________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અન્યત્વભાવના.
" દ્રવ્યાદિ મમત્વ ઉપરાંત મનુષ્યને પોતાના સ્વજન પરિવાર ઉપર પણ ગાઢ મમત્વ હોય છે. અહીંનીશ મારા પુલ, મારા પિતા, મારી માતા મારે બંધુ, મારી સ્ત્રી એમ મનની અંદર મારા પશુને મમત્વ ધારણ કરી છે સઘળા પોતાને બંધન રૂપ છે એમ સમજતો નથી. વળી મારા પણને જે રાબંધ પોતે ધારે છે તે પણ સ્વાર્થની પૂર્ણતા સુધી જ ટકી ૨હે છે એમ કષ્ટએ જોતાં છતાં પણ તેના હદયચક્ષુ સ્ફટિત થતા નથી. આપણે જાણીએ છીએ કે પિતાને પુત્ર ધન ઉપાર્જ કરી પાલણપઘણ ક રતો હોય તોજ વહાલો લાગે છે; નિરોગી અને ધન પ્રાપ્તિમાં અસમર્થ પુત્રને જોઈ તેજ પિતા નિઃશ્વાસ નાખે છે અને ક્રોધિતુર થાય છે; માતા પિતા પુત્રની ઉપર પૂર્ણ મમત્વ ધારણ કરી અનેક કષ્ટ સહન કરી તેને ઉછેરી માટે કરે છે તે જ પુત્ર માતા પિતાની વૃદ્ધવસ્થામાં ઉપેક્ષા કરે છે એવા ઘણા દ્રષ્ટાંતો જગતમાં દ્રષ્ટિગત થાય છેએટલું જ નહિ પણ રાજ્ય લેમને માટે શ્રેણીક સરખા સમકિતી અને સમર્થ પિતાને દુઃખ આપનાર અને બંધી ખાને નાંખનાર કેણિકનું દ્રષ્ટાંત પ્રસિદ્ધ છે માતાના સ્નેહની બાબતમાં જોઈએ તો પુત્રને લીધે પોતાની મને વૃત્તિમાં વાંધો આવનાર બૌદત્ત ચક્રવાને મારી નાંખવાનો પ્રયન્ન કરનાર તેની માતા ચલણનું દ્રષ્ટાંત પ્ર સિદ્ધ છે. વધુ તેની બાબતમાં વિચારીએ તો થોડા પણ દ્રવ્યને માટે કોરા કરનાર ભાઈઓને સં ક નેજરે પડે છે એટલું જ નહિ પણ પ્રથમ તીર્થકર શ્રી મડદેવ સ્વામીના પુત્ર ભરત અને બાહુબળે રાજ્યને માટે મહત્વ યુદ્ધ આરંક્યું હતું એ દ્રષ્ટાંત શાસ્ત્રધારા શ્રવણ કરીએ છીએ; સ્ત્રીના પુરૂષ ઉપરના સ્નેહની બાબતમાં ધર્મને વિષે લીન થનાર પરદેશી રાજથી પોતાને સ્વાર્થ સાધવામાં ખામી આવવાથી મારી નાંખવાનો પ્રવત્ન કરનાર સુરીકાંતાનું દ્રષ્ટાંત પ્રત્યક્ષ છે. એ પ્રમાણે સંબંધ માત્ર સ્વાર્થની પૂર્ણતા સુધી છે એવા ઘણું દ્રષ્ટાંતો હાલ સમયે દ્રષ્ટિગત થાય છે - ને પ્રાચિન સમયના શાસ્ત્રધારા શ્રવણ કરીએ છીએ. વળી જેની ઉપર આ પણે મમત્વ ધારણ કરીએ છીએ તેનોને આપણો સંબંધ સ્વલ્પકાલ ટકનારો અને સ્વમ વત છે એ પણ પ્રાણિ માત્રને લક્ષમાં રાખવાનું છે. કારણ કે જેમ ફુલ ઝાડ ઉપર સંપૂર્ણ સુંદરતાને પામેલા પુખે સમયપૂર્ણ થયે ખરી પડી કરમાઈ જાય છે, જેમ સંધ્યા સમયના અબ્રના વિવિધ પ્રકાર ના રંગો તરતજ લવ પામે છે, જેમ ઉપર રાત્રે એકત્ર થયેલી પક્ષ
For Private And Personal Use Only
