________________
કચ્છ વર્તમાન
૨૫૭ માંડવી શહેરમાં છોકરાને છોડીને ભણાવવા માટે બે જૈનશાળાઓ ખોલવામાં આવી છે. તેમાં બે પંડિત તથા એક કેળવણી પામેલી ભોજક સ્ત્રી શિક્ષકની યેજના કરવામાં આવ્યા છે. કુંડમાં ૪૮૦૦૦) કરીને માર થયે છે.
કચ્છના રાવ પ્રીન્સ ઓફ વેલ્સની મુલાકાતે મુંબઈ ગયા ત્યારે શેઠ વિસનજી ત્રીકમજીના બંગલામાં ઉતારો કર્યો હતો અને ઉક્ત શેઠે તેમની સારી સેવા બજાવી હતી તે અરસામાં કચ્છના બેલોની હકીકત મહારાજાના કાન પર નાખવામાં આવી હોત તો અવશ્ય તેઓ આ બાબતને લાભ મેળવી શકત પણ હવે “ગઈ સે ગઈ અબ રાખ રહી” એ કહેવત મુજબ હજુ પણ એ શેઠ અર્જ ગુજારે તો વકી રાખવામાં આવે છે કે તેઓ ભવિષ્યમાં આ લાભ મેળવવા ભાગ્યશાળી નિવડશે. કચછી લોક ઉદાર દિલના હેય છે, એ બાબત અજાણી નથી. પરંતુ તેઓ કેળવણીમાં ઘણા પછાત પડેલા છે, તેથી તેઓ એક સાથે જ મુંબઈ જેવા શહેરમાં ઉજમણું કરે છે. તે મહોત્સવ માટે આપણું ઉપકારી પૂર્વાચાર્યોએ બતાવે. લા મુહર્ત જોવાની પણ દરકાર રાખતા નથી. દીકરા દીકરીના લગ્ન સાથે લગ્નની માફક તેઓ ચિત્ર આની અઈમાંજ ઉજમણાં કરી લે છે. શાસ્ત્રાનુસાર ઉજમણામાં હસ્તલિખીત પુસ્તકે પધરાવવા જોઈએ તેને બદલે ચોપડીઓ મૂકી કામ ચલાવી લે છે. એટલું જ નહિ પણ તેઓ રૂપાની ચોવીશીઓ તથા પંચતિર્થી મૂર્તિઓ અને રૂપાના સિદ્ધચક્રજી ભરાવી ઉજમણામાં પધરાવે છે. તેની અંજનસિલાકા કે પ્રતિષ્ઠા કરાવ્યા વિના ફક્ત આ દેશમાં પોતાના ગામના દે રે મોકલી સ્નાત્ર કે પૂજા ભણાવી બિરાજમાન કરી દે છે. તેઓ મહાશયોએ યાદ રાખવું જોઈએ કે આબુરાજ ઉપર દેવળો બંધાવનાર વિમળશાહુશેઠ અને વસ્તુપાળ તેજપાળ વિગેરે એવા અનલ ધનાઢય હતા કે તેઓ દિલપર ધારત તો રૂપાનું દેવળ બંને ધાવી સોનાની મૂર્તિ પધરાવી શકત, પરંતુ તેમણે દિર્ઘદ્રષ્ટિથી પડતે પળ જાણું તેમ ન કરવું દુરસ્ત ધારી આરસનાં દેવળ અને મૂત્તિ કરાવવામાં અગણિત દ્રવ્ય વાપરી. લાભ મેળવ્યો છે. તેમના પગલે ચાલવા અમારા કચ્છીભાઈને ખાસ સૂચના આપવામાં આવે છે. કારણ કે કચ્છના ગામેગામના દહેરામાં પ્રાયે કરીને રૂપાની મૂર્તિ તથા સેંકડો રૂપાના સિદ્ધચક્રજી એકઠા થયા છે ને બીજે ગામ ન આપવાથી આશાતના થાય છે. એટલું જ નહિ પણ સાંભળવા માણે કેટલાએક બેસમજ દહેરાના કારભરી તે