Jain Dharm Prakash 1890 Pustak 006 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

નીતિ અને સજ્જન દુર્જન પરિક્ષા
43
કુળવાના હાથમાં કમળ ઉગતું નથી અને કુળહીનના મસ્તકમાં સંગ ઉગતાં નથી, તેઓના આચરણથીજ કુલીનતા અને કુલહીનતા જણાઇ આવે છે.
મનુષ્યામાં દુ:ષમ કાળના પ્રભાવથી ગાંભીર્યતાગુણુ ધાજ અલ્પ થઈ ગયેલ છે; વક્રતી સાથે સરલ રહેલુ ગેરફાયદા કારક છે. આજના સમયમાં તમે જેને ગુણુ સંપાદન કરાવશે તે તમને પાછળથી અવગુણી કહેશે, જેને વિવા દેશેા તે વિદ્યાહીન કેહેરો અને જેને સ્થાન આપશે તે તમને સ્થાન ભ્રષ્ટ કરવા પ્રયત્ન કરશે સર્પતે આભૂષણુ પહેરાવવાં અને દુર્જનને શીખા મણુ આપવી તે એક સરખુ છે. જેમ લસણુ વનસ્પતિ કપુર અંતે કસ્તૂરી હી યારીમાં વાલી દુધના ધડવર્ડ સોંચી તે પણ દુર્ગંધતા છેડતી નથી તેમ દુર્જન મનુષ્ય અનેક તરેહતા સત્કાર કરે તે પણ દુર્જનતા છેડતા નથી. વ્યાઘ્ર જાનવર કદાચ ઉપવાસ કરે તા પણ તેને પારણામાં પશુધાત શિવાય અન્ય કૃસુજતુ નથી તેમ દર્જન મનુષ્ય સત બની જાય તે પર તેને ફીલા ા નથી. મતા ત્યા
ભવ
૭ પણ હું ના કરી મંત્ર ન'ની મળયાચળ પર્વતમાં ઉગેલાં ચંદનના ઝાળાં સાપે ખરડના ઝાડને વાવા તે પમ્મુ ઍરડને સુગધતા પ્રાપ્ત થતો નથી તેમ દુર્જનને પણ વિદ્વાનની સંગત ચાય નિર ંતર રહે પણ વિદ્વત્તા પ્રાપ્ત થતી નથી. લીબડાને દુધના ઘડામાં ૧૦૦ દિવશ રાખે અને કાગપક્ષીને દુધના કુંડમાં હાર વાર સ્નાન કરાવે તે પણ તેઓને મીષ્ટતા અને શ્વેતતા પ્રાપ્ત થતી નથી. તેમ દુર્જનના ગુણ્ણા શ્રેષ્ટતાને ધા
રણુ કરતા નથી.
હરેક તરેહુથી સજ્જને તેા સર્વને સુખના સાધને જ મેળવી આપેછે. અપ્રિય વચનેથી પણુ સજ્જન મનુષ્યા વિપર્યંતા ધારણ કરતા નથી. કુહા અને પશુ ચંદનવૃક્ષ સુગધતા આપે છે. સુવર્ણને તપાવે તે વધારે નિર્મળ થાય છે. ચંદનને જેમ ધસે તેમ વધારે સુગંધિ આપે છે. ઇબુદડ પીલાતે થા પશુ માધુર્યતાને છેતેા નથી. તેમ સજ્જને અપરાધી મનુષ્યપર પણુ કરૂણા લાવ્યા વિના રહેતા નથી. સજ્જનેને, તમે સમુદ્રની ઉપમ દેશે તે પણ તે સમુદ્ર સજ્જનેની બરાબરી કરી શકનાર નથી, કેમકે તે ક્ષારેા છે; ચંદ્રમા ક્ષતિ હોવાથી, સૂયૅ સ ંતાપદાતા હોવાથી, લત્ત ૬મી ચંચળ સ્વભાવવાળી હાવાધી, મેરૂ માર્ગ ઘણા છે. પર્વત આપણાથી અ