________________
www.kobatirth.org
અંક ૧૧ મા ]
પ્રભુસેવાની પ્રથમ ભૂમિકા.
२४७
સાધનામાં સમ્યપણે અભિરૂઢ-અતિ ઊંચે ચઢેલ, ઉચ્ચ ગુણસ્થાન સ્થિતિને પામેલ એવી ષ્ટિથી, એવ’ભૂત એટલે જેવા પ્રકારે મૂળ શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપ છે તે અવલાક ! જો ! કારણ કે સમભિરૂદ્ધ સ્થિતિવાળાને પ્રત્યક્ષ પ્રગટ એવભૂત આત્મદર્શન-કૈવલદશ ન થાય છે. ‘એવ‘ભૂત દૃષ્ટિથી સમભિરૂદ્ધ સ્થિતિ કર. ’એવ’ભૂત-શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપ સ્થિતિની દૃષ્ટિથી સમભિરૂઢ-આત્મસ્વરૂપમાં સમ્યપણે અત્યંત આરૂઢ, એવી પમ યોગદાસ પન્ન સ્થિતિ કર ! સ્વરૂપાઢ થા ! ચેાગારૂઢ સ્થિતિ કર !
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭. ‘એવ‘ભૂત દૃષ્ટિથી એવ’ભૂત થા. '-~એવભૂત દૃષ્ટિથી-શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપ સ્થિતિની દૃષ્ટિથી–લક્ષમાં રાખી એવભૂત થા! અર્થાત શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપમાં જેણે સ્થિતિ કરી છે એવા સ્વરૂપસ્થિત થઇ જા ! ‘એવ ભૂત સ્થિતિથી એવ ભૂત દૃષ્ટિ શમાય.’ અને આવા પ્રકારે એવ ભૂત સ્થિતિથી-યયાયિત શુદ્ઘ આત્મસ્વરૂપમાં સ્થિતિથી એવ‘ભૂત અર્થાત્ આત્મસ્વરૂપ સ્થિતિની દૃષ્ટિ શમાત્ર ! અર્થાત્ શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપ જે હારું' સાધ્યું, ધ્યેય, લક્ષ હતું, તે શુદ્ધ સહજાત્મસ્વરૂપમાં તે તું હવે સ્થિત થઈ ચૂક્યા છે, એટલે હવે જૂદી એવી એલ'ભૂત દષ્ટિ રહી નથી. દૃષ્ટિ અને સ્થિતિ બંને એક ૫-એકાકાર થ ગયા છે, એકમેકમાં સમાઇ ગયા છે, તન્મય થઇ ગયા છે; એટલે હવે એનુ અલગ-ૠ હું ગ્રહણ કરવાપણું રહ્યું નથી, ‘દૃષ્ટિ પ્રમાણે સૃષ્ટિ ' તે' ઉત્પન્ન કરી દીધી છે, માટે હું પરલા ! હવે તે એવભૂત ષ્ટિને પણુ સમાવી દે, કારણ કે તે તું જ છે. દષ્ટિ અને સ્થિતિની એકરૂપતારૂપ, પરમ સિદ્ધ અભેદરૂપ, પરમ નિશ્ચયરૂપ તે જ પરમ વૈગદરાને તુ પામ્યા છે.
ત્યાદિ પ્રકારે અત્ર પ્રસંગથી અધ્યાત્મ નય પરિશીલનનું દિગ્દર્શન કર્યું. વે અધ્યાત્મહેતુ પરિશીલનનેા કઇંક વિચાર કરીએ. સાધ્યને અવિનાભાવી, એટલે સાધ્યને સાધ્યા વિના ન રહું--અવશ્ય સાધે જ તે હેતુ કહેવાય છે. નિજ અધ્યાત્મહેતુ સ્વરૂપની સાધક અધ્યાત્મક્રિયાના સાધનભૂત હેતુનુ ભિાવત કરવુ તે પરિશીલન અધ્યાત્મ હેતુ પરિશીલન. જેમકે-સત્ સાધ્ય લક્ષમાં રાખી, સત્ સાધન સેવ, તે સિદ્ધિ થાય. શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપતા નિર'તર લક્ષ્ય રાખી, શુદ્ધ આત્મસાધન સેવે, તે શુ આિિદ્ધ થાય. અર્થાત્ સત્ એવા આત્મસ્વરૂપને અવચક યાગ–યોગાવ’ચક સાધી, તે આત્મસ્વરૂપની સાધક એવી સત્ અવચક યાગ ક્રિયા–ક્રિયાવ’ચક કરે, તે શુદ્ધ આત્મસિદ્ધિરૂપ સત્ અવચકની પ્રાપ્તિ થાય. આ ઉપરથી આ પરમા કુલિત થાય છે કે યેગસાધન કરવા ઈચ્છતા આત્માર્થી સાધકે એટલુ અવશ્ય ગવેળવા યાગ્ય છે કે આપણે જે આ સાધન સેવીએ છીએ તે ખરેખર મેક્ષહેતુરૂપ થઈ પડે છે કે કેમ ? ઇષ્ટ આત્મસિદ્ધિરૂપ સાધ્ય મધ્યબિન્દુ પ્રત્યે લઇ જાય છે કે કેમ ? સાધ્ય લક્ષ્યબિન્દુ ચૂકી જઈ, લક્ષ્ય વિનાના બાજુની પેઠે, આ મ્હારા યેાગ–ક્રિયાક્લ વાંચક તો નથી થઈ પડતાને ? અચક જ રહે છે ને? ( અપૂર્ણ )
* ચગાવચક, ક્રિયાવવચક ને ફ્લાવ'ચકનું વિશેષ સ્વરૂપ સમજવા માટે જુએ આ લેખક વિવેચિત કરેલ યોગદષ્ટિસમુચ્ચય પૃ. ૧૫૮ થી ૧૬૪,
For Private And Personal Use Only
