________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૧૩૮).
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ શ્રાવણ
જેમ વણાએલાં છે, અને બંનેના સમન્વયમાં જ અને તેના પર બીજી દશ વ્યકિતનું પોષણ થાય એ એકબીજાનું હિત રહેલું છે.
પરિસ્થિતિ હવે લાંબો સમય ટકવાની નથી, માટે આજે આર્થિક ભીસ એવી છે કે-બાળ બચ્ચા- જેના હાથપગ અને મન સાબૂત છે તે કોઈ પણ એને કેળવણી આપવી બાજુ પર રહી પરનું ભરણ પ્રકારની શારીરિક તેમજ માનસિક મહુનત કરવામાં પોષણ માટે પણ કટોકટીભરી પરિસ્થિતિ પ્રવર્તે છે. શરમ રાખવી જોઈએ નહિ. શ્રમ કરવાથી આર્થિક ધનિકવર્ગને પણ ખાતરી થઈ ગઈ છે કે હવે તેમનું લાભ થશે એટલું જ નહિ, પણું સ્વાથ્ય પણ સારી ધન લાંબો સમય ટકવાનું નથી અને આ રીતે એક રીતે જળવાઈ રહેશે. . વિકટ સમસ્યા ઊભી થઈ છે.
સામાજિક રીતરિવાજે
- આ સાથે એ પણ વિચારવાનું કે આવકનું પ્રમાણ આર્થિક પરિસ્થિતિ કેમ સુધરે?
ઘટવા છતાં આપણા ખર્ચના પ્રમાણમાં કશો ફેર આર્થિક પરિસ્થિતિ સુધારવાના બે ઉપાય યોગ્ય પડતું નથી; જેને પરિણામે કોઈવાર ગંભીર પરિસ્થિતિ લાગે છે. એક તે આપણી પાસે હાલ જે સ્થાવર સર્જાય છે. ખર્ચાનું પ્રમાણ હંમેશા આવકના પ્રમાણ
અને જંગમ મિલકત છે તેને એવી રીતે ઉપયોગ માં હોવું જોઈએ એટલું જ નહિ પગ ખર્ચ કરતાં -કર કે જેથી દિવસે દિવસે તેમાં ઘટ નહિ પણ બચાવની ભાવના વિશેષ હોવી જોઇએ. સામાજિક વૃદ્ધિ થાય. આપણાં અનેક સામાજિક ટ્રસ્ટનું જે ધન રીતરિવાજો, લગ્નો, રૂઢિ વગેરે કારણોને લીધે થતા છે અને આપણુ ધનિકે ઉદાર દિલે જે સખાવતે બિનજરૂરી આબરભર્યા ખાટા ખર્ચા બંધ કરવા કરે તેને ઉપગ કેળવણી અને વૈદકીય રાહત જોઈએ અને તે પૈસાનો ઉપયોગ ઉપર અતાએ આપનારી સંસ્થાઓ ઊભી કરવામાં, આરોગ્યગૃહ એવાં કંઈ ને કંઈ રચનાત્મક કાર્યોમાં થ જોઈએ. બાંધવામાં, રહેવા માટેનાં સસ્તા ભાડાના મકાને આપણે ધર્મને ધર્મ તરીકે ભૂલી જઇ શકીએ બાંધવામાં, નાના પાયા પરના ઉદ્યમ કરવાની ઈચ્છા નહિ. જૈનધર્મ ભૌતિક સમૃદ્ધિ કરતાં આધ્યાત્મિક ધરાવનારને લેને આપવામાં અને જૈન સાહિત્યને સમૃદ્ધિને વિશેષ મહત્ત્વ આપે છે. ક્ષણભંગુર જીવન પ્રચાર કરવામાં થવો જોઈએ. દેશમાં તેમજ પરદેશમાં કરતાં અમર આત્માના વિકાસમાં તેને જ્ઞાનની
0 કેળવણી પામેલ વર્ગ માત્ર સામાજિક કાર્યોમાં પરાકાષ્ઠા દિસે છે. માત્ર માનવજી નહિ પણ નહિ પણ રાજકીય ક્ષેત્રમાં પણું અગિળ આવશે. સમસ્ત વિશ્વના છની શાંતિ માટે માર્ગો શોધવાની મેટા પાયા પરનાં મકાન બાંધવાથી નિરાધારને તેની ઝંખના છે. માત્ર એક સમાજ કે રષ્ટ્ર નહિ, આધાર મળશે, એટલું જ નહિ પણ એક પ્રકારની પણ સમગ્ર જગત સુખને અનુભવ કરે એવી એનો કાયમની આવક થશે. નાના પાયા પરના અને દ્વાય- ' અભીસા છે; પરંતુ એ એક દુ:ખદ હકીકત છે કે કારીગરીના ઉમે કરનાર પોતાની રાજી સહેલાઈથી આપણે ધર્મ અને આપણે સમાજ દિનપ્રતિદિન મેળવી શકશે અને લેન પાછી વાળવાની સ્થિતિ - એકબીજથી વેગળાં થતાં જાય છે. સમાજમાં એવા પ્રાપ્ત કરશે. જૈન સાહિત્યને ગુજરાતી, હિંદી, અંગ્રેજી કેટલા જેને અને ખાસ કરીને યુવાન જેને હશે, જેઓ વગેરે ભાષાઓમાં પ્રચાર કરવાથી તેનું પ્રકાશનકાર્ય ધર્મના મૂળભૂત સિદ્ધાંતો વિશે થોડુંક પણ જ્ઞાન ધરાવતા લાભદાયી નીવડશે. આ અને આવાં કાર્યોમાં આપણું હોય? જ્યાં સુધી ધર્મના અતિરિક હાર્દને સમજવામાં સામાજિક દ્રવ્ય રાકવાથી અવશ્ય લાભ થશે એ નિઃશંક છે. ન આવે ત્યાંસુધી સર્વ બાહ્ય દેખાવ નિરર્થક છે. : બીજો ઉપાય આપણી શક્તિ અને બુદ્ધિનો સદુ-
સંગઠન . 'પયોગ કરવાનો છે. એટલે કે આપણે સ્વાશ્રયી અને કોઈપણ કાર્યની સિદ્ધિ માટે સંગઠન આવશ્યક સ્વાવલંબી બનવાની જરૂર છે. એક વ્યક્તિ કમાય છે. નાની ચા મારી દરેક સંસ્થા માટે સંગઠનની
For Private And Personal Use Only
