________________
નોં....ધ.
[તા. ૧૦ તથા ૧૧ મીના રાજ વાદરાખાતે અ. હિં. જૈન શ્વેતાંબર કાન્ફર ંસની સ્ટેન્ડીંગ સમિતિની બેઠક પ્રસ ંગે થયેલ પ્રવચન સારભાગ ઉષ્કૃત કરવામાં આવેલ છે. ] પ્રમુખશ્રી શેઠ મેઘજીભાઈ સાજપાલતુ પ્રવચન—
મધ્યસ્થ તંત્ર અને તીર્થાદિ રક્ષા—આ પ્રશ્ન પરથી આપણે ખાસ નોંધવા જેવી બીના એ છે કે-આપણા પવિત્ર તીર્થો ભિન્ન ભિન્ન રાજ્યેામાં છે, પરંતુ સમગ્ર હિંદુસ્તાનના જૈના તેમાં હિત ધરાવે છે. તેની રક્ષા માટે અમુક પ્રાંત કે રાજ્ય કે જેની સરહદમાં તે તે તીર્થાં આવેલા હાય, તે પ્રાંત કે રાજ્ય જો કે પ્રાથમિક રીતે જવાબદાર તો છે જ, પણ તે પ્રશ્ન સારા હિંદુસ્તાનના નાના પ્રશ્ન હેાઇ મધ્યસ્થ ત ંત્રે પશુ તેની જવાબદારી લઇ તેની રક્ષાની ખાત્રી જૈન સમાજને આપવી જોઇએ.
આ સબંધી તાજેતરમાં સ્ટેન્ડિંગ કમિટીની તા. ૨૧-૪-૧૯૪૭ ને દિતે મળેલી સભામાં કરેલા ઠરાવ મહત્વને હૈાઇ તેને અત્રે ઉલ્લેખ કરું છુ.
હિંદની કાન્સ્ટીટયુએન્ટ એસેમ્બલી દેશ માટે જે બધારણ તૈયાર કરી રહી છે તેમાં જૈન સમાજ તરીકેના જૂદા રાજકીય હકા ન માંગતા જૈન તીર્થો, ટ્રસ્ટેા, ધાર્મિક સંસ્થાઓ, સ્થાપત્યાદિ સંસ્કૃતિ અંગે માલિકી વહિવટ તથા નિયમન માટેના પ્રશ્નો ઉપસ્થિત થાય ત્યારે નેાની બહુમતિને સ્વીકાર્યાં હાથ એ પ્રમાણે ધારા વિગેરે પસાર કરવા એક રેપ્રિઝેન્ટેશન કોન્ફરન્સ તરફથી મોકલવા ઠરાવવામાં આવે છે અને એ મુદ્દાઓને સ્પતું રેપ્રિઝેન્ટેશન તૈયાર કરી મેકલી આપવા નીચેના સભ્યાની પેટા-સિમતિને સત્તા આપવામાં આવે છે ઇત્યાદિ.
""
..
આ ઠરાવ અનુસાર જે રેપ્રિઝેન્ટેશન તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે તેને ખરા આપ જોઈ શકશે. આ પ્રિઝેન્ટેશન હિંદની કાન્સ્ટીટયુએન્ટ એસેમ્બલી દેશ માટે જે બધારણ તૈયાર કરી રહી છે તેને એટલા માટે મેાકલવામાં આવ્યુ` છે કે જ્યારે જ્યારે જૈન તીર્થા, ટ્રા, ધાર્મિક સંસ્થાઓ તથા જૈન રથાપત્ય આદિ સસ્કૃતિ અ ંગેના પ્રશ્નો ઉપસ્થિત થાય ત્યારે જે ધારા કે કાયદા ઘડવામાં આવે તે જૈતાની બહુમતિને સ્વીકાય હાય તે રીતે ધડાવા જોઇએ.
આ બાબતમાં આપણી પણ જે ફરજ છે તે સબંધી એક સૂચના પત્ર તા. ૨૩ નવેમ્બર ૧૯૪૬ ની સ્ટેન્ડીંગ કમિટિની સભામાં નક્કી કર્યા પ્રમાણે તૈયાર કરી ચેાગ્ય સ્થળે માકલવામાં આવ્યું છે. તેને મુખ્ય ધ્વનિ એ છે કે આપણે તેમાં અરસપરસ સગઠન કરવું અને આવા મહત્વના પવિત્ર ધાર્મિક પ્રશ્નોમાં ફિકાભેદ્ર વચ્ચે લાવ્યા સિવાય દરેક જૈને સંપૂર્ણ સહકાર આપવા એટલુ જ નહિ પરંતુ જાહેર પ્રજા સાથે પણ પૂર્ણ સહકાર કરવા. વળી તાલિમબહુ સ્વયંસેવÈા દ્વારા પણ તીથૅની રક્ષા માટે પ્રબંધ થવા જોઇએ.
આ બાબત આપણને જૈન સમાજના યુવાનેામાં શારીરિક તાલિમ લેાકપ્રિય કરવાની જરુરિયાત પર લાવે છે. આપણી કામ એ વ્યાપારી કામ છે. એટલે વ્યાપાર સિવાય એને જીવનમાં બીજું કાઈ પણ ધ્યેય આકતું નથી. આપણે સર બાબતની ગણત્રી → ૨૨૯ ) નું
