________________
APPENDICES : SARASVATI
317
Devatāmūrtiprakarana, Adh. VIII, vv. 79 to 85, pp. 159-160. Of these the symbols of Sarasvati as described in v. 81 are identical with those of Srutadevatā alias Sarasvati in Nirvāņakalikā. * According to Agnipurāņa Sarasvati holds a book, a rosary and Viņā or lute (in two hands). Vāyupurana describes her as showing in her right (lower) hand Varadamudrã and holding in the right (upper) hand a rosary and in the left (upper) hand a book and showing in her left (lower) hand Abhayamudrä. Most of her Purāņic descriptions as also Sarasvatirahasya Upanişad give her a book and a rosary. According to the Jain tradition however most of the older descriptions give her a lotus and a book and describe her as sitting in a lotus-See Kalyāņakandam Stuti and Sri Haribhadrasūri's Samsāradāvā Stuti; see also v. 11 Sarasvatīstotra, Appendix 12, also Bappabhattisūri's Catūrviņsatikāstuti v. 76, v. 26 Ch. 4 Anubhavasiddhamantra-dvātrimsika, Appendix 30 and the Stuti from Pancakalpabhāsya (see footnote p. 257 ante.)
अक्षप वीणा पुस्तकं (पुस्तं) महाविद्या प्रकोर्तिता ।
[इति महाविद्या १] अक्षं पुस्तकं (पुस्त) वीणापमं महावाणी च नामतः ॥८॥ [इति महावाणी २ वराक्षपद्मपुस्तकं शुभावहा च भारती ।
[इति भारती ३] वराम्बुजाक्षपुस्तकं सरस्वती प्रकीर्तिता ||८१||
[इति सरस्वती ४ बराक्ष पुस्तकं पद्मं आर्या नाम प्रकीर्तिता ।
[इत्यार्या ५] वरपुस्तकाक्षपद्मं ब्राह्मी नाम सुखावहा ||८२॥
[इति ब्राह्मी ६] वरपद्मवीणा पुस्तकं महाधेनुश्च नामत: ।
[इति महाधेनुः ] वरं च पुस्तकं वीणा वेदगर्भा तथाम्बुजम् ।।८३॥ [इति वेदगर्भा ८] अक्षं तथाऽभयं पद्म पुस्तकेनेश्वरी भवेत् ।
[इतीश्वरी ९) (असपप्तं ? अक्षाभयं) पुस्तकं च महालक्ष्मीस्तोत्पलम् ।। ८४।। [इति महालक्ष्मीः १०] अक्षं पद्म पुस्तकं च महाकाल्यभयं तथा ।
इति महाकाली ११] अक्षपुस्तकमभयं पद्मं महासरस्वती ॥८५॥
[इति महासरस्वती १२] श्रुतदेवतां शुक्लवर्णां हंसवाहनां चतुर्मुजां वरदकमलान्वितदक्षिणकरां पुस्तकाक्षमालान्वितवामकरां चेति । पुस्तकाक्षमालिकाहस्ता वीणाहस्ता सरस्वती ।
___Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
