________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માયા
-ડયાગ.
अहो खलनुजंगस्य, विचित्रोऽयं वयक्रमः । अन्यं च दशति श्रोत्रैरन्यं प्राणैर्थियुज्यते ।।
ખલરૂ૫ રા૫ બીજાને મારવાને રસ્તો વિચિત્ર પ્રકારે લે છે. તે એક માણગુના કાનને ડંસ દે છે અને બીજાને પ્રાણ છોડાવે છે.” સામાન્યરીતે જે માણસને રાકરો તેના પ્રાણ જાય છે, પણ કપટી મારા એક માણરાને કાનમાં ઝેર રેડી તેને હથિયાર બનાવી તેનાવડે બીજાના પ્રાણ લે છે. આવી વિચિત્ર સ્થિતિને લીધે કપટી માણસને કોઈ વિશ્વાસ કરતું નથી. ઉમાસ્વાતિ મહારાજ શ્રી પ્રશમરતિ પ્રકરણમાં કહે છે કે
गाया शीलः पुरुषः, यद्यपि न करोति किंचिदपराधस् । सर्प या विश्वास्यो, जवति तयाण्यात्मदोपहतः ॥ .
માયાવી પુરૂષ કઈને કાંઈ પણ અપરાધ ન કરે તે પણ પિતાના દોષથી હણાયેલો હોવાને લીધે તે સપની પેઠે અવિશ્વાસ કરવા યોગ્ય રહે છે. આ બાબત કોઈ સામાન્ય નથી, કપટી પુરૂષ અપરાધ ન કરે તો પણ તે વિશ્વાસનું પાત્ર બનત નથી, પણ નિરંતર ગેરરિસાને પાત્ર જ રહે છે. એક વખત એક માણસના સંબંધમાં એ જણાયું કે તે નીચ કેપટાબાજીઓ લે છે, ખાનગી કાવાદાવા કરે છે, કપટફળ. કેિળવે છે એટલે પછી તે સાચી બાબત કહેતો હોય તે પણ તે સંબંધમાં ચોકસાઈ કરવાની ઈચ્છા રહે છે. દુનિયાને વ્યવહાર વિશ્વાસ ઉપર જ ચાલે છે. હુંડી નાર - પારી સમજે છે કે તે લખનારને આડતી હુંડી શીકારશે, આડત બાંધનાર વેપારી સમજે છે કે પિતાને ઓર્ડર જતાંજ આડતીઓ માલ મોકલશે, હજાર રૂપિયા એની લેણદેણ કરતાં સહી વગરના સેદાએ વિશ્વાસથી જ કબૂલ થાય છે, કેડીટ ઉપર વિશ્વાસથીજ હજાર રૂપિયા લેણ રાખવામાં આવે છે, પરંતુ એક વખત વિશ્વાર ગ એટલે વ્યવહાર બંધ થાય છે. એક માણસ એક વચન બેલે અને બીજે સામે માણસ તેજ વખતે તેના વચન ખાતરજ તે કબૂલ ન કરે તો એક વાર માણસ તરીકે બોલનાર માણસની જીંદગી રદબાતલ છે. ગેમ રમજવું, અને ... પટી પર સંબંધમાં આવું વારંવાર જોવાય છે, તે સારી બાબતમાં પણ તે માટે કહેવાય છે કે “ભાઈ ! સંભાળ, સાવચેત રહેજે.” તેજ મહાત્મા પ્રહામતિ. માં અન્યત્ર પણ કહે છે કે પાટલામ્બાહા “પાયા કપટ લુચ્ચાઈ કરવાથી વિ. ને નાશ થાય છે.” કપટવર્તનથી પરભવમાં અને હાનિ થાય છે, તે ઉપરાંત આ વાતમાં જે ટામાં મોટી હાનિ થાય છે તે વિભાગના નાશી છે. દુનિયા:રીમાં પડનાર માણસને વિશ્વાસ એટલો અગત્યનો વિષય છે કે એક વખત તે છે નાખ્યા પછી તેને હે બતાવવું પણ ભારે થઈ પડે છે, અને કદાચ લાવે તા -
For Private And Personal Use Only
