________________
તા. ૨૦-૧૧-૧૯
બુદ્ધિપ્રભા
૧૧
મૂર્તિપૂજાનું વૈજ્ઞાનિક રહસ્ય- મણકા (૧)
લેખક : પંડિત સિજી યાજ્ઞિક હળવદકર (આયુર્વે દાલ કાર ) ડે. ૨, મનહર પ્લોટ, રાજકોટ,
re
( “ મૂર્તિનનુ વૈજ્ઞાનિક રસ્ય” ના લેખક પ્રતિછ જૈનદર્શન અને વેદાન્તદર્શનના પ્રમ ઉપાસક છે. ભૂતપુર્વ જૈન પાક્ષિક “ રહયાત ” પત્રના સંપાદક હતા. “ જૈન જાગૃતિ ” પાક્ષિકમાં જૈનદરાત અને આયુર્વેદ વિભાગનું પશુ સંચાલન કરતા હતા તેથી સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, ખમાળા અને વિકી ભાષાના નાતા છે. આય પ્રકાશ અને આ સંદેશ સાપ્તાહિકામાં તથા આધુ દીય માસિકામાં તેમનું સાહિત્ય પ્રગટ થાય છે. તેમનુ જૈન તપ વિશે “ તપસ વિજ્ઞાન નામનું પુસ્તક સુરેન્દ્રનગરથી પ્રસિદ્ધ થયું છે અને “ નિજસ્વરૂપ સિદ્ધાન્ત ” નિબંધ મારાથી પ્રગટ થયા છે. બુદ્ધિપ્રભા માલિકને પ્રારંભથીજ પડતો જૈન સાયિ સરકાર સાંપડયા છે અને દરેક અંકમાં પંડિતજી તરફથી નવી નવી કૃતિએ અમને પ્રાપ્ત થશે એ આશા. -તંત્રી)
22
( જન્મ પછી મરણુ નિયત છે. અને મરણુ ખાદ મુક્તિ પણ એટલીજ ચોક્કસ છે. આ માનનાર દરેક વ્યકિત મૂર્તિને સન્માને છે અને કાને કાઇ પ્રતિકથી તેનું પૂજન કરે છે. મુકિત માટે મૂર્તિપુજા કેટલી આવશ્યક છે અને કેટલી અનિવાય છે. એ માટે રા લેખ જ વાંચવા રહ્યો. )
મૂર્તિપુજા વિશે ઐતિહાસિક દષ્ટિએ વિચાર કરતાં જાય છે કે વિશ્વના ઇતિહાસને પ્રાતઃકાલ થયા તે પૂર્વે પણ મૂર્તિપુજા હતી, એવા પ્રાચીન વૈદિક યુગના પ્રમાણો મળી આવે છે
સારાયે વિશ્વમાં મૂર્તિપુજાતાં સભ્ધમાં કે પ્રકારની વિચારસરણી ધરાવનાર સમાજનું અસ્તિત્વ જોવામાં આવે છે. (1) મૂર્તિપુજાને માનનારા વર્ગ (૨) મૂર્તિપુજ્ઞને નહિ માનનારા વ, આ વિષયને આપણે વિવિધ દ્રષ્ટિબિંદુથી વિચારીને પા સમક્ષ રજી કરી મૂર્તિપુજાનું વૈજ્ઞાનિક રહસ્ય બતાવવું છે. તેથી ‘બુદ્ધિપ્રભા’ના પા! શાંત ચિત્તે આ લેખનું વાચન કરે.
મૂર્તિપૂજાને: પ્રારંભકાળ ઘણાજ પ્રાચીન છે, પરંતુ તેના વિરોધ કરનાર વર્ગના પ્રતિહાસના સમય
લેખક માપી શકાય છે. તેથી કદી રાકાય છે કે મૂર્તિપુઘ્નને વિધિ ભારતવ માં પ્રથમ થયે! નથી, પરંતુ ઇજીપ્ત અને એશિયા માઇનોરમાંથી થયા છે. મતિના પ્રથમ વિરોધ કરનાર “મેઝીઝ' જેવુ શ્રીજી નામ હજરત મુસા અલૈહિસ્સલામ હોય એવી માન્યતા પુરાતત્વ કોલકાની છે. આ વ્યક્તિએ યહુદીએ (.Jews)ના પેગમ્બર હતા. તેઓ ઈ. સ. પુર્વે ૧૯૦૧માં ઇન્દ્રમમાં જનમ્યા હતા. તેમણે બાળલન: પૂર્વાધમાંની પહેલી પાંચ પુસ્તિકા લખી છે (એલ્ડ ટેસ્ટામેન્ટમાંની), તેમના અનુયાયીઓ આ પુસ્તિકાઓ ખુદાએ તેને આપી છે એવી માન્યતા ધરાવે છે આ પાંચ પુસ્તિકાઓ પૈકી બીદ પુસ્તિકાના વીસમા પ્રકરણમાં ચોથુ` ક્રમાન મૂર્તિપૂજાના વિષેધ તરીકેનુ તેએ જાહેર કરે છે, “ તારે તારા માટે પર્ હેલા સ્વ માંતી કાઇપણ ચીજની, નીચેનો પૃથ્વીમાંની કેઈપણ ત્રીજની અને પૃથ્વીના નીચે આવેલી જલ પ્રદેશની કોઇપણ ચીજની કશી કાતરેલી મૂર્તિ કે તેના જેત્રે કોઇપણ નમૂના કદી કરવા નર્મ. ” ... એલ્ડ ટેસ્ટામેન્ટ XXIV ખાઈબલ) આ વાકય મૂર્તિપૂજાના વિધિનું મંગલાચરણુ મનાય છે. ઉપરના પુસ્તકને યહુદીએ માને છે તેમજ ક્રિશ્ચિયને પણ માને છે. ક્રિશ્ચિયનોના
77
