Jain Dharm Vikas Book 04 Ank 08

Author(s): Bhogilal Sankalchand Sheth
Publisher: Bhogilal Sankalchand Sheth

Page 7

સિદ્ધચક્રની તાત્વિક ભાવના
૧૮૩
છે સિદ્ધચક્રની તાત્વિક ભાવના છે બિરબલે. વિજયપધસૂરિજી મહારાજગી |
| ( ગતવર્ષ પૃ. ૧૨૪ થી અનુસંધાન) તે વખતે આ પ્રમાણે સ્તુતિ કરે છે. નારીઓને ઘોંઘાટ શાંત થઈ જાય છે. હે પ્રભે ! આપ સર્વ કર્મરૂપ કટ્ટા દુશ્મન પછી પ્રભુ નો સિદ્ધાળ” એમ કહેનોને જીતી જલ્દી કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે. કારણે પ્રભુને સિદ્ધભગવંત પૂજ્ય છે. ઇત્યાદિ અનુક્રમે પ્રભુ વનમાં પધાર્યા. ત્યાં એમ આચારાંગસૂત્રમાં કહેલ છે. એમ અશોક વિગેરે ઝાડની નીચે ઈંદ્ર વિગેરે સિદ્ધોને નમસ્કાર કરી સામાક્ય શિબિકા સ્થાપન કરે છે ત્યારે પ્રભુ નીચે સબ્ધ રજન્ન કો રમિ ' ઈત્યાદિ ઉતરી આભૂષણો ઉતારે છે. તે સમયે કુળની સામાયિકને પાઠ પ્રભુજી બોલે છે. તેમાં વડેરી સ્ત્રી હંસના ચિત્રવાળા ઉત્તમ “ભંતે આ પદ ન બેલે તેનું કારણ વસ્ત્રમાં તે (આભૂષણે) લઈને આ પ્રમાણે છે કે તેમને (અરિહંતપ્રભુને) ભગવંત હિતશિક્ષા આપે છે. હે પુત્ર ! તમે ઉંચામાં (પૂન્ય) હેતા નથી. અને “નમેસિદ્ધાણું” ઉંચા કુલના ઉત્તમ ક્ષત્રિય છે, તેથી આ પદ પણ પોતાને તેમ બોલવાને” સંયમની આરાધનામાં લગાર પણ પ્રમાદ આચાર છે. તે ખાતર બોલે છે. બાકી કરશે નહિ. અને તેમ વર્તવાથીજ તમે અમુક અંશે સર્વઅર્થની સિદ્ધિ પ્રભુને તમારા સાધ્યને (મેક્ષને સાધી શકશે પણ થયેલી છે. એમ શ્રી તત્વાર્થસૂત્રની વિગેરે. આ હિતશિક્ષા આપણે જરૂર ટીકામાં કહેલ છે. જે સમયે ચારિત્ર યાદ રાખવી જોઈએ. પછી પ્રભુ પ્રાય: ગ્રહણ કરે તે જ સમયે પ્રભુને ચેાથું મન: એક મૂઠિથી દાઢી મૂછના કેશનો, અને પર્યાવજ્ઞાન પ્રકટે છે કે જેથી સંાિજીચાર મૂઠીથી મસ્તકના કેશને લેચ કરે ના મનોભાવેને જાણી શકાય છે. પછી છે. અહીં સમજવાનું એ છે કે—પાંચ તેજ દિવસે પ્રભુ વિહાર કરે. તેમને ઇન્દ્રિયની અનુકૂલ પ્રવૃત્તિને રોકવી, અને દ્રવ્ય (સચિત્ત વિગેરે વસ્તુ), ક્ષેત્ર (ગામ ચાર કષાયનો જય એમ નવ પ્રકારનો ઘર વિગેરે), કાલ (માસ-વર્ષ વિગેરે કાલ) ભાવ લેચ કરે છે, અને કેશના ત્યાગરૂપ અને ભાવ (રાગ દ્વેષ વિગેરે)માં પ્રતિબંધ દશમે દ્રવ્યલેચ કરે છે. કેન્દ્ર તે (આસક્તિ=પ્રેમ) હેતું નથી. પ્રભુ શરૂકેશને લઈ, પ્રભુને જણાવી ક્ષીરસમુદ્રમાં આતનું પારણું જેને ત્યાં કરે, તે સ્થલે સ્થાપન કરે. પછી ઇંદ્ર પિતાનો આચાર દેવો પંચદિવ્ય પ્રકટ કરે છે (વિસ્તારે પાલવાની ખાતર પ્રભુના ખભા ઉપર છે.) તે પાંચ દિવ્ય આ પ્રમાણે જાણવા. લક્ષ્યમૂલ્યનું દેવદૂષ્ય વસ્ત્ર સ્થાપન કરે છે. ૧ સુગંધિ પાણીની છષ્ટિ ૨ ફૂલની તે સમયે ઇંદ્રના કહેવાથી દે તથા નર- વૃષ્ટિ. ૩ સુવર્ણની વૃષ્ટિ. ૪ આકાશમાં