________________
સમાલોચના
ઢાલની એક જ બાજુ શ્રી વીરચંદ રાઘવજીના ચુલા ભાષણે પ્રકાશક : શ્રી વલ્લભ સ્મારક નિધિ, મુંબઈ ૩.
કિંમત એક રૂપિ. ઈ. સ. ૧૮૯૩ માં ભરાયેલ વિશ્વ પ્રગટ કરવામાં આવ્યું છે. અને આ ધર્મ પરિષદમાં શ્રી. વીરચંદ રાઘવજી પુસ્તિકા સાથે એક પત્ર પણ બીડવામાં ગાંધીએ જૈનધર્મનું પ્રતિનિધિત્વ સંભાળ્યું આવ્યો છે, ને સરકાર વિનંતી કરવામાં હતું. આ ઓગસ્ટ માસની પચ્ચીસમી આવી છે કે શ્રી ગાંધીની જન્મ તારીખે તેમની જન્મ શતાબ્દિ આવે શતાદિએ શ્રી ગાંધીની ખાસ ટીકિટ છે તેના સંદર્ભમાં, શ્રી વલ્લભસ્મારક બહાર પાડે. નિધિએ આ ભાષણે પ્રગટ કર્યા છે.
આ પુસ્તકમાં જે ભાષણ લેવામાં પરિષમાં આપેલું ભાષણ, જેનોનું
આવ્યા છે તે જોતાં એક રપષ્ટ છાપ તત્ત્વજ્ઞાન અને માનસશાસ્ત્ર, જૈનધર્મ, પડે છે કે શ્રી ગાંધીએ માત્ર જેનહિંદુધર્મ, બૌદ્ધધર્મ અને જૈનધર્મનું ધર્મનાં જ ભાષણ આપ્યાં હશે પરંતુ તત્વજ્ઞાન, કર્મ, જૈનધર્મને અભ્યાસ
હકીકતથી આ વાત તન વેગળી છે. કેમ કરશો, તત્ત્વજ્ઞાનના ક્ષેત્ર જૈનધર્મનું શ્રી ગાંધીએ તેમના વિદેશના વસવાટ પ્રદાન, ધર્મ મહોત્સવ સંબંધી થોડેફિ દરમિયાન લગભગ પાંચથી વધુ ભાગ
ભાષણે આપ્યાં છે, અને તે પણ વિવિધ આટલા ભાષણે આ પુસ્તકમાં વિષયો અને વિવિધ દર્શને પર હિંદુ આપવામાં આવ્યા છે. ઉપરાંત શ્રી ગાંધી સંસ્કૃતિ, તેની સમાજ વ્યવસ્થા,હિંદની વિષેના અમેરિકન પત્રોના ઉતારા સ્ત્રીઓ વગેરે આવા અનેક ભાષણો તેમજ સંક્ષિપ્ત જીવન ચરિત્ર પણ તેમણે હિંદુધર્મ ઉપર પણ આપ્યાં છે. આપવામાં આવ્યું છે. આખુંય પુસ્તક યોગ વિષે પણ તેમણે ભાષણે આપ્યા છે. અંગ્રેજી ભાષામાં છાપવામાં આવ્યું છે. આમ તેમના ભાષણમાં અનેક
મને જાણવા મળ્યું છે કે લોકસભા પ્રકારની વિવિધતા હોવા છતાંય આ તેમજ વિધાન સભાના સભાસદોને પુસ્તકમાં માત્ર જેનધર્મનાં જ ભાષણે આપવા માટે કરીને આ પુસ્તક અંગ્રેજીમાં કેમ પસંદ કરાયા હશે! એ એક
