________________
उत्तरम् : गुरुपूजासत्कं सुवर्णादिद्रव्यं गुरुद्रव्यमुच्यते नवा ? तथा प्रागेवं पूजाविधानमस्ति नवा ? तथा कुत्र चैतदुपयोगीत्यत्र गुरुपूजासत्कं सुवर्णादि गुरुद्रव्यं न भवति,स्वनिश्रायामतकृत्वात्, स्वनिश्राकृतं च रजोहरणाद्यं गुरुद्रव्यमुच्यते इति ज्ञायते । तथा हेमाचार्याणां कुमारपालराजेन सुवर्णकमलैः पूजा कृताऽस्ति, તિરક્ષર િમારપાળજે સત્તિ | તથા – “ઘર્મમ' તિ પ્રો, दुरादुच्छ्रितपाणये । सूरये सिद्धसेनाय, ददौ कोटिं नराधिपः ।। इदञ्चाङ्गपूजारूपं द्रव्यं तदानीन्तनसड्वेन जीर्णोद्धारे व्यापारितमिति तत्प्रबन्धादौ श्रुयतेऽत्रार्थे बहुवक्तव्यमस्ति, कियल्लिख्यते इति प्रश्नत्रयप्रतिवचनानि ।। १०-११-१२ ।। અર્થ:પ્રશ્નઃ ૧૦ ગુરુપૂજા સંબંધી સુવર્ણ વિગેરે દ્રવ્ય ગુરુદ્રવ્ય કહેવાય કે નહિ?
પ્રશ્નઃ ૧૧ તથા પૂર્વે આ પ્રમાણે ગુરુપૂજનનું વિધાન હતું કે નહિ ?
પ્રશ્ન: ૧૨ તેમજ તેદ્રવ્યનો ઉપયોગ ક્યાં કરાય? આ જણાવવા કૃપા કરશો. ઉત્તર : ગુરુપૂજન સંબંધી સુવર્ણ વગેરે સ્વનિશ્રાનું નહિ હોવાથી ગુરુદ્રવ્ય ન કહેવાય. પરંતુ જે રજોહરણાદિ વસ્તુઓ ગુરુઓએ સ્વાધીન કરી હોય તે વસ્તુઓ ગુરુદ્રવ્ય કહેવાય, એમ જણાય છે. તથા શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજીની કુમારપાલભૂપાલે સવર્ણકમલોથી પૂજા કરી છે. એવા અક્ષરો કુમારપાલ પ્રબંધમાં છે. તેમજ “ધર્મલાભ” તને ધર્મનો લાભ થાઓ, આ પ્રમાણે જ્યારે કહ્યું, ત્યારે દૂરથી જેઓએ હાથ ઉંચા કર્યા છે, એવા શ્રી સિદ્ધસેનસૂરિને વિક્રમરાજાએ કોટિ દ્રવ્ય આપ્યું. આ અગ્રપૂજારૂપ દ્રવ્યનો તે વખતે જીર્ણોદ્ધારમાં ઉપયોગ કર્યો હતો, એમ તેમના પ્રબંધ વગેરેમાં સંભળાય છે. આ વિષયમાં ઘણું કહેવા યોગ્ય છે, કેટલું લખીએ? તમે પૂછેલા ત્રણ પ્રશ્નોના આ પ્રમાણે ઉત્તરો છે. હીરપ્રશ્નમાંના આ ત્રણ પ્રશ્નોત્તરો વાંચતાં સહેજે ખ્યાલ આવી જાય છે કે – ગુરુનું પૂજન સુવર્ણાદિ દ્રવ્યોથી થઈ શકે છે. આ ગુરુ સંબંધી દ્રવ્ય “ગુરુદ્રવ્યન છેવાય. એમ અહીં કહ્યું છે - એનો અર્થ તો એ જ સમજવાનો છે કે – એ દ્રવ્ય રજોહરણ આદિની જેમ ગુરના ઉપભોગમાં લેવાય નહિ. આ દૃષ્ટિને ખ્યાલમાં રાખીને એ દ્રવ્યનો “ગુરદ્રવ્ય” તરીકે નિષેધ કર્યો છે અને માટે જ આજે પણ ગુરુપૂજાનું આવું દ્રવ્ય “દેવદ્રવ્યની
દીક અટકો મારી
નાખ્યુ હોય કરવા માટે
અનામિકા આપી. કોહલી
દ્વારા સ00
પ
- પર ,
S
'જઝge of the " . * *'"
--
દમ વાળા " નાટક અકાદમ જાગ
