________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
ઉંચી જ રાખ્યા કરે અને કચરો સાફ કરવા માટે હાથ, સાવરણી કે શરીરના કોઈ પણ ભાગનો જોઈએ તે જરા પણ ઉપગ ન કરે–એવી રીતે મકાન સાફ કરવાની મૂર્ખાઈભરેલી કિયા કદાચ સેંકડો વર્ષે પર્યક્ત કરવામાં આવે અને માત્ર મેઢેથી કચરો કહું છું એમ બોલ્યા કરે તો તેધી શું તે ઘર કે દુકાન કદી પણ સાફ થઈ શકે કે ઉલટાં હમેશના વધતા જતા કચરાથી વધારે ને વધારે અસ્વસ્થ થતા રહે? એને જવાબ સાદી સમજવાળાઓ પણ જરદીથી આપી શકે તેમ છે કે એ રીતે એ ઘરકે દુકાન સાફ થારી જ નહીં. તેમજ આત્માને કર્મ કચરાથી સ્વચ્છ કરવા માટે, રોજ સવાર સાંજ પ્રતિકમણ કિયા કરતાં દરેક દેશ માટે વારંવાર માથી “મિચ્છામિ દુક્કડમ” બોલવામાં આવે, વારંવાર માફી માગવાના અને માફી આપવાના, દેષોથી પાછા એ રવાના માગધી ભાષાના સૂત્રો માત્ર મેઢેથી બોલ્યા કરવામાં આવે તેમજ આલેચના કરવાના, દેની નિંદા કે પશ્ચાતાપ કરવાના સૂત્રોને ફકત મેઢેથી વારંવાર બોલ્યા કરવામાં આવે અને એમ જ રેજ બલવા છતાં કઈ દિવસ પણ દોષથી રજમાત્ર પણ આત્મા એ સંસારવૃદ્ધિ કરનારી અને આત્માને મલિન કરનારી ફિયાઓથી પાછો ન હઠે અને ઉલટે વધુ અને વધુ એ દિશામાં આગળ વધ્યા કરે તે તે આત્મા કર્મભારથી કયારે હળવે થઈ શકે ? એ પ્રશ્નને સહેજ ઉત્તર છે કે એ પ્રયત્ન રેતીમાંથી તેલ કાઢવા જેવો નિષ્ફળપ્રાય નિવડે છે. અર્થાત્ સાધ્ય સાધવાનું રહી જાય છે, અને મુઠી વાળીને કે આંખો મીંચીને ચકરાવામાં દેડવા જેવું થવાથી હોય ત્યાં ને ત્યાં જ રહે છે, અગર હોય તેથી પાછા પણ હડે છે. પણ એટલું તે નિર્વિવાદ સિદ્ધ છે કે સત્કિયાને અભ્યારે અત્યારે કદારા શુ કે પરિણામવાળા જણાય, પણ વખત જતાં એ પણ સફળ થાય. નહીં કરનાર કરતાં કરનાર હજાર દરજે સારે છે; કરનારમાં અનુકળ પ્રમાઝ પ્રાપ્ત થતાં સહેજે અભિમુખતા અને ચગ્યતા ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યારે નહીં કરનાર ગળીયા બળદ જેવે રહી કદી પણ ચગ્યતા મેળવી શકો નથી. કિયા કરનાર પતે કદાચ જૂનાધિક લાભ મેળવનારે થાય છે. પણ તે અનેક આત્માઓને રોકવાની અનુમેહન કરાવવાના કારણભૂત તો અવશ્ય થાય છે જ એ દિશાજ રારી છે, ભલે આખો મીંચીને દોડાય કે લક્ષ્ય વિન ડાય, દેડતાં દેડતાં કદાચ ખ ઉઘડી જશે અથવા સદૂગુરૂના જોગ મળી જઈ ખરી દિશા અને ખરૂં રવ હાથ લાગી જશે તે પહેલાના સઘળે પુરુષાર્થ રાફળ થશે. પણ જે કદી એવી કિયા સજુબજ થતું નથી, તે ડરીને કયારે ઠેકાણે આવશે? તેનો તે નિર્ણય પણ કયાંથી થઈ શકે. જાગ્યે અજાણયે ખાધેલી સાકર ગાળી તે લાગે છે જ અને જાયે કે અજાણ્યે ખાધેલી ઠાકર પણ દુખ ઉપજાવે છે જ, તે ઉપગ યુક્ત કે ઉપયોગ વિના પણ ધર્મક્રિયાનું આરાધન કે પરમપુરૂષના
For Private And Personal Use Only