________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મા જેન ધર્મ પ્રકાશ.
[ ભાદ્રપદ
૨. “નૈગમ દષ્ટિથી એવભૂત પ્રાપ્તિ કર.”—તૈગમ દૃષ્ટિથી એટલે કે જેવા પ્રકારે ચૈતન્યલક્ષણથી આત્મા લોક પ્રસિદ્ધ વ્યવહારથી વ્યવહારાય છે, તે દૃષ્ટિથી-તે દૃષ્ટિ લક્ષમાં રાખી એમૂત શુદ્ધ ચેતન્યસ્વરૂપે સ્થિતિ કર ! અથવા તૈગમ એટલે જેવા પ્રકારે વીતરાગ ભક્તિ, વૈરાગ્ય આદિ મોસાધક વ્યવહાર પ્રસિદ્ધ છે, તે દષ્ટિથી એવભૂત એટલે કે જે પ્રકારે આત્મસ્વરૂપ છે તેવા પ્રકારે થા ! આ લેકપ્રસિદ્ધ વ્યવહાર આચરીને પણ નિરંતર એવંભૂત-યકત આત્મસ્વરૂપ પામવાને જ લક્ષ રાખ! “એવંભૂત દષ્ટિથી નિગમ વિશુદ્ધ કર.”—અને એવભૂત દષ્ટિથી એટલે સાળે એવા શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને નિરંતર લક્ષમાં રાખી નિગમથી ચૈતન્ય લક્ષણ આત્માને વિશુદ્ધ કર ! અથવા લોકપ્રસિદ્ધ મેક્ષસાધક વ્યવહારને વિશુદ્ધ કર !
૩. “સંગ્રહ દષ્ટિથી એવંભૂત થા –સામાન્યગ્રાહી એવા સંગ્રહ નયની દૃષ્ટિથી એવંભૂત થા ! સંગ્રહનયની દષ્ટિની અપેક્ષાએ સર્વ જીવસતાથી સિદ્ધ સમાન છે. સર્વ જીવ છે સિદ્ધ સમ, –આ દૃષ્ટિ લક્ષમાં રાખી એવંભૂત થા ! અર્થાત્ જેમ આત્મસ્વરૂપ છે તેવી સ્થિતિને પામેલે થા ! એવો વરૂપસ્થ થા ! “એવંભૂત દષ્ટિથી સંગ્રહ વિશુદ્ધ કર.”—એવભૂત અથાત જેવું યથાસ્થિત શુદ્ધ સહજ આત્મસ્વરૂપ છે, તેવી દષ્ટિથીતે અપેક્ષા દષ્ટિસન્મુખ રાખી સંગ્રહ અર્થાત જે પિતાની સ્વરૂપ સત્તા છે તે વિશુદ્ધ કર ! એટલે કે શુદ્ધ નિશ્ચય સ્વરૂપ લક્ષમાં રાખી તેને અનુકૂળ શુદ્ધ વયવહારનું એવું અનુષ્ઠાન કર, કે જેથી કરીને-જે સાધન વડે કરીને તે એવંભૂત આત્મારૂપ સાષ્ય સિદ્ધ થાય.
૪. “વ્યવહાર દષ્ટિથી એવંદભૂત પ્રત્યે જા.'—યવહાર દથિી એટલે પરમાર્થસાધક વ્યવહાર દ્રષ્ટિથી એવંભૂત પ્રત્યે જા ! શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રત્યે જા ! કારણ કે સર્વ વ્યવહાર-સાધનનું એક જ સાધ્ય સ્વરૂપસિદ્ધ છે. “એવંભૂત દ્રષ્ટિથી વ્યવહાર વિનિવૃત્તિ કર.”—એવંભૂત નિશ્ચયરૂપ શુદ્ધ સ્વરૂપ દષ્ટિ લક્ષમાં રાખી વ્યવહાર વિનિવૃત્તિ કરે ! એવી ઉત્તરોત્તર ચઢતી આમદશા ઉત્પન્ન કરત જ, કે જેથી પછી વ્યવહાર-સાધનની વિનિવૃત્તિ થાય, અપેક્ષા ન રહ. (કારણ કે સમસ્ત વ્યવહાર નિશ્ચયની સિદ્ધિ માટે છે. તેની સિદ્ધિ થતી જાય છે, તેમ તેમ વ્યવહારની નિવૃત્તિ થાય છે.) - પ. “શબ્દ દષ્ટિથી એવભૂત પ્રત્યે જા.–શબ્દદષ્ટિથી એટલે આત્મા શબ્દના ખરેખરા અર્થમાં એવંભૂત–શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપ પ્રત્યે જા ! દાખલા તરીકે-જ્ઞાન-દર્શન-ચરિત્ર પ્રત્યે ગમન-પરિણમન કરે તે આત્મા, એમ “આત્મા’ શબ્દને અર્થ છે. આ શબ્દના યથાર્થ અર્થરૂપ દૃષ્ટિ લક્ષમાં રાખી એવંભૂત પ્રત્યે જા ! શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને પામ ! “એવંભૂત દૃષ્ટિથી શબ્દ નિર્વિકલપ કર. –એવંત-શુદ્ધ સ્વરૂપલક્ષી દૃષ્ટિથી સાદને-યથાર્થ અર્થરૂપ આત્મા’ નામધારી શબ્દને નિર્વિકલ્પ કર ! અર્થાત “આત્મા” સિવાય જ્યાં બીજે કાંઈ પણ વિકપ વત્ત તે નથી એ કર ! નિર્વિકલ્પ આભયાનને શુકલધ્યાનને પામ !
૬. “સમભિરૂર દૃષ્ટિથી એવંભૂત અવલક. –સમનિરૂઢ-નિશ્ચય સ્વરૂપની
For Private And Personal Use Only