________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
સુપાત્ર દાન
www.kobatirth.org
ઉત્તમ પાત્રમાં દાન આપવાને સુપાત્ર દાન કહે છે. આ દાન સર્વ દાનામાં શ્રેષ્ઠ છે. સુપાત્રમાં જે પાત્ર શબ્દ છે તે વાસણ કે ખીજા પદાર્થ આશ્રયી નથી, પણ લાયકાતપણાને આશ્રયી છે. જેનામાં ઉત્તમ લાયકાત હોય તે સુપાત્ર કહેવાય છે. સુપાત્ર દાનથી પરા ભક્તિ, પરમ-જ્ઞાન અને પરમાત્મ દશાની પ્રાપ્તિ થાય છૅ, ચિત–વિત અને પાત્ર એ ત્રણેના યોગ. સમપણે પરિણમે તેા જ સુપાત્ર દાન કહી શકાય છે.
સત્પુરૂષને પ્રસન્નતા તથા નિષ્કામના સહિત, ચિત્તની નિ`ળ ભાવના પૂર્ણાંક સત્ય તથા ન્યાયસપન્ન દ્રવ્યનું જે દાન કરવું તેને જ્ઞાની ભગવાન સુપાત્ર દાન કહે છે.
એક મુનિ, એક સુતાર અને એક હરણુતું આ દ્રષ્ટાંત સુપાત્ર દાનને આબેહુબ ખ્યાલ આપી રહે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ડા. વલભદાસ તેણસીભાઇ મારી
લઇ
જતા વા મુનિના વઅને પકડી સત્તા કરી વટેમાર્ગુ પાસે મહાત્માને લય આવતા હતા. મહાત્માને જોઈ વટેમાર્ગુ એ પેાતાની પાસે ખાવાનુંઢાય તે તેને આપતાં હતાં. ગુરૂ મહારાજને આહાર મળવાથી પેાતાની સેવા સફળ થઈ જાણી હરણ અયંત ખાનદ
પામતા હતા.
-
એક સમયે એક સુતાર પેાતાના પેટ પુરતુ ખાવાનું ભાતુ લઈને તે વનમાં લાકડા કાપવાન આવ્યા. ત્યાં ઝાડની એક મેરી ડાળને કાપતાં કાપતાં તેને ઝાડુથી છૂટી પાડવાની તૈયારીમાં હતા, એવામાં આ સુતાર પાસે આહાર છે. એમ ઋણી હરણમહારાજાને સત્તા કરી ઝાડ પાસે લાવ્યેા. થોડે છેટથી. શાંતમૂર્તિ મહાત્મા મુતિને જોઈ પૂર્વના સંસ્કારથી સુતારના હૃદયમાં મુનિ પ્રત્યે પ્રેમભક્તિ તથા પૂન્યતા ઉત્પન્ન થયાં. આવા મનુષ્યહીન ભયંકર જંગલમાં જંગમ તી(સાધુ)ને જોઈ અતિ પ્રસન્ન ચિતવાળા સુતાર
ના આવેશમાં એકદમ ઝાંડ ઉપરથી નીચે ઉતર્યા અને મુનિના ચરણુ-કમળમાં નમસ્કાર કરી તેમના દર્શનથી પેાતાનુ શ્રેય માનનાર સુતા આહાર માટે આગ્રહ કર્યાં. સુતારના હૃદયની | પ્રસન્નતા તથા નિ`ળ ભક્તિ જોઈ મુનિએ તેની પાસેથી આહાર લીધા. એવામાં કાપતાં કાપતાં થાંડી બાકી રહેલ ડાળને પવનના ઝાપટા લાગતાં તે એકદમ તુટી પડી અને નીચે જ્યાં મુનિ, દરણુ અને સુતાર ત્રણે ઉભા હતા ત્યાં તેમની ઉપર પડી. ઘણી જ વજનદાર ડાળના પડવાથી ત્રણે જણુ સમાધિમય કાળ કરી એકાવતારીપણે ત્રણે સાથે પાંચમા દેવલાકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. અને ત્યાંથી ત્રણે જણ મનુષ્ય જન્મ ધારણ કરી, પરમપદ મેક્ષપદને પામશે.
પરમ જ્ઞાની બલભદ્ર મુનિ જંગલમાં એકાંત સ્થળે રહેતાં અહનિ શ પ્રભુ ધ્યાનમાં જ નિમગ્ન રહેતાં હતાં. શરીરના પોષણ માટે જંગલમાં ભિક્ષા મળે તે તે ગ્રહણુ કરતાં, નહિં તેા અનાકારપણે આત્મધ્યાનમાં લીન રહેતાં હતાં. તેમનાં પવિત્ર ચાસ્ત્રિ અને આત્મિક શાંતિના પ્રભાવથી તે વનમાંના સિંહ-વ્યાધ્ર, સ નાળિયા ‘બિલાડાં–ઉંદર; હરણ—ગાય વિગેરે પશુઓ પેાતાના બૈર–વિરાધને ભૂલી જઇ, મહાત્માના અદ્ભુત પ્રભાવથી, સ્નેહથી સાથે હળતાં-રમતા, મુનિરાજ પાસે આવતાં હતાં. મહામુનિ તેમનેં અંતર્વિશુદ્ધિ થવા અર્થે ધર્માંતા સòધ આપતા જેથી પશુઓ અતિ પ્રસન્નતાને પામી આનંદ કલેાલ કરતાં હતાં. તેમાં એક સરળ સ્વભાવી હરણ મહાત્મા પ્રત્યે બહુ જ પ્રીતિ અને પૂજ્યભાવથી વર્તતા હતા મહાત્માના દર્શોન તથા સમાગમથી પ્રસન્ન ચિતવાળા થઇ પરમ આનદ પામતા હતા. સતની સેવા માટે જંગલમાં મનુષ્યાને જવા આવવાના રસ્તાઓ તરફ નજર રાખી વટેમાર્ગુ તે જોતા અને જે કાઇ વટેમાર્ગુ પાસે ખાવાન ભાત રખે તે તેનું વસ્ત્ર પકડીને મુનિ પાસે
.
અનલ રાજરિદ્ધિ, સુંદર સ્વરૂપવાન પતિવ્રતા સ્ત્રીઓ, હાથી, ઘેાડા–રથ, તાકરાની સાહ્યબી, રવના વિમાન સમાન સુશેાભિત મહાલયા, અનેક પ્રકારના સુખાની સામગ્રી વિગેરે છતાં રિદ્ધિ-સિદ્ધિ અને સપદાને ત્યાગી `જંગલમાં જીંદગી વ્યતિત and (106) B
For Private And Personal Use Only
