Jain Dharm Prakash 1965 Pustak 081 Ank 01

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

વિવિધતામાં સુંદરતા
જગતજો એક જ આકૃતિઓનું બન્યું હત અને તેમાં જુદા જુદા રરંગાનુ વિવિધ રીતે મિશ્રણુ નહીં થયું હાત તે। તેમાં સ્વાસ્થ્ય અને સુંદરતા ક્યાંથી હાત ? ચિત્રામાં અનેક જાતના રંગે તેની અનેક જાતની સંગતીથી પુરવામાં આવે છે ત્યારે જ સુંદર આકૃતિ અને જાણે ખેલતુ. ચિત્ર તૈયાર થાય છે. જો એમ કરવામાં ન આવે અને એક જ રંગનેા ઉપયેાગ કરવામાં આવે તે તેમાં આનંદ આવા નથી. તેમ જ વાદ્યોમાં પણ જો જુદા જુદા સ્વરા એના આરાહુ અવરાહા સાથે વગાડવામાં ન આવે તા તેમાં મનને આનંદ નથી આવતા,
લેખક-સાહિત્યચંદ્ર બાલચદ હીરાચંદ્ર, માલેગામ જોઇએ. અને તેમનું મન પે।તાન ભાણું તરફ ખેંચી રાખવુ જોઇએ. એમ થતું નથી ત્યાં સુધી વિદ્વત્તાપૂર્ણ વ્યાખ્યાન પણ શ્રોતાના માથા
ઉપરથી જ પસાર થઈ જાય છે. એટલા માટે જ એમાં વિવિધ જાતના શબ્દોના રંગો પૂરવા જોઇએ, એવી વિવિધતામાં જ સુંદરતા આવી શકે છે એ પુરતું ધ્યાનમાં રાખવું જોઇએ, અને ત્યારે જ ચિત્રકાર, સંગીતકાર કે વક્તા લેાકપ્રિયતા મેળવી
શકે છે.
કાઇ વક્તા મેઢું' વિદ્વત્તાપૂર્ણ વ્યાખ્યાન આપતા હાય પણ એમાં દૃષ્ટાંતા સાથે લેાકભાગ્ય ઉલટાસુલટા પ્રમાણા આપી લોકમાનસને જીતી જતેા ન હાય તે। તેનું વક્તૃત્વ નિરસ અને કંટાળા આપે એવું બની જાય છે. અને સભામાંથી લક્રા ધીમે ધીમે ઉઠી જવા માંડે છે. એટલા માટે જ વક્તાએ પેાતાનુ ભાષણ શ્રેાતાના મન સુધી પહોંચે છે કે નહીં તેનું ધ્યાન રાખી હળવાં દૃષ્ટાંતા યેાજી લકાને તી લેવા
“ હે નાથ ! અંદરના (આંતર) શત્રુને નાશ કરનાર, ધ'ની આદિ કરનાર, પેાતાની જાતે જ મેધ પામનાર, પુરૂષોત્તમ, પ્રસિદ્ધ તીર્થના પ્રવર્તાવનાર એવા હે જિન ભગવન ! આપને નમસ્કાર છે. વળી હૈ નિષ્કામી ! સ પ્રકારની સમૃદ્ધિ આપનાર નિરૂપ, અચલ, અનંત સુખ સ ંપાદિત કરનાર, બાધારહિત તથા સંસારરૂપ ભયંકર અટવીમાં પડેલ પ્રાણીઓને સા વાહ સમાન ! એવા હે દેવ ! તમે જયવંતા વર્તા. હે પરમેશ્વર તમે ત્યાં ગર્ભગત છતાં અસ્ખલિત જ્ઞાનલેાચનથી નાકરતુલ્ય અને અહીં રહીને પણુ નમસ્કાર કરતાં એવા મને આપ જોઇ શકે છે.”
.
આ પ્રમાણે સ્તુતિ કરી પૂર્વાભિમુખ સિંહાસને એસતાં દેવેન્દ્ર શક્રેન્દ્રને આવા પ્રકારને સંકલ્પ થયા
ભાજનનુ પણ એમજ હાય છે. ભોજનમાં જે એક જ રૂચીવાળા પદાર્થો પીરસવામાં આવે, ભલે તે સ્વાદિષ્ટ મિષ્ટાન્ન હોય પણ તેમાં જમનારને આનંદ આવતા નથી. તેમાં ખારૂ ખાટું તીખું તુરૂ વગેરે સ્વાદના પદાર્થોં હોય તે જ સમાધાનથી જમી શકાય એ વસ્તુ ધ્યાનમાં લેતા વિવિધતામાં કેવી સુંદરતા સમાએલી હેાય છે એના અનુભવ મળે છે.
જગતમાં અનેક જાતના વ્યવસાયે ચાલે છે. એક કારીગરની આવડત બીજાને હોતી નથી. તેા પણ બધી જાતના કારીગરા વગર જગત ચાલે જ
અહા તિર્થંકર ભગવંત કદાપિ તુચ્છ કુળ, દરિદ્ર કુળ, કૃપણ કુળ કે ભિક્ષુકના કુળ વિષે ઉત્પન્ન થયા નથી, થતા નથી અને થશે નહિ; પણ આખા ભુવનમાં શ્લાધનીય એવા ઉગ્ર ભોગી, રાજ કુળ, ક્ષત્રિય કુળ, ઇક્ષ્વાકુ કુળ, હરિવંશ કુળ, જેવા કુળમાં ઉત્પન્ન થાય છે, છતાં કાઈ ક`વશે હીનકુળમાં અવતર્યા (ચ્યવ્યા) હાય, તો પણ જન્મ પામ્યા પહેલાં ઇંદ્ર તેને ઉત્તમ કુલમાં સક્રમાવે છે, કારણ કે તેમની આજ્ઞાને શિરસાવા કરનાર શક્રેન્દ્રના એ આયાર છે. માટે મારી પણ એ ક્રુજ છે કે ચરમતી' પતિને બ્રાહ્મણ કુળમાંથી સંક્રમાવી ક્ષત્રિય કુળમાં સંક્રમાવું. આ વિચારને પરિણામે તેમણે હિરણગમેષી નામના પેાતાના હાથ નીચેના દેવને પેાતાની પાસે ખેાલાવ્યા અને તેને ફરમાવ્યુ કેઃ— ( ચાલુ )
==>( ૬ )*=