Book Title: Jain_Satyaprakash 1945 06
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૯ ]. પ્રવચન-પ્રશ્નમાલા
[ ૧૯૩ અપેક્ષાએ વ્યાજબી છે. અને બીજા ગ્રંથનું વચન–“આયુષ્યનો બંધકાલ વીત્યા બાદ આયુષ્ય વધારી શકાય જ નહિ” આ રીતે વ્યાજબી માનવું. વિશેષ બિના શ્રી કર્મપ્રકૃતિ, સંવેગમાલાદિમાં જણાવી છે. ૫૮.
૫૦ પ્રશ્ન–અનાજ વગેરે પદાર્થોમાં રહેલા ઝેરને જાણવાનો ઉપાય છે?
ઉત્તર–ઝેરી પદાર્થને જોઈને જે ચકાર પક્ષી આંખ મીંચી દે, હંસ શબ્દ કરે, મેના ઊલટી કરે, પિપટ વારંવાર ઘાંઘાટ કરે, વાંદરે વિષ્ટા કરે, કોયલ મરી જાય, ક્રૌંચપક્ષી નાચ કરવા મંડી જાય, ને નાળીયો રાજી થાય, કાગડો મનમાં પ્રીતિ ધારણ કરે, તો સમજી લેવું કે-આ પદાર્થ ઝેરી છે–એમ શ્રી ઉપદેશપ્રાસાદ, પ્રક્ષકૌમુદી વગેરે ગ્રંથમાં જણાવ્યું છે. મહાત્રાવક કવિ ધનપાલને મારવા માટે શત્રુએ રડામાં ગુપ્ત રીતે ઝેરી લાડવા મૂકી દીધા. ધનપાલ વગેરે એ જાણતા નથી. આ અરસામાં શ્રી શેભન મુનિજી ઉજજયિનીમાં વહેરવા પધાર્યા. ધનપાલ ઝેરી લાડવા વહેરાવે છે, ત્યારે મુનિરાજે લેવાની ને કહી. ધનપાલે કારણ પૂછતાં મુનિવરે જણાવ્યું કે “આ લાડવા જોઈને ચકરપક્ષીએ આંખ મીંચી દીધી, આ ઉપરથી મેં જાણી લીધું કે આ લાડવામાં ચોક્કસ ઝેર છે. ' આ હકીકત સાંભળીને ધનપાલે મુનિના વિશિષ્ટ જ્ઞાનની બહુ જ અનુમોદના કરીને જનધર્મ અંગીકાર કર્યો. ૧૯ " ૬૦ પ્રશ્ન–કોઈ દેવ વગેરે કેવલી ભગવંતોનું સંહરણ કરી શકે ?
ઉત્તર–કેવલી ભગવંતએ વેદ મોહનીય ક્ષય કર્યો છે, માટે કોઈ પણ દેવ વગેરે તેમનું સંહરણ કરી શકે નહિ. કેવલજ્ઞાન પામ્યા પહેલાં સંહરણને નિષેધ કર્યો નથી. એટલે સંહરણ થાય તે સવેદી વગેરેનું થાય. ૧ સાબી, ૨ અવેદી, ૩ પરિહાર વિશુદ્ધિ ચારિત્રવંત મુનિવરે, ૪ પુલાક લબ્ધિવંત છો, ૫ અપ્રમત્ત જીવો, ૬ ચૌદપૂર્વ અને ૭ આહારકલબ્ધિવાળા મુનિવરો આ સાતેનું સંહરણ થઈ શકે નહિ-એમ શ્રી ભગવતી ટીકા, તત્વાર્થટીકાદિમાં જણાવ્યું છે. ૬૦
૬૧ પ્રશ્ન-સાવીને નવકપ વિહારની મર્યાદા પાળવાની ખરી કે નહિ?
ઉત્તર-મુનિઓને ઉદ્દેશીને નવકપ વિડાર જણાવ્યો છે. સાધ્વીને ઉદ્દેશીને પંચ કલ્પ વિહાર વર્ણવ્યા છે. ચાતુર્માસિક ક૯૫ બંનેનો સરખો હોય છે. શેષ આઠ માસમાં બબ્બે માસને એક કલ્પ ગણતાં ચાર કપ ગણતાં ચાર કલ્પ અને એક ચાતુર્માસિક કલ્પ આ રીતે પંચકલ્પી વિહાર સાધ્વીને હેય છે, એમ શ્રી વ્યવહારસૂત્ર, પંચકલ્પચૂર્ણિ, બહકલ્પચૂર્ણિ વગેરેમાં જણાવ્યું છે. ૬૧
૬૨ પ્રશ્ન-૫૬ દિકકુમારિકાઓ સ્વર્ગમાં કયાં રહે છે ?
ઉત્તર–ભુવનપતિના દશ ભેદમાં દિશિકુમાર નિકાયમાં તે દિકકુમારિકાઓ રહે છે. એમ શ્રીઆવશ્યકસૂત્રની મલયગિરિ મહારાજે બનાવેલી ટીકા તથા શ્રી અંબૂલીપપ્રાપ્તિની ટીકા વગેરેમાં જણાવ્યું છે. ૬૨
૬૩ પ્રશ્ન–શ્રીદેવી કેવા પ્રકારની દેવી છે?
ઉત્તર–તે વ્યંતર નિકાયની અપરિગ્રહીતા દેવી છે. ચુલહિમવંત પર્વતના પદ્મદ્રહમાં પણ તે રહે છે. વિશેષ બીના આવશ્યકસૂત્રના ચોથા અધ્યયનની ચૂર્ણિમાં જણાવી છે. ૬૩
૬૪ પ્રશ્ન–બધા તીર્થકરોનું અવધિજ્ઞાન એક સરખું હોય, કે ઓછું વધતું હોય?
For Private And Personal Use Only
