Jain Dharm Vikas Book 01 Ank 10

Author(s): Lakshmichand Premchand Shah
Publisher: Bhogilal Sankalchand Sheth

Page 7

ચિમાસી ચાદશ ક્યારે કરવી?
છે. પર્વતિથિઓ ઘટે તે છે જ. કિન્તુ તેને કાયમ રાખવી છે, તેના અનુઠાનને લેપ કરવો નથી, બારે પવને અખંડ રાખવી છે. માટે તે પૂર્વ અને સત્તા વાળી આજ્ઞાઓ પ્રવર્તાવી છે. આમાં પર્વ ઘટે તો તેનું અનુષ્ઠાન પણ ના રહે. આથી આવી કલ્પનાને મહત્વ આપવાની જરૂરત શું છે? માટે જ ભાદરવા સુદ ૫ ના ક્ષયે ત્રીજને ક્ષય કરાય છે. અને એ રીતે ચોથ પાંચમની જેડી કાયમ રહે છે. પાંચમ વધે તે આ વૃદ્ધિ માત્ર લૌકિક ગણત્રીએ છે. માટે વૃક્ષો ઉત્તરની રીતીએ ચોથ વધારવી, કિન્તુ એ પણ પર્વતિથિ છે. તેની વૃદ્ધિ પણ પાલવે તેમ નથી એટલે પુનઃ વૃત્તી સત્તાના નિયમ વડે ત્રીજ વધારવી. અને ચોથ પાંચમની જોડી બનાવવી. * આ પ્રમાણે કરવાથી આગમમાં નહિ નિદેશેલ તિથિવૃદ્ધિને ટાળો નીકળી જાય છે. શુદ્ધ પર્વ તિથિ મળે છે. અને બે પાંચમ, કે બે ચોથ દેખી પહેલી તિથિને આરાધવાની ભુલ કેઈ ન કરી બેસે તે માટે વાસ્તવિક તિથિ મળે છે.
અહીં પ્રશ્ન એ થશે કે, પાંચમે બે છે. માટે બે પાંચમ કાયમ રાખીએ તે શું હરત છે. ઉત્તર સીધો છે કે, એ પાંચમની વૃદ્ધિ આગળના હિસાબ બહારની છે. તેને સંસ્કાર આપી ૧૨ પવને કાયમ રાખવાની જરૂર છે. માટે જ વૃદ્ધી સત્તાની આજ્ઞા પવર્તાવી છે.
આવી સ્પષ્ટ આજ્ઞા છતાં આપણે ૧૨ પર્વોની સંખ્યામાં ગરબડ કરીએ એ તે નરી આજ્ઞા વિરાધનાજ છે.
કઈ એમ પણ કહેશે કે, બે પાંચમ થાય તે એક પાંચમને પાંચમ માનીશું. તેને ઉત્તર એટલેજ છે કે જેને પાંચમને લેપ ઈષ્ટ છે. તેજ બે પાંચમ માની શકે. પાંચમ ઘટે તો એ પર્વતિથિને લેપવી છે અને પાંચમ વધે તે બનેને બદલે એકજ પાંચમને પાંચમ માનવી છે. એ કયાંને ન્યાય ? તદુપરાંત ચોથ પાંચમની જોડી બનાવી રાખવા માટે, પહેલી પાંચમજ પાંચમ રહેશે, ઉદય પાંચમ અને ચોથ જોડી ન બને તે આજ્ઞાભંગ છે જ. આથી નક્કી છે કે પર્વતિથિઓની વધઘટ માનવી એ મનસ્વી કલ્પના જ છે. માટેજ ભાદરવા સુદ ચોથ પાંચમ વધે તે ત્રીજ વધારાય છે. અને ચોથ પાંચમની જેડી કાયમ રહે છે. (૭) ઉદયતિથિનો આગ્રહ રાખ નહિ. તિથિની વ્યવસ્થાને તેડવી નહિ.
પર્વતિથિ કાયમ રહે તેમ કરવું.
એક ગચ્છવાળા ભાસુ૪ ઘટે તે પાંચમે સંવત્સરી કરી લે છે. અને આ નવો પક્ષ પાંચમ ઘટે તે તેને ભાસુ. ૪માં સામેલ કરવા જણાવે છે.