________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જૈન સાહિત્યના સર્વત્તિમ ગ્રન્થા
લેખક : મા, હીરાલાલ ૨. કાપડિયા કાળીદાસ કૃત અભિજ્ઞાન શાકુન્તલના ચતુ શરૂ થતું સ'પૃષુ' પદ્ય મારા નિમ્નલિખિત
આજે કેટલાક સમયથી હું કવિવર અક ગત ૧૮ મું અને ‘સુત્રવત્વ મુહમ્' થી લેખમાં રજુ કરવા ઈચ્છતા હતા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
“ સાસરે જતી પુત્રીને શિખામણુ ”
આ લેખ તા એ પઘને પુરુ આપ્યા વિના મ‘અર્પણા’ના તંત્રીજી ઉપર મોકલાવી દીધા હતા ત્યાર બાદ હમણાં શ્રી અમૃતલાલ કાળીદાસ દોશીને મેં એ વાત કરી ત્યારે એમણે મને અભિજ્ઞાન શાકુન્તલનુ એચ. આર. કાલે એ સપાદિત કરેલું અને સને ૧૯૩૪માં સાતમી આવૃત્તિ તરીકે પ્રસિદ્ધ કરાવેલુ પુસ્તક મોકલી આપ્યું. એ જોતાં મારી નજર એમાં પ્રકાશિત કરાયેલા પ્રથમ આવૃત્તિમાંના ઉદ્ધરણુ ઉપર પડી. એમાં આ નાટકના સર જોન લ્યુ એકે (Lubbok, હવે લેક એવે ખરી એ કૃત) નિમ્નલિખિત પુસ્તકનો ઉલ્લેખ કર્યાનું કહ્યુ છે :~~~
“ Hunrded_Best Bo1lcs of the World ''
આ પુસ્તક અધાપિ મારા જોવામાં આવ્યુ નથી છતાં મને એમ લાગે છે કે એમાં કંઈ પણુ જૈન ગ્રન્થની નેધ પ્રાયઃ નહિ હશે એ ગમે તે હે। પર ંતુ એ ઉપરથી મને ઉપર્યુકત કેમ લખવાની પ્રેરણા મળી છે અને એને લઇને જેવા તેવા પણ આ લેખ લખવા હુ' પ્રવૃત્ત થયે। છું
૧ આ લેખ ‘અપ’’ ( ૧. ૧, અં-૫) માં છપાયા
જૈન સાહિત્યમાં મારા અભ્યાસના-અવલેાકનના શ્રી ગણેશાય ના સને ૧૯૨૬ના અરસામાં મ'ડાયા અને આજ દિન સુધી એ દિશામાં મારા પ્રયાસ ચાલુ છે. એ ઉપથી મને આ સાહિત્યની વિશાળતા, વિવિધતા અને વહેણ્યતાને કઈક ખ્યાલ આવ્યો છે. એ એક મહાસાગરના એક બિન્દુ એટલે પશુ નથી છતાં જૈન સાહ્રિત્યના સર્વોત્તમ ગ્રન્થા વિષે વિશેષ જાણવામાં મળે એ ઈરાદે મે આ લેખ લખવા ઉચિત માન્ય છે,
જૈન સાહિત્ય પૂરેપૂરૂં સચવાઇ રહ્યું નથી અને જે મે મેજુદ છે તે બધુ પ્રકાશિત તે શું પણ એની પૂરેપૂરી સૂચી પણ અદ્યાપિ પ્રસિદ થઈ નથી. આથી મારા અલ્પ સ્વલ્પ અધ્યયન દ્વારા મને જે ભાસ થયા છે તે હું અત્ર લિપિત્રક કરું છું. મેં બહુજ ચેડા ગ્રન્થાનો વિશિષ્ટ અભ્યાસ કર્યો છે. બાકી પ્રસગેાપાત્ત મારા જોવા જાણવામાં અને વિચારવામાં તા ઘણા ગ્રન્થેા આવ્યા છે. એનુ સૂચન મે મારા જૈન સાહિત્યને અ ંગેનાં મારાં નીચે મુજબનાં પુસ્તકે માં સમય અને સાધન અનુસાર કયુ છે
For Private And Personal Use Only