Drushtivad

Author(s): Shantilal Keshavlal Shah
Publisher: Shantilal Keshavlal Shah

Page 7

આ દષ્ટિવાદના. ૧૦૮ વિષયને અનુક્રમાંક–હેતું, 'उत्पाद्-व्यय-ध्रुवयुक्त सत् = यत् सत् तत् तत्त्वम्'
અનાદિ-અનંત અને ઉપાદ–વ્યય અને ધ્રુવ સ્વરૂપવાળું આ જગત નવતત્વાત્મક રૂપે સત હોવાથી પ્રથમ તેઓને દૃષ્ટિવિચાર લખે છે, ત્યારબાદ તે નવતત્તવ માંહે જીવતવના સાધ્ય, સાધક અને સાધનભાવ રૂપ જે નવપદ છે, તેનું સ્વરૂપ લખ્યું છે. તે પછી સકળ જીવતત્ત્વને વિષે ત્રણે-કાળે વર્તતા બહિરામા અંતમા અને પરમાત્મા રૂપ ત્રણ ભેદનું સ્વરૂપ લખીને, તેમાં આલંબનીય પ્રયજનતા માટે દેવ ગુરૂ ધમરૂપ. તત્ત્વત્રયીનું સ્વરૂપ લખ્યું છે. તે પછી આત્માને દેવતત્ત્વ અને ધર્મતત્વની સાથે જોડી આપનાર ગુરુતત્ત્વની, વિશેષથી ઓળખાણ કરાવવા માટે ગુરુતત્વના દશવિધ–યતિધર્મનું સ્વરૂપ બતાવ્યું છે. ત્યારબાદ શુદ્ધ ગુરુતત્વની ઉપાસનાથી આત્માને મેગાવંચકતાની પ્રાપ્તિ થતાં તે જીવ, અઢાર પાપસ્થાનની કરણથી મુક્ત બને છે તે અઢાર પા૫સ્થાનનું
કિંચિંત સ્વરૂ૫ લખ્યું છે, ત્યારબાદ આ સર્વ હકીકતને યથાર્થ સમજવાની ચેગ્યતાવાળી સમ્યફમતિ અને નહિ સમજવાવાળી મિથ્થામતિનું સ્વરૂપ લખીને, પછી તે સમ્યફમતિવાળા જીવના પાંચ લક્ષણનું સ્વરૂપ બતાવ્યું છે, તે પછી તે ગુણમાં ઉત્પત્તિ કમે પ્રથમ આસ્તિકા–લક્ષણ ગુણમાં જે છ સ્થાનની શ્રદ્ધા હોય છે તે ષટસ્થાનનું સ્વરૂપ બતાવીને, અનુક્રમે પ્રત્યેક શ્રદ્ધા સ્થાનના કાર્યો-રૂપ જ આવશ્યકનું થકિંચિંત સ્વરૂપ બતાવ્યું છે. આ પડાવશ્યકની કરણી જે પાંચ સ્થાનાદિ યોગ વડે કરાય છે. તે પાંચ ચગસ્થાનનું સ્વરૂપ લખીને, જે મુમુક્ષુ આત્મા પિતાની સર્વ કરણીમાં પાંચ સમવાયકારણુતાનૈ યથાતથ્યપણે જોડીને, ચાર પ્રકારના પુરૂષાર્થ અને ચાર પ્રકારના ધ્યાનમાંથી, પિતાના