Atmanand Prakash Pustak 099 Ank 10

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૨ અંક ૧૦, ૧૬ ઓગસ્ટ ૨૦૦૨ ]
[૩
|
મેળવવાની લાયમાં આપણી પાસે જે કાંઈ છે | બીજાનો દુશ્મન બની જાય. જરા વિચારીએ કે આપણે બીજા માટે મનમાં કેવું ધારીએ છીએ, કેવા કેવા મનસૂબા કરીએ છીએ અને મન દ્વારા કેવા કેવા પાપો કરીએ છીએ. જૈન ધર્મ કહે છે મન દ્વારા પણ આપણે જે કાંઈ ખોટું કરીએ છીએ તે પાપ છે. મન, વચન અને કર્મથી પાપ થવું જોઈએ નહીં.
તેનો સંતોષ આપણે મેળવી શકતા નથી. બધાની નજર દૂર ૫૨ છે એટલે જે પાસે છે તે દેખાતું | નથી. માણસને જે નથી તે મેળવવાની અદમ્ય ઇચ્છા હોય છે. બે વસ્તુઓ માણસને ભડકાવી નાંખે છે એક ઇચ્છિત વસ્તુ વગર મહેનતે સહેલાઈથી મળી જાય અને બીજું સખત મહેનત કરવા છતાં ઇચ્છિત વસ્તુ હાથમાં ન આવે. બંને અંતિમો છે. બંને દુઃખદાયક છે. જીવનમાં સમતુલન સધાવું જોઈએ. એકાએક બધું મળી જાય તો ફુલાવું નહીં અને ન મળે તો હતાશ કે નિરાશ થવું નહીં. જીવન યાત્રામાં આગળને આગળ ચાલતા રહેવું. પરિશ્રમ, મહેનત કરતા રહેવું. જે સામેથી આવે તેને સ્વીકારી લેવું પછી ભલે તે સુખ હોય કે દુઃખ સમ્યક્ જ્ઞાન, સમ્યક્ દર્શન અને સમ્યક્ ચરિત્ર આ ત્રણે બાબત પાયાની છે. સમ્યક્ એટલે નહીં વધુ નહીં ઓછું, યથાયોગ્ય. સમ્યક્ જ્ઞાન એટલે સાચું જ્ઞાન, સમ્યક્ દર્શન એટલે સાચું દર્શન અને સમ્યક્ ચરિત્ર એટલે સાચું ચરિત્ર. અનુભવનું જ્ઞાન, સત્યનું
|
દર્શન અને શ્રેષ્ઠ ચરિત્ર ન હોય તો ધર્મયાત્રામાં આગળ વધી શકાતું નથી. આમાં દંભ અને દિખાવટ કામ આવે નહીં. માણસ તન અને મનથી વિશુદ્ધ બનવો જોઈએ. તનથી ન થાય એટલા મનથી પાપ થતા હોય છે. માણસના મનને કળી શકાતું નથી. માણસ મીઠી મીઠી વાત કરતો હોય, પરંતુ તેના મનમાં શું છે તેનો તાગ મેળવી શકાતો નથી. દરેક માણસ પોતાની અસલી ચહેરા પર મહોરું લગાવીને બેઠો છે. તે કહે છે શું અને કરે છે શું? માણસના મનનો એક્સ-રે લઈ શકાતો નથી તે સારું છે. નહીંતર | પાપ અને દંભનો પડદો ચિરાઈ જાય, કહેવાતી સજ્જનતા ખુલ્લી પડી જાય અને દરેક માણસ
|
માણસ પોતે શું છે તે વિચારતો નથી. તેની નજર બીજા તરફ છે. બીજા શું કરે છે, બીજાની પાસે શું છે તેની તેને ચિંતા છે. માણસ બીજાને જોવામાં પોતાનું જોવાને ભૂલી જાય છે.
લોકો પોતાના જીવનના સત્યથી બચવા માંગે છે, દૂર ભાગે છે, તેનાથી પીઠ ફેરવીને બેસી જાય છે. સત્ય હંમેશાં કઠોર હોય છે. માણસ સ્વપ્નમાં, આકાંક્ષામાં અને આશામાં જીવતો હોય
છે. સુખ ઝંખનામાં છે. જીવનમાં જે નથી મળતું તે માણસ સ્વપ્નોમાં મન દ્વારા માણી લે છે, પરંતુ આ વાસ્તવિકતા નથી. આ સુખ ક્ષણભરનું છે. આમાં દુઃખ સિવાય બીજું કશું નથી. આ રીતે
માણસ પોતાની જાતને છેતરી રહ્યો છે. માણસને જીવનમાં બધું જોઈએ છે પણ પોતે શું છે તે વિચારતો નથી. પોતાના જીવન પ્રત્યે દૃષ્ટિ કરવાની હિંમત નથી, કારણ કે તેને ખબર છે કે અહીં માટી, કચરો અને ફૂડો ભરેલો છે. માણસ જો પોતાના તરફ દૃષ્ટિ કરે તો તેને જગત સારું લાગે. આ અંગેની એક કથા જાણવા--સમજવા જેવી છે.
એક શહેરમાં નવત૨ મેરેજ બ્યુરો ખુલ્યો હતો. જેમાં કોઈપણ યુવક જઈને મનપસંદ પોતાને માટે યોગ્ય પત્નીને શોધી શકતો હતો. એક યુવાન આ બ્યુરો ૫૨ જઈ પહોંચ્યો. અંદર ઓરડામાં જઈને જોયું તો ત્યાં બે દરવાજા હતા.