________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આવશ્યક ક્રિયાનું ઉચ્ચ રહસ્ય. તાઓનું અનુકરણ કરનારી ઘણે ભાગે હોય છે. આવી પ્રજાની બહાળતાથી ધર્મ અને તેના સિદ્ધાન્ત ગમે તેટલા ઉચ્ચતમ હોય છતાં, અને તે ધર્મ તથા તેના સિદ્ધાન્ત જગતમાં સર્વોપરી પદને યોગ્ય થઈ શકે તેવા હોવા છતાં એવા મંદાધિકારીઓના હાથમાં એ ધર્મ હોવાથી તે ધર્મ ત્રિભુવન વ્યાપી થવાને બદલે જગતના એક નન્હાના સરખા ભાગના મહાના સરખા કુંડાળામાંજ માત્ર સંકડાઈને જેવી તેવી સ્થિતિમાં રહી જાય છે. આથી ઉચ્ચ ધર્મના ઉચ્ચ સિદ્ધાન્તો અને આવશ્યક જેવી ઉત્તમ ક્રિયાઓના હેતુઓ અને મમ જોઈએ તેટલાં અજવાળામાં આવી શકતા નથી અને પ્રજાને ઑટો ભાગ તેને છુટથી લાભ લઈ શકતા નથી.
સપુરૂના ફરમાને પ્રમાણે વર્તવામાં કે ચાલી આવતી ધાર્મિક ક્યિાએમાં ખરો પ્રેમ, ખરી સમજણ, અને ખરી શ્રદ્ધાથી પ્રવૃત્તિ કરવામાં સાધકને પિતાની યોગ્યતાની ખામીથી અનેક વિના આડે આવે છે. જીવનનિર્વાહની છેમાલમાંથી છેડે પણ અવકાશ મેળવી પૂર્વ પુરૂષના ફરમાનો અને તેમની રહેણીકરણી પર વાચ્ય અને સ્થિરતાપૂર્વક થોડે પણ વિચાર કરવામાં આવે અને તદનુસાર અનુક્રમે વર્તવાને નિશ્ચય કરવામાં આવે તે અવળું ચાલતું ચક સવળું ચાલવા માંડે અને પુરૂના કૃપાપૂર્ણ પ્રયત્ન સફળ થાય.
પ્રતિકમણ ક્રિયા માટેના “આવશ્યક સૂત્ર” નામના જૈન આગમ ઉપર પૂર્વના મહાન સમર્થ મહષિઓએ હજારો અને લાખો લેક પ્રમાણુના સંખ્યા બન્ધ ગ્રન્થ થનારી પ્રજાના હિતને માટે બનાવી રાખ્યા છે. એ પણ આવશ્યક કિયાની (પ્રતિકમણ કિયાની) આવશ્યક્તા માટે પ્રબળ અને અચૂક પૂરાવે છે.
બીજી કેટલીક ક્રિયાઓ જ્યારે ફળ આપવામાં કદાચ વાયદે કે ઉધારે કરે છે ત્યારે પ્રતિકમણની ક્રિયાને યથાવિધિ કરવામાં આવે તે તે રેકર્ડ રેકડો લાભ આપે છે. બીજાએ આપણુ પ્રત્યે કરેલી ભૂલની આપણું તરફથી માફી આપવાથી હૃદયનો જવલંત ક્રોધાગ્નિ તુરતજ એલાઈ જાય છે, અને આપણું ભૂલની બીજી પાસે માફી માગવાથી હૃદયમાં કંટક સાલતું સાલ નિકળી જઈ હદય નિઃશય-નિષ્કટક થઈ જાય છે. આથી આત્મા શાંત, સ્વસ્થ અને અનકમે સ્થાયી સુખના ભોક્તા બને છે. એજ તેનો રેકર્ડ રોકડે લાભ છે. હૃદયસંતાપ જેવું કંઈ દુઃખ નથી અને હૃદયશાંતિ જેવું કંઈ સુખ નથી. માફીની લેવડ દેવડથી સંતાપ નષ્ટ થાય છે. અને શાંતિની પ્રાપ્તિ થાય છે. એજ એ કિયાની ઉત્તમત્તાના પ્રત્યક્ષ પૂરાવો છે. તેમ છતાં સમ્યગ જ્ઞાનના અભાવે, સત્સંગની એગ્ય જોગવાઈ વિના, આત્માના ચારિત્રાવરણીય કર્મની બહળતાથી અને દેહાધ્યાસ તથા પ્રસાદવશથી આત્મા આવી આદરણીય અને પ્રત્યક્ષ લાભ
For Private And Personal Use Only
