________________
૧૩૯
દીધું
કરસન સડસડાટ કૂવામાં ઊતરી ગયા. અખાલમાં પેલું ઝવેરાતનુ પેટલું સ’તાડી ઘેાડા વખત પછી અનુકુળતાએ જોઇ લેવાશે એમ નક્કી કરી એણે સ્ટેશનની વાટ પકડી. રાતના સાડાબાર થઈ ગયા હતા. એણે મુ`બઈના મેઈલ પકડચા અને વાદરા ઊતરી ગયા. એના ફળદ્રુપ ભેજામાં વિચાર આવ્યા કે અહીં કાઈ નાની ચારી કરીને પકડાઈ જવુ –અત્યારેજ-જેથી પેલા ઝવેરાતની ચારીના કે શેઠના ખૂનના આરોપમાંથી ટકી જઈ શકાય.
પેાલિસ ચેાકીની નજીકમાં જ કપડાંને એક મેટા સ્ટોર હતા. ઉપર રહેણાક હતું. સહેજ અવાજ થતાં કાઈ જાગી જાય તે સપડાઈ જવાય એમ હતુ. એણે એક પથ્થર ઊંચકીને કાચનું ભારણું તેડી નાખ્યું. છતાં કેાઈના સંચાર સંભળાયા નહીં. અંદર હાથ લંબાવી બારણુ ખાલી સ્ટારમાં પેઠે અને રોકડ રકમ ખીસામાં નાખી બહાર નીકળવાની તૈયારી કરવા લાગ્યા. ત્યાં એ ચમકયે. એ લાલ આંખા એના તરફ તાકી રહી હતી. એણે ધ્યાનથી જોયું. માટે વિકરાળ કૂતરી એની તરફ આવતા હતા. હવે ? કૂતરે ભસે તે સારું થાય. કોઇ આવી ચડે અને પકડાઇ જવાય એટલે ચેાજના સફળ. પરંતુ કરસન કમનસીબ હૅતે. કૂતરો ભસ્યા નહીં પણ એની પાસે આવી ઊભેા. કરસને બહાર નજર કરી.
એણે નિશંતને ક્રમ લીધેા. રાન મારવા નીકળેલા પેલિસ આવી રહ્યો હતેા. સારી થયું. જે ક્ષણની એ રાહ જોતા હતા એ હવે આવી પહેાંચી હેાય એમ લાગ્યું. પરંતુ એની કમનસીબી આડે આવી. પેાલીસ કડા પછાડી એખારા ખાઇને આગળ નીકળી ગયા. કરસને નિરાશ થઈ માજીની દુકાન તાડવાનુ નક્કી કર્યું અને સ્ટાર બહાર પગ સૂકા ત્યાં પેલા કૂતરા એના પર તૂટી પડયા. એનાં કપડાં ઉપરાંત એના પગ પણ કરડી ખાધા, ભારે ઘાંઘાટને લીધે લેાકે ઊંઘમાંથી જાગી ગયા. પોલીસે આવી કરસનને પકડચે તેથી એને નિરાત
દિવ્ય દીપ
થઇ. લાકપમાં પૂરાયા, તહેામત મૂકાયું. કેસ ચાલ્યા અને એ વર્ષોની સજા થયું. યાજનાના પૂર્વાંઘ સફળતાપૂર્વક પાર પડયાનેા કરસનને સતાષ હતા.
સારી વ ણુક બદલ એ ચાડા વહેલા છૂટયા
ત્યારે પાતે આળખાઈ ન જાય એ માટે દાઢી અને વાળ વધારવા માંડયા હતા. કોઇ હવે એને આળખી શકે એમ નહતું, જેલમુકત થયા પછી એ પેલા સ્ટાર પાસે ચક્કર લગાવતા હતા ત્યારે પેલા હુમલાખાર કૂતરાએ એની હાજરીની કશીજ નોંધ ન લીધી. ગંધ પારખુ કૂતરા એને નથી ઓળખતે ? એણે કાનીધારી સાધુને વેશ લીધે.
રાતની ગાડી પકડી કરસન પેાતાને ગામ નવસારી આગ્યે. અંધકારના આશ્રય લઈ એ તળાવની પાળે આવેલા પેલા કૂવામાંથી ઝવેરાતનુ’ પાટલું લઇ આવવા નીકળ્યેા. કઠેર જિંદગીની વિષમ યાતનાના થાડા દિવસમાં જ અંત આવશે
એના સ્વપ્નામાં રાચતા કરસન તારાના ટમટમતા પ્રકાશમાં દાઢી પર હાથ પસરાવતા આગળ વધ્યા. તળાવની પાળનું ઊંચું ચઢાણુ એણે ચઢવા માંડયું. 'ઝિલ નજીક આવતી જતી હતી. પેલા દેખાય તે વડ! એની લાંખી વડવાઈઓ! તમરાના સમૂહન સ'ગીત સંભળાવા સાથે એમાં ઘૂવડને અવાજ ભળ્યે છૂ............
કરસન એકાએક થભી ગયા. એની આંખેા વિસ્ફૂરિત બની. આ શું ? એ પેાતાની આંખ પર વિશ્વાસ મૂકી શકે એમ નહાતા. શ' શેઠની વિશાળ કાયા પેાતાની માલિકીની ઝવેરાતની થાપણુ પર પાતાના પગ દૃઢપણે મૂકીને ઊભા હતા ? સત્ય કે સ્વપ્ન ? કરસને આંખા ચેાળી, ખરેખર એ શંભુ શેઠ જ હતા! જીવંત નહીં પરંતુ એમના મૃત્યુ બાદ કૃતજ્ઞી ગામ લોકોએ એમની આરસની પ્રતિમા તૈયાર કરાવી અવવા કૂવામાં સીમેન્ટ કાન્ક્રીટ ધરખી એની પીઢિકા ઉપર પ્રસ્થાપિત કરી હતી.