________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
'ક ૧]
સન્યાસના જોખમા
( ૧૧ )
થઇ જવા પછી પદવીધરાને પણ આત્મવિકાસ શીવિશાખનંદીને એે. ઉદ્યાનમાં જવાના કયારે પણ સમય આપતા નહીં. એની માતાએ રાજાને ભરમાવી વિશ્વભૂતિને ત્યાંધી કાઢવાનું કાવત્રુ રચ્યું. ખાટુ' નિમિત્ત
વિશ્વકૃતિને માટે ઉપર મેલ્યા. અને વિશાખનદીને ઉદ્યાનમાં ક્રીડા કરવા માકલવામાં આવ્યા. લડાઈનું કાંઇ કારણુ જ ન હતું તેથી વિશ્વભૂતિ પાહેા ફર્યાં. એના ઉદ્યાનમાં તે વિશાખનંદી ક્રીડા કરતા હતા, તેથી એના ક્રોધ ખૂબ વધ્યા. ત્યાં એક કાઠાનું ઝાડ હતું. વિશ્વભૂતિએ જણાવ્યુ` કે, આ કાડાના ઝાડ ઉપથી એક મુક્કાથી કાઠા પાડી નાખુ તેમ તમારા બધાના માથા ક્ષણવારમાં ભોંય ભેગા કરી નાપુ એવી મારામાં શક્તિ છે. એમ કહી તરત જ વિશ્વભૂતિએ ઝાડને મુક્કો મારી બધા કાઠા નીચે પાડી નાખ્યા. ત્યારપછી પોતાની અને જગતની સ્થિતિના એને વિચાર આ−ા. એને બધે જ શુભ ગુરતા જણાઈ. વૈરાગ્ય જાગ્યા અને વિશ્વભૂતિએ સ’ન્યાસ દીક્ષા ગ્રહણુ કરી, તપશ્ચર્યા કરી અને દેહ શુષ્ક બનાવી દીધે, એકદા વિશ્વભૂતિ મુનિ ભિક્ષાર્થે ફરતા હતા ત્યારે એક ગાયની અડફેટમાં તે આવો ગયા અને ઢળી પડયા. વિશાખનંદીના જોવામાં એ પ્રસંગ આવ્યા.
રીતે સધાય ? સ્યાદ્વાદ અને અનેકાંતના દૃઢ પાયા ઉપર જે ધ'નુ' આખું મંડાણ થએલુ' છે અને જુદી જુદી અપેક્ષાએ મતભેદને જયાં અવકાશ મનાયેાજી હોય ત્યાં એકાંત જોહુકમીપણું ચલાવાતું હેય અને અન્યાને મારીમચડી જબરીથી પોતાની જ માન્યતા વળગાડી દેવાની લાલચ અને જોહુકમી કરવા રાતદિવસ પ્રયત્ન થતા હોય ત્યાં બીચારી પદવી લજજાથી નીચે માથું ઘાલી બેસે અેમાં આશ્ચર્ય શું?
રાતદિવસ પૈક દૃષ્ટિ રાખી અન્યાના દોષા
મરડી ચડી પણ દેખાડવાની વૃત્તિ હોય અને એમાં જ પોતે મોટી બહાદુરી અને ધર્મસેવા કરે છે એમ મનાતું હેાય ત્યાં સાધુપણું. ટકે ખરૂં? ઇર્ષ્યા, દ્વેષ, ક્રોધ, માન વિગેરે આત્માના શત્રુ છે. એ છોડવા જોએ એવા ઉપદેશ કરનારા પોતે જ એ રાગાથી
પીડાતા હાય ત્યારે એની અસર કેવી થાય? જેમની પાસે જવા માત્રથી ઈર્ષ્યા, દ્વેષ, ક્રોધ વિગેરે દોષ। નષ્ટ થવા જોઇએ ત્યાં જ એ દોષોના પ્રાદુર્ભાવ થતા હોય
ત્યારે એ ઘટના કેવી ? એ તે। પાણીમાંથી આગ પ્રગટી એમ જ થયું ને?
સન્યાસમાં એ જીવવાની શક્તિ કાંઈ સ્વયં - સિદ્ધ હોતી નથી. સ્થૂલ અને ખાદ્ય વસ્તુ છોડવી ઘણી વખત સુલભ હોય છે, પણ અંતર’ગમાં રહેલી ઉપાધિઓ છેાડવી એ અશય પ્રાય છે. કાક મહાત્મા એ કરી શકે છે અને એ જ્યાં સુધી છેાડી શક્યા નથી ત્યાં સુધી સંન્યાસની સિદ્ધિ થઈ એમ માનવું એ વળ ભ્રમ છે. મેટા માટા પીધરા અને પ્રતિષ્ઠિત સન્યાસી અને સયમી હંમેશ રાગ, દ્વેષ અને અહકારથી ઘેરાએલા રહે છે તે એટલા માટે જ સન્યાસ પાછળ મોટુ જોખમ વળગેલુ હાય છે એમ અમા કહીએ છીએ,
પશુ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એક તપસ્વી મુનિ ઉપર આવી આપત્તિ આવેલી મુનિની તે સેવા-સુછ્યા કરે. પશુ બન્યુ જુદુ જ. જોતાં તો કાઈ પણુ મનુષ્યને દુઃખ થાય અને તે કવિશાખનદીએ વિશ્વભૂતિ મુનિની મશ્કરી કરી અને
આવા પ્રસગે કડવા શબ્દો કહ્યા કે કાઢા પાડવાના પ્રસંગની તમારી શક્તિ ક્યાં ગઈ? એ શબ્દો બાણુની રે વિશ્વભૂતિના હૃદયમાં પેસી ગયા. એને પરમ દુ:ખ થયું, ક્રોધની આગ ભભૂકી ઉઠી. જે ક્રોલિંગ્ન ઠારી દઇ
દીક્ષા ગ્રહણુ કરેલી તેજ અગ્નિ પુનઃ પ્રગટ થયા. પેાતાના નીચે ગબડી પડયા. વાસ્તવિક એવા પ્રસ ંગે ક્ષમાને વ્રતને તે ભૂલી ગયા. ઊંચે ચઢેલા આત્મા એકદમ અનુસરવું યુક્ત હતું, પણ એ બધું ભૂલાઈ ગયું. સન્યાસ ક્રેસંયમ ભૂલાઈ ગયા. અને ક્રોધે એ આત્માને કબ્જો કરી લીધા. અમૂલ્ય એવા પુણ્ય સંચય તપશ્ર્ચર્યો કરી કમાવેલા એ માીના મૂલ્યે વેચવા તેઓ તૈયાર થઈ ગયા. જે વસ્તુ લાખ રૂપીઆ
પ્રભુ મહાવીર ભગવાનના વિશ્વભૂતિના ભવના દાખલો અમે આગળ ધરીએ છીએ. વિશ્વભૂતિ ભાગવિલાસમાં મસ્ત હતા. ઉદ્યાનમાં એ હમેશ ક્રીડા કરવા જતા. અને ત્યાં જવા માટે એના જ ભાઈઓ
For Private And Personal Use Only
