Jagat KalyankarI Jain Dharm

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 29

C॥ (FC
• ਅਚਾਰਿਆ ਕਾਲਕ:
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਤੋਂ ਲੱਗਭਗ 450 - 460 ਸਾਲ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਚਾਰਿਆ ਕਾਲਕ ਹੋਏ। ਕਾਲਕ ਇਕ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸਰਸਵਤੀ। ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਹੀ ਜੈਨ ਅਚਾਰਿਆ ਗੁਣਾਕਰ ਸੁਰੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਲਈ। ਉਜੈਨੀ ਦੇ ਰਾਜਾ ਗਰਧਭਿੱਲ ਨੇ ਸਾਧਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ‘ਤੇ ਮੋਹਿਤ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੁਕਵਾ ਦਿਤਾ। ਅਚਾਰਿਆ ਕਾਲਕ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਮਝਾਇਆ ਪਰ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਚੂਰ ਗਰਧਭਿੱਲ ਨੇ ਸਾਧਵੀ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਤੱਦ ਅਚਾਰਿਆ ਕਾਲਕ ਨੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਠਾਨਪੁਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤਾਪੀ ਰਾਜਾ ਸ਼ਾਤਾਹਨ ਨੂੰ ਇਸ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਤ ਕਤਾ। ਅਚਾਰਿਆ ਕਾਲਕ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸ਼ਾਤਾਹਨ ਨੇ ਗਰਧਭਿੱਲ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਸਾਧਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਨੂੰ ਆਜਾਦ ਕਰਵਾਇਆ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਵੰਤੀ ‘ਤੇ ਸ਼ਕਨ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ।
• ਅਚਾਰਿਆ ਦੇਵਾਰਧਾਗਨੀ: | ਇਸ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਦਿਆ ਸਿੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਕ ਅਚਾਰਿਆਵਾਂ ਨੇ ਬਾਹਰਲੇ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਚਾਰਿਆ ਪਾਦਲਿਪਤ ਸੂਰੀ, ਮਹਾਨ ਵਿਦਵਾਨ ਅਚਾਰਿਆ ਵਜਰ ਸਵਾਮੀ, ਮਹਾਨ ਵਿਦਵਾਨ ਉਮਾਸਵਾਤੀ ਆਦਿ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਭਗ ਵੀਰਨਿਰਵਾਨ 980 ਵਿੱਚ ਅਚਾਰਿਆ ਦੇਵਾਰਧਾਗਨੀ ਇਕ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਅਚਾਰਿਆ ਹੋਏ। ਅਚਾਰਿਆ ਦੇਵਾਰਧਾਗਨੀ ਨੇ ਬੱਲਭੀ (ਗੁਜਰਾਤ) ਵਿੱਚ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਾਧੂ ਸੰਮੇਲਨ ਬੁਲਾਇਆ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮੁੰਹ ਜੁਵਾਨੀ ਯਾਦ ਚੱਲੇ ਆ ਰਹੇ ਆਗਮ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਲਿਪੀਬੱਧ ਕਰਕੇ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਅੱਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜੈਨ ਆਗਮ ਅਚਾਰਿਆ ਸ੍ਰੀ ਦੇਵਾਰਧਾਗਨੀ ਕਸ਼ਮਾ - ਮਣ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਕੀਤੇ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਨ ਤੋਂ 1000 ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਹ ਸਮਾਂ ਇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਪੱਤਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ। ਇਸੇ ਯੁੱਗ
23