________________
અને મેંઘવારી જીવનવ્યાપી તો બન્યાં છે. આવેશોને એટલા બહેકાવવામાં આવ્યા છે, કે માણસ દારૂગોળાનો જ બની રહ્યો છે. સ્ત્રીની આંખમાં વિલાસ છે. પુરુષની નજરમાં ભૂખ છે. ખૂન તે સામાન્ય બન્યાં છે. દાદાઓએ જાણે દુનિયાને વીંટી લીધી હોય એમ યુદ્ધ, અકસ્માત અને મેંત ડગલે અને પગલે સામે આવીને ઊભાં છે!
બટકું રોટલામાં જે શાન્તિ હતી, સાદી ઝૂંપડીમાં જે ઉચ્ચ પ્રકારનો આનંદ હતું, એક ઓઢવાનું ને એક પહેરવાનું એમાં જે ગૃહસ્થાઈને સંતોષ હતો, એ આજે નષ્ટ થયો છે. પગે પચાસ માઈલ ચાલ્યો જતો અને મહિને ભાસે સગાંને સંદેશાન પત્ર પામતે માણસ સુખી હત–ભલે એ આપણને અપૂર્ણ લાગતો હેય—પણ આજે બેજવા જેવો જરૂરી છે. એ માણસ કદાચ જંગલી હશે પણ એ તંદુરસ્ત હતું, એ કોલેજમાં નહિ ગયે હેય પણ કોઠાવિદ્યાવાળો ને નીતિવાન હતા. એ ફિલસૂફ નહિ હાય, પણ હૃદયવાળો હતે.
માણસના હૃદયમાં એક વરુ બેઠું હોય છે. આપણું જૂના પૂર્વજો એને બાંધી રાખવાની મહેનતમાં માનતા, એને બહુ ખવરાવી ફટાવવામાં ન માનતા, એને જ્યાં ત્યાં હિલચાલ કરવા દેવાની છૂટ ન આપતા.
આજે એ વરુને નિબંધ રાખવાની કેળવણું અપાય છે. જે વરુ ગઈ કાલે માનવજાતનું ગુલામ હતું માનવજાત આજ એની ગુલામ બનતી જાય છે. એક દેશથી બીજા દેશની દુશ્મની, એક પ્રાંતથી બીજા પ્રાંતની ચડસાચડસી, એક કુળથી બીજા કુળની વિશિષ્ટ કુલિનતા ને એક માનવથી બીજા માનવની મોટાઈ–આ માણસના હૈયામાં અડ્ડો જમાવી બેઠેલા વરુની ઘુરકાધુરકી જ છે.
આ વરુને જેમણે વશ કર્યું છે, કે જેમણે પોતાની જીવનસાધનાથી સંસારમાં પ્રેમ અને મૈત્રીની સુવાસ પ્રસરાવી છે, એવા પુણ્યઆત્માઓની જીવનગાથાને વિદ્વાન અને ચિંતક મુનિરાજ શ્રી. ચનપ્રભસાગરજીએ પિતાની ચિન્તનપ્રધાન મધુર શૈલીમાં મૂકી, માનવ
