________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બારમી શ્રી જેન વેતાંબર કોન્ફરન્સના પ્રમુખનું ભાષણ.
૩૭૫ મનુષ્ય સારાં કામોને મૂળથી ઉખેડી નાખે છે. આ બહુ ભારે દુઃખની વાત છે. આ વ્યક્તિગત કે જે સમાજનો જે દુર્દશા કરી છે તેનું વર્ણન કરવા હું સમર્થ નથી. - (ર) શિક્ષિત અને અશિક્ષિત વર્ગમાં મતભેદ–આપણી સમાજમાં અત્યારે બહુ ભારે ગડબડ મચી રહી છે. શિક્ષિત અને અશિક્ષિત વર્ગમાં બહુજ મતભેદ વધી ગયું છે. અશિક્ષિત વર્ગ, કે જેઓ વડીલેની કૃપાથી કેટલાક સમયથી સ્વતંત્ર સત્તા ભેગવી રહેલ છે અને જેના વિચારોને કેટલીક ખાસ વ્યક્તિઓએ ખરીદી લીધેલ છે, અને “જે અમે કહીએ તેજ સમાનનીય છે, અને તેજ આદરણીય છે, તેના તરફ દષ્ટિ રાખવાની છે, તે વિરૂદ્ધતાવાળું હોય તો પણ ધમનુકૂળ ગણવાનું છે, તેમાં કાંઈ તમારે ચુંથણાં કરવાંજ નહિ” રમવા આવા વિચારથી બુગ્રહિત થયેલા છે તેઓ એમ માને છે કે અમે જે કરીએ તે જ સાચું, અમે જે દંડ આપીએ તે દરેકે કબુલ રાખવો જ જોઈએ, અને જે અપરાધી હોય છતાં અમે જેને નિરપરાધી ગણી ક્ષમા આપીએ તેને તે પ્રમાણે જ સર્વેએ માનવા જોઈએ. પણ હવે આવું ચાલે તે સમય નથી. આ અશિક્ષિત વર્ગની સામેજ શિક્ષિત વર્ગો માથું ઉપાડ્યું છે. આ શિક્ષિત વર્ગ કે જે નવીન વિચારો સહિત નવીન વાતાવરણમાં ઉછરેલ છે તેઓ સ્વતંત્ર મીજાજવાળા થઈ વૃદ્ધાના વિચારની વિરૂદ્ધ પડે છે કે “ અમે તમારે આ નાદિરશાહી હુકમ કઈ પણ રીતે માન્ય કરીશું નહિ. તમે કહે તે કરવું તેના કરતાં જમાને જે કહે તે કરવું તેજ અમને તે ઉચિત અને યુક્તિયુક્ત લાગે છે. તમારા નાદિરશાહી હકમથી સમાજને બહુ નુકશાન થાય છે, અને તેની દુર્દશા થઈ ચુકી છે. આપને જે ઉચિતાનુચિત લાગે તેજ કરે તે આપને કેઈ હક નથી.” બંધુઓ ! આવા મતભેદને લીધે ધર્મની બહુજ હેલણ થઈ છે અને થાય છે. આમ હોવાથી કોઈ સમય બુદ્ધિશાળી માણસ કોઈ શુભ કાર્ય કરવામાં ઉત્સાહિત થતો નથી. આમ હોવાથી આવા વિચાર ધ ને નિવારવા માટે અગ્રેસરોએ પ્રયત્ન કરવાની જરૂર છે. - જો આવી બાબતમાં વિચાર કરવામાં આવે તો તો શિક્ષિત અને અશિક્ષિત બને શpદેજ કાલ્પનિક છે. જે શિક્ષિત કહેવાય છે તેઓ પણ અમુક દષ્ટિએ અશિક્ષિતજ છે. જે અશિક્ષિત કહેવાય છે તેઓ પણ અમુક અપેક્ષાએ શિક્ષિતજ છે. પણ એટલું તે કહેવું જ પડશે કે આપણે કો જ ખરો કરે છે તે અન્યાય જ છે, તેવી જ રીતે જમાનાને પણ સંપૂર્ણ માનીને વર્તવું તે પણ ઉચિત નથી, પણ ધર્મથી અવિરૂદ્ધ અને સમયાનુકુળ જે વિચાર હોય તે જ વિચારે અમલમાં મુકવા તે જગ્ય છે. આમ થવાથી સમાજ સુસંગત અને સુવ્યવસ્થિત રહેશે તેવું મારું માનવું છે
() અગ્રણી પદનું અભિમાન–સંસ્કૃતમાં એક કવિ કહી ગયા છે કે --
For Private And Personal Use Only
