Geet Ratnawali

Author(s): Ajitsagarsuri
Publisher: Shwetambar Murtipoojak Mandal Prantij

Page 4

પ્રસ્તાવના,
પ્રસિદ્ધ વક્તા પંન્યાસ અજીતસાગરજી ગણિનું ચાતુર્માસ સંધના અત્યાગ્રહથી સં. ૧૯૭૩ ની સાલમાં અત્રે થતાં તેમનાં કેટલાંક છુટા છવાયાં પદો-કાવ્યો વાંચવાનો અમને સુયોગ પ્રાપ્ત થશે. વાંચતાં અમને એમ લાગ્યું કે આ પદકાવ્યોનો સંગ્રહ કરી જનસમાજ સમક્ષ મૂકવામાં આવે તે વધારે લાભદાયક થઈ પડે, તેથી અમે તે સંગ્રહ છપાવવા માટે મહારાજશ્રી પાસે માગણી કરી. તેઓશ્રીએ વિના સંકોચે તે માગણને સ્વિકાર કર્યો, જેથી અમે તે અમૂલ્ય સંગ્રહ આ નાનકડા પુસ્તક દ્વારા વાંચકવર્ગ સમક્ષ રજુ કરવા શક્તિમાન થયા છીએ.
કવિવર્ગ હૃદયના ભાવોને કાવ્યોદ્વારા પ્રદર્શિત કરે છે. કાવ્યમાં પણ બે ભેદ છે. વર્ણમેળ ત્થા માત્રાબદ્ધ છે અર્થાત પિંગળને અનુસરીને લખાયેલાં કાવ્યો, એ પ્રથમ પ્રકાર છે. અને બીજા પ્રકારમાં રાગ રાગણીમાં ભજન કીર્તને, દુમરીઓ, નાટકીય રાગો, ગાયનની ધૂને અને ગઝલે વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. દેશની ચાલુ સ્થિતિ થા જન સમાજની વિચારણાઓને અવલોકતાં પહેલા પ્રકાર કરતાં બીજા પ્રકારને અનુસરીને લખાયેલાં કાવ્ય-પદે વધારે ઉપયોગી છે એમ અમારૂ માનવું છે. હાલના કેળવાયેલ વર્ગમાં પણ ધણોખરો ભાગ પિંગળના જ્ઞાન ઉપરાંત રસ અલંકારના જ્ઞાનથી પણ અજ્ઞાત હોય છે જેથી તેઓને પ્રથમ પ્રકારના પદ્યની અંદર રસ ન માલુમ પડે એ સ્વાભાવિક છે.
આ પુસ્તકમાંના મોટા ભાગના પદે જુના પદેના રામને અનુસરીને જ લખાયેલાં છે. ભાષા ઘણીજ સાદી ત્થા સરળ છે. ભાષાની કિલષ્ટતા ભાગ્યેજ કેઈ સ્થળે જોવામાં આવે છે; આથી કરીને સર્વ કઈ સહેલાઈથી તે વાંચી અને સમજી શકે છે. આમાંના ઘણાંખરાં કાવ્યો સ્ત્રીઓ ગાઈ શકે તેવા રાગમાં અને તદને સાદી ભાષામાં લખાયેલાં હોઈ, આ નાનું પુસ્તક તેઓને પણ ઉપયોગી છે.
આમાંનાં દરેક પદ ધાર્મિક લક્ષ્યબિન્દુથી લખાયેલાં હોઈ, તેની અંદર વૈરાગ્ય રસનું પ્રાધાન્ય જોવામાં આવે છે, છતાં કેટલાંક પદો વાંચક વર્ગને પ્રથમ વાંચને ગારિક ભાવોવાળાં લાગશે પણ ખરી રીતે તે પદે તેવાં નથી. એ પદે અધ્યાત્મશૈલીથી રચાએલાં તેનો અંદર