Jain Dharm Prakash 1897 Pustak 013 Ank 04

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

-
'
!
*
વિવેક શું સમજાવે છે ?
વિવેક શું સમજાવે છે ? આ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરાવનાર મોહનું સ્વરૂન પર્વે બતાવ્યું છે. મેહનું મુખ્ય કાર્ય પુદ્ગીક-પરવસ્તુમાં પિતાપણાને મિથાભાસ કરાવવા તે છે. એવા માની લીધેલા પિતાપણાને લીધે પ્રાણી, આ ભવમાં તેનાં સંબો વિયેગાદિ પ્રસંગે અનેક પ્રકારના પાપ કર્મ બાંધે છે અને તે પાપ કર્મ ઉદયમાં આવે છે ત્યારે પરભવમાં પણ અનેક પ્રકારની વ્યથા ભોગવે છે. માહે ઉત્પન્ન કરેલી ખરી સમજણની સાથે વિવેકે ઉપજાવેલી સત્ય સમજણ જે પ્રાણીને ગ્રાહ્યમાં આવે છે મારા પ્રતિબંધથી છુટકારો થઈ શકે તેમ છે તેથી મહજનિત કાર્યમાં વિવેક શું સમજાવે છે ? તે એની સંક્ષેપમાં પ્રદર્શીત કર્યું છે.
અઝાન, મેહ અને રણ દેદિથી દોડવાની કુટેવમાં દેવપણ વિવેક મામવા દે નથી. તે સમજાવે છે કે-જે દેવ વિભાશન શિવાળ જેને દુમને ઉપર દેપ વિ છે અને જે અન્ય–પના ગાધીનો જા. શાળાદિ કરતા હોય તેનામાં દેવનું સંભવે નહી. માંગી હો સક ક્ષા થાય નહી–ત્યાંસુધી સવજપ દો સંભવ છે. ત્યાંનું દેવું પ્રાપ્ત શાય નહીં. કોઈ પ્રકારના ચમત્કાદિવટે અનાનીઓ મેહ પામી જાય છે પરંતુ નાની તો તે ચમત્કાર જોઈને બીલકુલ આર્ય પામતા નથી, તે તે સીજિ વિવેકની પ્રબળતાવી દેવા માન્ય કરે છે.
વિથ કપાયામાં જિગ્ન. કામિનીને લેપી, દિવ્ય સુખમાં આસો નાન કટને કરનારા, ૧ સ્વરૂપને નહીં તેવાથી કંદમૂળાદિ અનંત ૧૦૧ મુક પદાર્થને ભક્ષક રાશીમાને છાયા, પિને રવી ત્યારે પરેચર ધારક છતાં શિવપાર્ગ થતાચારી રહે અને બે ન9 દેવાને ઉપદેશ કરનારા, અનેક પ્રકારના આરંભકામાં પણ પદ મળી મોત - વળા ના ધારામાં રપ ૮ ની સામે વિવેક મન છે. માં ને સાથે કે ગુમાનમાં ગુરૂગાને સંભવ છે તે પણ વિવેક
માં એવનું, પુન્ય પાપj, અને કમદિકનું વારિક કે છે અને જે ધર્મ નિવૃત્તિ પરાયણ, શાંતરસ માધાન ન છે તેમાં સત્ય એપ લઈ શકે નહીં એમ વિવેક પ્રાણી સમાન છે. તે સાથે " : " વિવેક બરાબર સમજાવી દે છે. •