________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( પ્રભુ સેવાની પ્રથમ ભૂમિકા હતી
લેખક–ડે. ભગવાનદાસ મનસુખભાઈ મહેતા M. B. B. S.
( ગતક પૃષ્ઠ ૨૫૯ થી ચાલુ) આમ સ્પષ્ટ શાસ્ત્રસ્થિતિ છતાં અજ્ઞ બાલજીની દૃષ્ટિ તે પ્રાયઃ લિંગ-બાહ્ય વેષ પ્રત્યે હોય છે, એટલે તે તે મુગ્ધ હોઈ ભોળવાઈ જઈ વેષમાં જ સાધુપણું કપે છે.
પણ પ્રાજ્ઞજન તે આગમતત્વને વિચાર કરે છે; અર્થાત આગમાનુસાર, સાધુ ગુણભૂષિત શાસ્ત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે, યથાસૂત્ર આચરણરૂપ તાત્વિક સાધુત્વ છે કે ભાવસાધુનું કેમ તેની સમીક્ષા કરે છે, અને જેનામાં યુકત આદર્શ નિગ્રંથ માન્યપણું પ્રમાણપણું દશ્ય થાય તેને જ સાચા સાધુપણે સ્વીકાર કરે છે. આવા
જે વિચક્ષણ જનો છે તે તે ભાવવિહીન દ્રવ્યલિંગને* પ્રાયઃ કંઈ પણ વજૂદ આપતા નથી; તેઓ તે મુખ્યપણે ભાવ-આતમ પરિણામ પ્રત્યે જ દષ્ટિ કરે છે. ભાવિતાત્મા એવા ભાવસંગોને જ મહત્વ આપે છે; દર્શન-નાન–ચારિત્ર-તપ આદિ આત્મભાવના પ્રગટપણાના અને નિષ્કપાય ૫ણુના અવિસંવાદી મા૫ ઉપરથી મૂલ્યાંકન કરે છે, સાચા નગદ રૂપીઆને જ સ્વીકારે છે. કારણ કે તે સારી પેઠે જાણે છે કે–ધાતુ ખોટી અને છાપ ખોટી, અથવા ધાતુ ખોટી અને છાપ સાચી, એ બે પ્રકાર કલઈના રૂપીઆ જેવા બનાવટી (Counterfeit) મૂલ્યહીન દ્રવ્યલિંગી સાધુઓના છે, તે તે સર્વથા અમાન્યઅસ્વીકાર્ય છે; અને ધાતુ સાચી પણ છાપ બેટી, અથવા ધાતુ સાચી અને છા૫ ૫ણ સાચી, એ બે પ્રકાર ચાંદીના રૂપીઆ જેવા સાચા મૂલ્યવાન ભાવલિંગી સાધુજના છે, અને તે જ સર્વથા માન્ય છે, એટલે દ્રવ્યથી તેમજ ભાવથી જે સાધુ છે, અથવા દ્રવ્યથી નહિં છતાં ભાવથી જે સાધુ છે,-એ બન્ને પ્રકારના ભાવસાધુને જ તે માન્ય કરે છે. અમુક પુરુષમાં કેટલે આમગુણ પ્રગટ્યો છે ? તે માર્ગે કેટલે આગળ વધ્યો છે ? તે કેવી યોગદશામાં વર્તે છેતેનું ગુણસ્થાન કેવું છે? તેની અંદરની મુડ ( કષાયમુંડનરૂપ) મુંડાઈ છે કે નહિ ? તેને આમા પરમાર્થે “સાધુ’ ‘મુનિ ' બને છે કે નહિં? ઇત્યાદિ તે તપાસી જુએ છે. કારણ કે તેના લક્ષણનું તેને બરાબર ભાન છે. તે જાણે છે કે-જે આત્મજ્ઞાની સમદશ વીતરાગ પુરુષ હોય, જે પૂર્વ પ્રારબ્ધ પ્રમાણે સર્વથા ઇરછારહિતપણે અપ્રતિબંધ ભાવથી વિચરતા હોય, અને પરમશ્રત એવા જે પુરૂષની વાણી કદી પૂર્વે ન સાંભળી હોય એવી અપૂર્વ હોય, તે જ સાચા સદગુરુ છે. x “ बालः पश्यति लिङ्गं मध्यमबुद्धिर्विचारयति वृत्तम् ।
સામરવું તુ યુધ પરીક્ષસે સર્વર / ”–શ્રી હરિભદ્રસૂરિકૃત પિડશક * “बाह्य लिङ्गमसारं तत्प्रतिबद्धा न धर्मनिष्पत्तिः ।
धारयति कार्यवशतो यस्माञ्च विडम्बकोऽप्येतत् ॥ बाह्यग्रन्थत्यागान्न चारु नन्वत्र तदितरस्यापि । ગુનામાત્રા(ન્ન દિ મુનમ નિર્વિ મતા”– શ્રી હરિભદ્રસૂરિકૃત પિડશક
( ૨૮૯ )નું
For Private And Personal Use Only
