________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૨ જો
મહેાપાધ્યાય ધમ'સાગર ગિણની જીવનરેખા.
મુનિવરા માટે એએ‘ નિશ્રા-ગુરુ ' ગણાય. આવે સમયે ધર્માંસાગરણુએ જે કૃતિ રચી છે તેમાં એમણે પોતાને હીરવિજયસૂરિના શિષ્ય કથા છે.
'
'
< ગણ ’પદ્મ— હીરસાભાગ્ય( સ. ૬, શ્લો ૭૧ )ની સ્વાપન્ન ટીકા ( પૃ. ૨૭૦ ) માં ‘ દેવગિર ’( દૌલતાબાદ )ના ચામાસાને અંગે ઉલ્લેખ કરતી વેળા ધસાગરને ‘ ગણું ’ કથા છે એટલે આ · [ણ ’ પદ એમને વિ. સ. ૧૬૦૬ પહેલાં મળ્યું હોવુ જોઇએ, આ સંબંધમાં શ્રી પ્રવચનપરીક્ષાની મહત્તા પૃ. ૧૧)માં કહ્યું છે કે “ આ ઉપરથી એમ ચોક્કસ મનાય કે શ્રીમાનની દીક્ષા ૧૫૯૬ કરતાં વહેલી હાવી જોઈએ, કારણ કે ભગવતીજીના ચૈાગવહન કરવાથી ગણિપદ અપાય છે અને ભગવતીજીના યાગને માટે શાસ્ત્રમાં ફરમાવેલા દશ વર્ષા પર્યાય તે જરૂરી છે. ’
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જો આ અનુમાન સાચું હેાય તે વિ.સ.૧૫૯૪માં એમના જન્મ થયાની વાત કેવી રીતે મનાય ? પ્ર.પ.મ. (પૃ. ૧૧) પ્રમાણે ‘ગણિ’ પદ વિષયદાનસૂરિએ આપેલું હેવું જોઇએ. ‘ વાચક ” પદવી—હીરસાભાગ્ય( સ. ૬, શ્લા. ૭૫ ) પ્રમાણે હીરને વિ. સ. ૧૬૦૮ માં ‘ પંડિત ' પદ અપાય. આ વર્ષોંમાં વિદાનસૂરિએ રાજવમલને તેમજ ધમસાગરને ‘ વાચક ' પદવી આપી.૧
'
કકિરણુાવલી
હસ્તાક્ષર' કલિકાલસર્વજ્ઞ ' હેમચન્દ્રસૂરિના ઉણા િગણસૂત્રેાદ્વારની એક હાથપોથી ધર્મ સાગરર્ગાણુએ વિ. સ. ૧૬૦૪ માં લખી હતી તે મળે છે.ર
કૃતિકલાપ——ધમ સાગરગણિએ જણુમરડ્ડી( જૈન માહારાષ્ટ્રી )માં તેમજ સંસ્કૃતમાં કૃતિ રચી છે. વળી એમણે પેાતાની તેમજ અન્યની કૃતિઓ ઉપર ગદ્યમાં સંસ્કૃતમાં કૃત્તિ રચી છે. એમની કેટલીક કૃતિએ એક કરતાં વધારે નામે ઓળખાય છે એટલે એ નામાંતરપૂર્ણાંક એમની કૃતિઓની એક કામચલાઉ સૂચી હું અહીં અકારાદિ ક્રમે આપું છુંઃ— રિયાવહિયવિચાર ( સ. પર્યાપથિકી વિચાર ) કુવકખÈાસિયસહસ્તકિરણ ( સં. ક્રુપક્ષ– ઇર્ષ્યાથકીયત્રિંશિકા
કોશિકસહસ્રકિરણ )
ઉટ્ટિયમયઉત્ત ( સ'. ઔક્ટ્રિકમતેાત્ર )
ઉસ્ત્રખંડન
ઉત્રપદોદ્ઘાટનકુલક
ઉસૂત્રપદે દ્બટ્ટનકુલક
ઉત્રાદ્ધટ્ટનકુલક બ્રૂિકમતાત્રદીપકા
આષ્ટ્રિમતાત્રાધાટનકુલક
૩૭
ગુરુતત્ત્વદીપક
ગુરુતત્ત્વપ્રદીપદીપિકા
તુ સ્વાષજ્ઞ વિવરણુ ગુરુતત્ત્વપ્રદીપિકા
ગુરુરવાડી ( સ’. ગુરુપરિપાટી )
ની સ્વાપન્ન ટીકા
ગુર્જાવલી
ગુર્વાવલી-પટ્ટાવલી
ચામુ`ડિકમતાસૂત્ર
૧ જુએ હીરસાભાગ્ય ( સ. ૬, શ્લા. ૭૭ ). ૨ જી જે. સા. સ. ઇ. (પૃ. ૫૮૨ ).
For Private And Personal Use Only