Jain_Satyaprakash 1946 01

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 30

૧૨૪
શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
[ વર્ષ ૧૧
પેાતાનું કુટુંબ પોતાના કહેવાતા ગુન્હાની શિક્ષાનુ ભાગ ખની નરકની રૌરવ વેદનાને પાતાની આંખ આગળ ભોગવી રહ્યું હતું, એની વ્યથા ૧૫૪ જેવા સ્વસ્થ, ધીર અને સત્ત્વશાલીને ખૂબ જ મેચેન બનાવી દેતી. પેાતાના ફાલ્યાફૂલ્યા સમસ્ત સંસાર આમ અયાન, કાઈ એ-ચાર ખટપટી કાવત્રાખેારાની આસુરી લાલચેાના શિકાર ખની રગદાળાઈ જાય એ વિચારની સાથે એ મહામાત્ય પગથી માથા સુધી કંપી ઊઠતા.
એ અંધારી કાટડીની રૌદ્ર યાતના મંત્રીશ્વરે ભાગવતા એક દિવસે પેાતાના કુટુંબને કહી દીધું': ‘ જુએ ! આપણને આ રૌરવ નરકમાં નાંખનાર કાવત્રાખેારાને ચેાગ્ય શિક્ષા કરવાના મેં નિશ્ચય કર્યો છે. રાજા નન્દ માપણુને રીબાવી–રીભાવી વગર મેાતે મારી નાંખશે. આપણે આમ પશુ કરતાં વધુ કરુણુ જીવન પૂરું કરી મરવા કરતાં એક એવા બુદ્ધિશાળી ધીર આપણુામાંથી બચી જાય એમ કરવું જરૂરી છે; જેથી આ કાવત્રાખેારને તેનાં પાપાની શિક્ષા આપવાને એ દરેક રીતે સમય બને!' ખેાલતાં ખેલતાં કલ્પકના મુખપર વિષાદ અને રાષની ચિત્રવિચિત્ર રેખાએ ફરી વળી. પરિવારના આપ્તજને આ બધું સાંભળી રહ્યાં. પેાતાના જીવનની ફાલીફૂલી નન્દન વાડી આમ અકાળે કરમાઇ જશે, એ હકીકતને વિચાર પણ ત્યાં રહેલા બધાનાં મનને લેવી નાખવા માંડયા. પણ વેરની વસુલાતની કલ્પનાએ, બીજી જ પળે તે લેાકાને સ્વસ્થ બનાવ્યા.
તેઓએ વેદના મિશ્રિત વાણીને શબ્દ દેહ આપતાં મંત્રોશ્વરને કહી દીધું : પૂજ્ય ! અમે જીવીએ તે! શું અતે મરીએ તે શું? અમારા જીવનની હવે કાંઇ કિંમત નથી. એક ધડા જેટલું પીવા માટે પાણી અને પાંચશેર ચેાખાની ઘેંસ ભેાજન માટે આપણને મેાકલી નન્દ આપણુને રીબાવી-રીબાવીને મારવા ઇચ્છે છે. કાચાકાનના રાજા નન્દ ક્ષુદ્ર માનવીએના માયાવી તાંડવને આ રીતે કેવળ સાથી બની રહ્યો છે. આપ જો જીવતા હશે। તા એ માયી માનવાને યોગ્ય શિક્ષા કરી શકશે; તે જ અત્યાર સુધી આપના હાથે સેાળ કળાએ ખીલેલી આ મગધની સમૃદ્ધિ સુસ્થિર બનશે. મગધના સિંહાસને નન્દની પાંગરતી વંશવેલ ફાલી–ફૂલી કરવાનું સામર્થ્ય આપ સિવાય અન્ય કાર્ટમાં નથી. આમ થતાં નન્દ વશની સમૃદ્ધિનાં મીઠાં ફળા મારેાગવાને આપણા વારસા શક્તિશાળી બને તે અમે અમારા આ બલિદાનની કિંમત પામ્યા એમ માની સતાષ પૂર્ણાંક મરી શકીશું.
પ્રસંગ ખુબ જ કરુણ હતા. અંધારી કાટડીનાં ડાણુમાં આ આપદ્મસ્ત માનવાના આ શબ્દોએ એ વેળાએ વાતાવરણને ભરી દીધું. ગઇ કાલ સુધી મોટા ગગનચુંબી મહાલયાની દેવદુર્લભ સમૃદ્ધિને ભાગવના મંત્રીશ્વરના આ સંસાર, પાતાના જીવવાની આશાને ત્યજી હવે નિશ્ચિન્ત બન્યા. ધર્માત્મા કલ્પ પાતાનાં આ પરિવારને સંસારના પદાર્થીની ક્ષણિકતા સમજાવી સમાધિમાં સ્થિર રાખ્યા. ધર્માંના તત્ત્વજ્ઞાનના ખેલ પામી આ લેાકેા અન્તે સમાધિપૂર્વક મૃત્યુને ઊજવી ગયા.
આ બાજુ –કલ્પકના સત્તાભ્રષ્ટ થવા બાદ મગધના સામ્રાજ્યને ભટકે ખળતું જોવાને આતુર નાનાં નાનાં રાજ્યા મગધની સત્તાને પડકારવાને તૈયાર થયાં. મંત્રીશ્વર કલ્પકની ડહાપણભરી મુત્સદ્ગિગીરીએ અત્યાર સુધી આ બધા બળવાખારાને ચેાભાવી દીધા હતા; પકના પુણ્યતેજથી કંપતાં આ રાજ્યાએ હંમેશ મગધની સત્તાને ચરણે આળાટવામાં જ