Jain Dharm Prakash 1978 Pustak 094 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

સંત–વાણી
લેખક : રતિલાન્ન માણેકચંદ શાહ જિન પર નિજપ એકતા ભેદ ભાવ નહીં કાંઈ,
લક્ષ થવાને તેને કહ્યાં શાસ્ત્ર સુખદાઈ” શાસ્ત્રોમાં એમ કહેવામાં આવ્યું છે કે, “જિન પર જેવું નિજ પદ છે” જેવા ભગવાન સર્વદેવ તેજ આ આત્માને સ્વભાવ છે આવા સ્વભાવને ઓળખ્યા વગર મહ ટળે નહિ ને મેક્ષ આવિષ્કાર પામે નહિ
ચેતન કે હૈ ઉગ રૂપ, વિન મૂરતિ ચિન્મરતિ અનુપ” સમયસારમાં કુંદકુંદ સ્વામીએ કહ્યું છે કે હું એક શુદ્ધ સદા-અરૂપી, જ્ઞાન-દર્શન મય ખરે; સર્વજ્ઞાન વિષે સદા ઉપગ લક્ષણ જીવ છે ” સમયસાર નાટકમાં પંડિત બનારસીદાસજી કહે છે કે ચેતન રૂપ અનુપ અમૂરત સિધ્ધ સમાન સદા પદમેરે.” આત્મસિદ્ધિમાં શ્રીમદ્ રાજ ચંદ્રજી કહે છે કેશુદ્ધ-બુદ્ધ-ચૈતન્યધન વયે જતિ સુખધામ” આમ સર્વજ્ઞ ભગવાને જોયેલું જીવનનું યથાર્થ સ્વરૂપ સંતે એ જાતે અનુભવીને શાસ્ત્રોમાં બતાવ્યું છે, તે પ્રમાણે બરાબર ઓળખવું જોઈએ. .
નવતમાં ચેતન રૂપ જીવ, ચેતના વગર નાં પુદ્ગલ વગેરે પાંચ દ્રવ્યો અજી. મિથ્યાત્વ અને રાગ-દ્વેષના ભાવે-જેના વડે કર્મો આવે ને બધાય તે આસ્રવ તથા બંધ સમ્યગ્દર્શન પૂર્વક શુદ્ધ આત્માનું ભાન અને તેમાં લીનતા વડે યુદ્ધતા થતાં નવાં કર્મો અટકે ને જુના વિલીન થ ય તે સંવર-નિજેરા, અને સંપૂર્ણ સુખ રૂ૫, તથા કર્મના સર્વથા અભાવરૂ૫ મોક્ષ છે. આ પ્રમાણે તને એ ળવી ત્યારે મિથ્યાત્વ ટળે છે. જીવ પિતે કે તે જાણ્યા સિવાય પિતામાં કરશે કેવી રીતે? અને અજી જાણ્યા વગર તેનાથી જુદું પડશે કેવી રીતે ? દુઃખનું કારણ શું છે તેને જાણ્યા સિવાય તે તરફ પ્રયત્ન કરશે કેવી રીતે? (તેને છેડો કેવી રીતે ? ) અને મેક્ષ પૂર્ણ સુખ રૂપ છે તેને જાણ્યા વગર તે તરફને પુરૂષાર્થ કઈ રીતે આચરશે?
આ રીતે સુખ અને તેને ઉપાય તથા દુ ખ અને તેના કારણે તેનું જ્ઞાન કરવા માટે આ તો જાણવા આવશ્યક છે જે અજીવને જીત માની લેવામાં આવે છે, ત્યાંથી ઉપગને પાછો કેમ વળે? શુભ અશુભ બને આશ્રવ હોવા છતાં તેને એ વર માની લતે તેને છેડે કયાંથી ? દેહની ક્રિયા પિતાની માને, તેનાથી અજીવથી) ભિન્નતા કઈ રીતે અનુભવે ? સમ્યગ્દર્શન પૂર્વકની શુદ્ધતા તે ખરે સંવર છે આત્માના જ્ઞાન વગર શુભ ભાવ કરી ને સ્વર્ગે ગયે, ત્યારે પણ અગૃહીત મિથ્યાત્વ ભેગુ લઈને ગયે એટલે ત્યાં પણ દુઃખી જ થયે. આત્માના ભાનવગર કયાંય સુખને સ્વાદ આવે નહિ. ચેતનનું રૂપ તે ઉપગ એટલે જાણવું દેખવુ તે છે. શરીર તે અજીવ -જડરૂપી છે તે કાંઈ જાણતું નથી.