________________
મહાત્તરાજીનું મહાપ્રયાણ
U રાજકુમાર જૈન
આ દુનિયામાં મૃત્યુ એ કાંઈ પહેલી વારની ઘટના નથી. રાતથી જ પંજાબના અનેક શહેરોમાંથી ભકતોની બસો પુષ્પાંજલિ અર્પિત કરી. મગાવતીજીની સ્મૃતિને ચિરસ્થાયી પરંતુ અમુક વ્યકિતઓનું જીવન એવું માન હોય છે કે તેમના ભરાઈ ભરાઈને આવવા લાગી. સવાર સુધીમાં તો હજારો લોકો બનાવવા એક ટ્રસ્ટ સ્થાપવાની યોજના રજૂ કરવામાં આવી. જવાથી માનવતાને સદીઓ સુધી પ્રતીક્ષા કરવી પડે છે. એકઠા થઈ ગયા. ભાગ્યેજ એવી કોઇ વ્યકિત હશે જેણો
તરત જ લાખો રૂપિયા ટ્રસ્ટ માટે ભેગા થઇ ગયા. સાધ્વી જીવનમાં મૃગાવતીજીના એક વખત દર્શન કર્યા હોય અને આજે
સુન્નતાશ્રીજીએ હૃદયસ્પર્શી માર્મિક પ્રવચન આપ્યું. સૌ રડી બે દિવસ પહેલાજ મૃગાવતીજીની તબિયત ચિંતાજનક હતી.
પડયો. હજાર ન હોય. લુધિયાણાથી ૧૪ બસ ભરાઇને આવી. અંબાલા, વલ્લભ સ્મારકમાં દર્શનાર્થીઓની ભીડ જામી હતી. બહાર સમાના, રોપડ, માલેરકોટલા, જાલંધર, જડિયાલા, - પટ્ટી,
| અંતે પાલખી ઉંચકવાનો સમય આવી પહોંચ્યો. હજારો પ્રાંગણમાં અખંડ જાપ ચાલુ હતા. ભાઈ-બહેનો શાંતચિત્તે ચંડીગઢ, મદ્રાસ, મુંબઈ, સૌરાષ્ટ્ર, મેરઠ, આગરા, શિવપુરી,
કંઠમાંથી અવાજ ઉઠયો, ‘જય જય નંદા, જય જય દ્ધા' સાંજે શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથની છબી સામે શાંતમુદ્રાથી નવકાર
પાંચ વાગે અંતિમ સંસ્કારના સ્થળે સૌ આવી પહોંચ્યા. છેલ્લે મુરાદાબાદ, હોશિયારપુર, જમ્મુ અમદાવાદ વગેરે સ્થળોથી મહામંત્રનો જાપ કરી રહ્યા હતા. આખી રાત લોકો સૂતા નહિ.. હજારો ભકતો વલ્લભ સ્મારકમાં એકઠા થયા. ઉત્તર ભારતમાં
મૃગાવતીજીના પાર્થિવ શરીરનો અગ્નિદાહ કરવામાં આવ્યો. અસાધ્ય બીમારી છતાં મૃગાવતીજી મનોયોગપૂર્વક ઉઠી પાંચ ભાગ્યે જ કોઇ સ્થળે આટલી મોટી સંખ્યામાં જૈન ધર્મીઓ એક
ધૈર્યના બંધ તૂટી પડયા. સૌ ૨ડી પડયા. ‘મહત્તરાજી અમર રહે, કલાક સુધી સમાધિમાં બેસી રહ્યા. સાથે ભેગા થયા હશે. વલ્લભ સ્મારકમાં સર્વત્ર માનવ
સાધ્વી મૃગાવતીજી અમર રહે’ નો નાદ ગુંજવા લાગ્યો. . મહેરામણ લહેરાતોં હતો. બધાના હોઠ પરે મહત્તરાજીના દિવ્ય
સૌ અસહાય મુદ્રામાં દિમૂઢ થઇને એ દિવ્ય શરીરને એમના દેહાવસાનના સમાચર સાંભળી જગ્યાએ
આંખોથી અદ્રશ્ય થતું જોઇ રહ્યા. જીવનના પુનિત સ્મરણો હતાં. જગ્યાએથી લોકો ઉમટી પડયા. બપોરે મૃગાવતીજીના પાર્થિવ | બપોરના ૧૧ વાગે ધર્મસભા શરૂ થઈ જે ૪ વાગ્યા સુધી
સૂર્ય અસ્તાચળે પહોંચી ગયો હતો. આ કાશમાં લાલીમાં શરીરને દર્શનાર્થે સમાધિમુદ્રામાં , જયાં તેઓ પ્રવચન આપતા
છવાઈ ગઈ હતી. કોલાહલ શાંત થઇ ગયો હતો. ધીરે ધીરે રાત હતા એ સ્થળે મૂકવામાં આવ્યું. ખૂબ જ માર્મિક દૃશ્ય હતું ! ચાલી. એક તરફ હનરાજીના પાર્થિવ શરીરને દર્શનાર્થે ઉતરી આવી હતી.. બહેનો ચોધાર આંસુએ રડી રહી હતી. નકકી કરવામાં આવ્યું મૂકવામાં આવેલ હતું. વચ્ચે મંચ પર સાધ્વી સમુદાય નિશ્ચિત છે કે, ફરીથી સવાર પડશે. ફરીથી સૂર્ય ઉગશે અને કે, શનિવાર ૧૯ જુલાઈના સાંજના પાંચ વાગ્યે વલ્લભ બિરાજમાન હતો. સમસ્ત ભારતના જૈન ધર્મના ચારે સંપ્રદાયની જીવનરંથ ધર્મમાર્ગ ઉપર આગળ વધશે. ફરીથી આપણને
સ્મારકમાં માતા પદ્માવતીના મંદિરની પાસે એમનો અંતિમ પ્રમુખ વ્યકિતઓએ મૃગાવતીજીને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પિત કરી. મુatવતી શ્રીજી જેવો ભવ્ય આત્માનો ભેટો થશે. તેઓ કહેતા સંસ્કાર વિધિ કરવામાં આવશે.
ભારતના માનનીય રાષ્ટ્રપતિના ત૨ફના એમના સૈન્યસચિવે ' હતા, ‘જીવન ઉત્સવ છે અને મૃત્ય મહોત્સવ છે.
राष्ट्र उत्थान हमारे राष्ट्र का उत्थान सादे जीवन और उच्च विचार से हुआ था, लेकिन अब अनेक व्यसनों में फंसा जाने के कारण विलासिता, आलस्य, दरिद्रता, फैशन और चरित्र हीनता आदि बुराइयों के जड़ जमाने से पतन हो रहा है। जब तक ये बुराइयाँ दूर नहीं होती तब तक राष्ट्र का उत्थान भी नहीं होगा।
-विजय वल्लभ सूरि
in Educati
on
