________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1.
શા જે ધર્મ પ્રકાશ.
| માગ શા-પાષ પ્રાપ્તિ કરે છે ત્યારે અશુભ કર્મના ઉદયે તેને દુઃખ ભોગવવું જ પડે છે. એટલા માટે જ કહ્યું છે કે-૩રરાવ મોક્રતાર્થ તું કાર્ય શમારામF '' જે ભાવે જેવું કરાય છે. તેવું જ ભગવાય છે. બાંધેલાં કમ ભગવ્યા સિવાય તેમાંથી છૂટી શકાતું નથી.
દમયંતી–માતાજી! ખરી વાત છે, કર્મની ગતિ વિચિત્ર છે, “ફર્મનો રિ પ્રધાનવં” તેમની આગળ કાઈનું ડહાપણ ચાલતું નથી. ગમે તે કામ હોય તે રંક દશામાં આવી જાય છે, અને રંક હોય તે પુણ્યાગે રાજા બની જાય છે. સમયની બલિહારી છે માતાજી ! કહ્યું છે કે,
વખત પલટાય છે જ્યારે, બધું પલટાઇ જાયે છે;
બનાવે શાહને ખાદિમ, ગુલામ શાહ થાયે છે. રાજમાતા-(સ્વગત: બાઈ સુપાત્ર છે તેમાં તે શક નથી. નાની ઉમ્મરમાં કેટલું નાનાબળ દેખાય છે, મને મારી બેનની દીકરી જેવી કેમ લાગતી હશે ? ના, ના, એમ બને જ નહિ, આ તે ભ્રમણું થઈ એને ઇંદુમતી પાસે રાખીશું, તે તેને એક વિનોદનું સ્થાન થશે. ઈંદુમતી તરફ જોઈને,) બેટા! તને આ સખી સોંપું છું. (રાજમાતા જાય છે.)
ઇંદુમતી-બહુ સારી માતાજી ! અમે બંને સાથે રહીને આનંદ કરશું ( ઈંદુમતી દમયંતીને પિતાના રયાન પર લઈ જાય છે, ત્યાં કેટલાક સમય શાંતિમાં ગાવ્યા પછી કળિના ચમત્કારને છેલ્લે પાસ આ મહાસતીના શિરે ઓચિંત આવી પડે છે જેથી તે પારાવાર દુઃખી થાય છે. )
ઇંદુમતી-દાસી ! જે આ મારો રત્નને હાર ! આ ટોડલા ઉપર મૂકું છું, બરાબર ધ્યાન રાખજે. હું સ્નાનગૃહમાં નહાવા જાઉં છું. (દૈવાગે હાર અદશ્ય થાય છે. )
દમયંતી–બહુ સારું બેન ! અહીં જ બેઠી છું. ભલે નહાવા પધારો.
દાંતી-ગત-ખરે વિધાતા ! તારી ગતિ વિચિત્ર છે. આજે મારીને ત્યાં જ દારી તરીકે રહેવાને વખત આવે છે. હું એક રાજાની કુંવરી આજે પેટને માટે દારસીપણું કરું છું. પ્રારબ્ધ ! તારી બલિહારી છે. મોસાળમાં એક જ પારણામાં સુનાર કમી ઇંદુમતી કે જ્યાં હું જમીન આસમાન જેટલો જ તફાવત, એમ કહી રડે છે, અરે ! આ હું શું કરું છું? જીવ ! હિંમત રાખ, હિંમત રાખ, કઈ જાણશે તે બાજી બગડી જશે,
ગોટલામાં ઈંદુમતી નાહીને આવી પહોંચે છે, અને ટોડલા ઉપર જુએ છે તે મુદ્દે હાર દેખાતો નથી, જેથી ભારે વિમાસણમાં પડી જાય છે.
ઇંદુમતી- સ્વગત– અરે ! તાર કયાં ગમે કશે ! અહીં કે આવું નથી ને આ શું થયું ? આ દાણી સિવાય બીજું તો કંઈ છે જ નહિ, શું તેણે લીધે હશે ?) અરે, દાસી ! આ ટોડલા ઉપર હાર મૂક્યો હતો તે કયાં ગયો ?
દમયંતીબેન ! તે તે ત્યાં જ હું જોઈએ, હું અહીંથી ઉભી થઈ નથી. તમારી આજ્ઞા મુજબ હાર સાચવવા જ અહીં બેઠી છું. બહારથી કેઈ આવ્યું જ નથી તે ત્યાં જ તપાસે. નીચે પડી ગયા હશે,
For Private And Personal Use Only
