________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સોશલ થવા સારા શિક્ષા વચને.
૭ “ તે બ્રહ્મવતમ્ ?–અનેક ઉત્તમ વ્રત નિયમમાં નિર્મળ મન, વચન, કાયાથી અખંડ બ્રહ્માત્રિત પાળવું એ દુર્ધર છે. બીજા ત્ર નદીઓ સમાન કહ્યાં છે ત્યારે ઉત્તમ બ્રહ્મત સમુદ્ર સમાન કહેલ છે. કાયર માણસે તે દુર્ધરઘાસમુદ્ર દેખી પી ઉઠે છે, ત્યારે સાત્વિક જેને શ્રીજિનેશ્વર મહારાજનાં વાન ઉપર દૃઢ શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ રાખી અચળ-અડગ પુરૂષાર્થથી તે વ્રતમુદ્રને તરી પેલે પર જાય છે. દેવ, દાનવ, ગાંધર્વ, યક્ષ, રાક્ષસ અને કિનરાદિક દેવે પણ બ્રહ્મચારી જનેને નમસ્કાર કરે છે, કેમકે તે દુષ્કર ગ્રતને પાળવું તેઓ બહુ કઠણ સમજે છે.
૮ ઇંદ્રિયમાં રસનેન્દ્રિય, કર્મમાં મેહનીય, વ્રતમાં બ્રહ્મવત, ગુતિઓમાં મન ગુપ્તિ-એ ચારે રવિવશ કરવાં સુલભ નથી પણ દુર્લભ છે, દુઃશક્ય છે, પરંતુ અશકય તે નથી જ. રસનેન્દ્રિયાદિકથી પરિણામે થતી મહા હાનિ અને બ્રહ્મવ્રતાદિકથી પરિણામે થતા મહા લાભ જેને સમ્યગ સમજાય છે તેવા વિરલ પુરૂપાથી જને તેમને સ્વવશ કરી શકે છે. રસનેન્દ્રિયના વિષયમાં લુબ્ધ બનેલા જંતુઓ ભક્યાભશ્યને પણ વિવેક ભૂલી જાય છે, રસગૃદ્ધ બનીને તેઓ પ્રમાયાતિરિકત (જરૂર કરતાં ઘણું જ વધારે ) ખાન પાન કરી અજીર્ણાદિક રેગવડે પ્રગટ દુઃખી થાય છે અને રસલુપતાથી રાગાદિક વિકાર વશ બની ભવાંતરમાં પણ અધોગતિને પામે છે. ત્યારે જે જનો જીભને વશ કરી વર્તે છે, તેમને તેવા વિરૂવા-માઠા વિપાક વેઢવા પડતા નથી. અહંતા અને મમતા એ હ રાજાને ગુપ્ત મંત્ર છે, તેથી જ જગત માત્ર અંધ બની જાય છે. જેને સ્વપરનો ભેદ યથાર્થ સમજાય છે તે જ તેનાથી બચી શકે છે અને તેના પ્રતિમંત્રથી તે મેહને જ પતે જ્ય કરી શકે છે. જીવ માત્ર “હું અને મારું એવા મિથ્યાભિમાનથીજ દુઃખી થાય છે. તત્ત્વજ્ઞાનગે વિવેકવડે જ તેનું મિથ્યાભિમાન દ્વર કરી શકાય છે અને ત્યારે જ જીવને રાગ દ્વેષરહિત સમતાજન્ય શ્રેષ્ઠ સુખ હાંસલ થઈ શકે છે. અબ્રહ્મવડે કહે કે કુશીલતાવડે રાવણ જેવા રાજવીઓને પણ પ્રગટ બૂરા હાલ થયા છે અને ભવાંતરમાં વળી નરકાદિક નીચ ગતિ જ પ્રાપ્ત થાય છે ત્યારે બ્રહ્મવત અથવા સુશીલતાથી સુદર્શન શ્રેષ્ઠિની પરે સંકટ માત્ર દૂર થઈ જાય છે, અને દેવતાઓ પણ દાસ થઈને રહે છે; તે પછી બીજાનું કહેવું જ શું ? મર્કટ કરતાં વધારે મસ્તીખોર મન નકામા કુદકા મારી ભારે પૃવારી કરે છે. તેને યુક્તિથી સારી રીતે સાંકળ્યું હોય તે જ તે જ પેિ છે અને જંપવા દે છે. અથવા મન પારાની જેવું ચંચળ હોવાથી વારંવાર વિખરાઈ જય છે, તેને જ ભાવના (રામતા ) ઓષધિથી મારવામાં આવે તો જ તે સ્થિર થઇ શકે છે અને તેજ શાંતિ-રામાધિ પ્રાપ્ત થાય છે. મનગુપ્તિ એજ મેલ સુખને મેળવવાની ખરી કુંચી છે.
- ઈતિશ.
For Private And Personal Use Only
