Jain_Satyaprakash 1950 03

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 24

૧૫૦ ]
શ્રી જન સત્ય પ્રકાશ
વર્ષ ૧૫ નવા ભંડારાની વાત ન કરીએ તે ખૂણેખાંચર રહેલા આવા ગ્રંથભંડારાને શોધી કાઢવા એ પણ આજે તે મહતપુણ્યનું કામ છે.
જૈન મંદિરમાં એક કાળે જનસાધારણનું આકર્ષણ કરવા ને જૈન સંસ્કૃતિ પ્રચાર કરવા માટે નાટય સમારંભો યોજવામાં આવતા હતા એનાં કેટલાંયે પ્રમાણે મળી આવે છે. તેમાંનું એક પ્રમાણુ જાલેરના શ્રી આદીશ્વર ભગવાનના મંદિરમાં ભજવાયેલા નાટકનું પણ છે.
જાહેરમાં ચૌહાણુવંશી રાજા સમરસિંહ હતો ત્યારે તેના ભંડારી પાસુના પુત્રે યશવીર અને અજય પાલ મંત્રીઓ હતા. મંત્રી અજયપાલે યાત્સવ પ્રસંગે વાદી દેવસૂરિના શિષ્ય આ, જયપ્રભસૂરિ, તેમના શિષ્ય શ્રીરામભદ્રસૂરિએ રચેલા પ્રબુદ્ધરહિણેય” નાટકને એ મંદિરમાં ભજવાવ્યું હતું. આ હકીકતે આજે કેટલાકને આશ્ચર્યકારક લાગે એવી છે.
- આજના પાલનપુરને પ્રલાદનસિંહ નામના પરમાર રાજવીએ સ. ૧૦૧૦માં વસાવ્યું હતું. આ રાજા વિદ્વાન હતા. તેણે “પાપરાક્રમ' નામે એક નાની રચના કરી હતી જે આજે ઉપલબ્ધ છે. તેણે આબુના શિવમંદિમાં નાદિયા કરાવવા માટે જિન પ્રતિમા ગળાવી અને એ પાપથી તેને કોઢને રાગ થશે. એના નિવારણ માટે તેણે શીલધવલસરિને સંપર્ક સા. સૂરિજીએ પાલનપુરમાં જિનમતિ કરાવવાથી રાગ દૂર થવાની ફળથતિ સંભળાવી તેથી તેણે એ નગરમાં પલ્લવિયા પાર્શ્વનાથની સોનાની મૂર્તિ કરાવી પ્રતિષ્ઠિત કરી હતી.
આ પાલનપુરને સં. ૫૦૫ માં ચોહાણુ પાલસિંહે પ્રથમ વસાવ્યું હતું. એને નાશ થયા પછી સં. ૧૦૧૦માં પરમાર પાલણસિંહે એને ન અવતાર આપે.
પહેરવેશ પણ માનવ સંસ્કારમાં પલ્ટો કરાવમાં મોટે ભાગ ભજવે છે. જે પહેરવેશ તરફ આપણને માન હોય છે એ એના યોગ્ય પાત્ર ઉપર ભારે અસર નિપજાવે છે એને એક દાખલો જૈન સાહિત્યના પાન ઉપર અંકાયેલે સાંપડે છે.
કોઈ એક ધનિક શ્રાવકે ભારતભરમાં જે ચતુર્થ બ્રહ્મચર્ય વ્રતધારી શ્રાવક હોય તેને અમુક પ્રકારના વેષની પહેરામણી મોકલવાની વ્યવસ્થા કરી. તેણે પિતાના પહેરામણી વાહકને જણાવ્યું કે “તું માંડવગઢ જાય ત્યારે ત્યાંના મહાદાની તે મહાધમી સાધુ પથા વાહને પણ સાધર્મિક ભક્તિરૂપે એક પહેરવેશ આપજે.' એણે માંડવગઢ આવીને મંત્રી પેથડશાહને એ પહેરવેશ આપ્યો. ત્યારે તેને આ પહેરવેશની મહત્તા વિશે ભારે માન ઉપવું. અને પિતે ચતુર્થવ્રતધારી નહોતો એથી એ ભેટ સ્વીકારતાં અમૂડ પણ થઈ એ ભેટ પાછી આપવી એને ઉચિત ન લાગી. આથી તેણે એ પહેરવેશને હેતુ જાળવતા બત્રીસ વર્ષની ભરયુવાનીમાં તરત જ ગુરુ પાસે જઈ સજોડે બહાચર્ય વ્રત અંગીકાર કર્યું ને એ ભેટનું ગૌરવ જાળવી બતાવ્યું.
-
મ.