________________
જૈન ધર્મ વિકાસ
=
=
- એ વાત પણ તમારે ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ કે–સામાન્ય રીતિએ અદાલતનો આશ્રય ત્યારે જ લેવાય છે, કે જ્યારે બે પક્ષ પરસ્પર વાટાઘાટ કરીને સમજુતી ઉપર આવી શકતા નથી. આપવાની દાનતવાળા દેણદારો, લેણદારોની સાથે પહેલેથી જ હિસાબ કરવાની ના પાડીને એમ કહે જ નહિ કે-કોટમાં જઈને તારું લેણું સાબીત કર. કોર્ટમાં જ હું બતાવીશ કે તારું મારી પાસે લેણું નથી.” બધા દેણદારે જે પહેલેથી જ હિસાબ કરવાની ના પાડીને કોર્ટનો રસ્તો બતાવવા માંડે, તો જગતનો વ્યવહાર જ અશક્ય બની જાય અને કજીયાઓનો પાર રહે નહિ. ન્યાયની અદાલત જેવી કમીટી વિના મજકુર પાનાને શ્રી તપાગચ્છની માન્યતા મુજબનું અને સાચું ઠરાવવાને માટે જરૂરી પૂરાવાઓ અને ખૂલાસાઓ નહિ જ આપવાને તમારો આગ્રહ આ કોટિને છે. કારણ એ છે કે-મજકુર પાનું શ્રી તપાગચ્છની માન્યતા મુજબનું અને સાચું ઠરે તે માટે જરૂરી એવા જે પૂરાવાઓ અને ખૂલાસાઓ તમે આપ તે જે વ્યાજબી જ હોય, તો અમે તેને માન્ય રાખીને મજકુર પાનામાં જણાવ્યા મુજબ માનવા, વર્તવા અને તેમ નહિ માન્યા-વત્ય બદલ પ્રાયશ્ચિત્ત લેવા પણ તૈયાર જ છીએ- એમ અમે તમને દરેક વખતે જણાવ્યું જ છે અને તેમ જણાવવા છતાં પણ તમે ન્યાયની અદાલત જેવી કમીટી વિના, માગેલા પૂરાવાઓ અને લેખિત ખૂલાસાઓ આપવાનો સ્પષ્ટ ઈનકાર જ કર્યો છે. આથી તમે સમજી શક્યા હશે કે પહેલેથી જ કમીટી નીમવાને તમારો આગ્રહ ન્યાયના સર્વમાન્ય ધોરણને સમ્મત નથી અને કલહને ઘટાડવા કે નાબૂદ કરવાને બદલે કલહને જ વધારનાર છે.
ખરી વાત એ છે કે તમે મારી વાતના હાર્દને જ સમજી શકયા નથી. ચર્ચા કે વાદવિવાદ માટે મેં એ વાત જણાવી જ નહોતી. જે મજકુર પાનું શ્રી તપાગચ્છની માન્યતા મુજબનું અને સાચું છે એમ પૂરવાર થઈ જાય, તે મારે તેમ માનવું, વર્તવું અને તેમ નહિ માન્યા–વત્ય બદલ પ્રાયશ્ચિત્ત લેવું. આવું મેં એવી ધારણાથી કહેલું કે-જે મજકુર પાનું શ્રી તપાગચ્છની માન્યતા મુજબનું સાચું છે તેવી ખાત્રી થઈ જાય તે માટે તેમની આચરણ સ્વીકારવી અને જે હું જેને શાશ્વસંમત આચરણું માનું છું તેથી વિરૂદ્ધ માનનાર વર્ગ મજકુર પાનાને શ્રી તપાગચ્છની માન્યતા મુજબનું અને સાચું પૂરવાર કરી આપવામાં નિષ્ફલ નિવડે તો તે વર્ગ હું જેને શાસ્ત્રસંમત આચરણું માનું છું તેને સ્વીકાર કરે. આમ ગમે તેને ગમે તેની આચરણ સ્વીકારવાને પ્રસંગ આવે, પણ તિથિદિનચર્ચાને અંત આવે. આ હેતુથી જ, તમે પૂરવાર કરી આપવાની તૈયારી જણાવી એટલે મજકુર પાનું શ્રી તપાગચ્છની માન્યતા મુજબનું સાચું ઠરે એ માટે જરૂરી પૂરાવાઓ અને લેખિત ખૂલાસાઓની મેં માગ કરી હતી. છતાં તમે શ્રમણસંઘની કમીટી વિના પૂછેલા પ્રશ્નોના પ્રત્યુત્તર અને માગેલા પૂરાવાઓ
