Jain_Satyaprakash 1945 01

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 17

નિહુનવવાદ
લેખક–પૂજ્ય મુનિ મહારાજ શ્રી ધુરંધરવિજયજી (સાતમનિદ્ભવ ગામહિલ-કર્મ ને આત્મન સમ્બન્ધમાં તથા પ્રત્યાખ્યાનના વિષયમાં વિપ્રતિપત્તિ ધારણ કરનાર)
( ક્રમાંક ૯૯ થી ચાલુ ).
( ૫ ) : દશપુરનગરમાં અભ્યાસ મુનિઓને પૂર્વનું અધ્યયન સતત ચાલે છે. પૂજ્ય આર્ય રક્ષિતસૂરિજી મહારાજના સ્વર્ગવાસ પછી, વાચના આપવાનું ને ગ૭ સાચવવાનો સર્વ ભાર પૂજ્ય દુર્બલિકાપુષ્પમિત્રે વ્યવસ્થિત રીતે ઉપાડી લીધું છે. અધ્યયન કરનારાઓમાં પૂ. વિધ્યમુનિ અભ્યાસી તીવ્ર સ્મરણશક્તિવાળા અને ખંતિલા છે. ચૌદ પૂર્વમાંથી છેલ્લા પાંચ પૂર્વે તે લુપ્તપ્રાયઃ છે. બાકી રહેલા નવ પૂર્વેના વિચારો પણ ગંભીર ને ગહન છે. તે સમજવા ને મરણમાં રાખવા એ અતિ દુષ્કર કાર્ય છે. તે કારણે ગણ્યાગાંઠ્યા મુનિઓ જ પૂર્વના પઠન પાઠનમાં પ્રવૃત્ત થાય છે. એક બાજુ આ પરિસ્થિત છે, ત્યારે બીજી બાજુ, કાળપ્રભાવે કેટલાએક શક્તિશાલિ–આત્માઓ ઈર્ષા અભિમાન–અહંતા–મહત્ત્વાકાંક્ષા અને મિધ્યાહને વશ થઈ પૂર્વ જ્ઞાનના વ્યવસ્થિત સંરક્ષણમાં શક્તિનો સદુપયોગ કરવાને બદલે ઊલટું તેમાં શંકા-કુશંકા-વિપરીત વિચારણાઓ આગળ કરી શક્તિને વેડફી રહ્યા છે. ગાછામાહિલ તેમાં મુખ્ય છે. हो जाता है और उस प्रभुकी पूजाको देखकर उसे प्रभुमें गाढ श्रद्रा उत्पन्न हो जाती है। ___ इस तरह मूर्ति और उसकी पूजाका प्रत्यक्षसे बहुत लाभ देखा जाता है, तब ' मूर्तिपूजा निरर्थक है, अनावश्यक है. मूर्तिपूजाको उपादेय बनानेके लिए व्यर्थ चेष्टा करना बुद्धिमानी नहीं है' इत्यादि ३२ वां प्रकरण एकदम निष्प्रामाणिक व द्वेषपूर्ण है । इसमें मूर्तिपूजाकी निरर्थकता अनावश्यकता आदि कुछ भी सिद्ध नहीं किया है। इसोसे ३३ वें प्रकरण की प्रत्यालोचना भी व्यर्थ सिद्ध होती है, क्योंकि मूर्तिपूजा भी आवश्यक है, अनिवार्य है, इस लिए जैसे आवश्यक और अनिवार्य कार्य यतनासे किया जाता है, उसी तरह मूर्तिपूजा भी यतनासे की जाती है। यद्यपि उसमें स्वरूप हिंसाका सम्भव है, किन्तु एतावता आवश्यक कार्य त्याज्य नहीं होता, क्योंकि आवश्यक कार्यके कर्ताका उद्देश्य हिंसामें नहीं रहता। इसीसे वैदिक हिंसाकी तुलना नहीं की जा सकती है। इसमें आरम्भ होता है, ऐसा कहना आरम्भके स्वरूपको नहीं जाननेवालेको हो शोभता है। और मूतिपूजासे अनेकोंका महान उपकार होता है, यह बात उसीके अनुभवमें आ सकती है जिसने उसका आनन्द लिया हो। इससे-श्रद्धानको अशुद्ध कर सम्यक्त्वसे गिरानेवाला है ऐसा अकलशून्य पुरुष ही कह सकता है। (મેરા)