Atmanand Prakash Pustak 094 Ank 03 04

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

જાન્યુઆરી–ફેબ્રુ મારી–૯૭]
જરીયાન ચાદર નીચે ખીઝાયેલા ગુલામના પુષ્પા પ્રથમ દૃષ્ટિએ સહામણા દેખાય; પર`તુ નિશ્ચય કરતાં એ જ પુષ્પા કાગળના કે માટીના નીકળે તે ? તેમ આસિકતના અંચળા નીચે છૂપાયેલા ભૌતિક સુખે પ્રથમ અનુભવે મીઠા-મધુર કે અમૃત સમા લાગે છે; પરંતુ અનુભવના અ’તે એ જ સુખા કડવા ઝેર જેવા અને પશ્ચાતાપની આગથી બાળનારા ન બને તેની સાવચેતી રાખજો.
આ જ શબ્દો પ્રભુ મહાવીરે વિષયમતાં ચંડકૌશિક સપને જણાવ્યા હતાં. “ બુઝ! ખુસ ! ચડકૌશિક ! ” હું ચ'ડકૌશિક ! જરા સમજ ! જરા સમજ ! કંધ-માન-માયા અને લેાભ આ ચાર વિષકુંડ છે. આ વિષકુંડમાંથી ખડ્ડાર આવ ! આંતરદૃષ્ટિ ખાલ ! આત્માને જગાડ ! તારા માન રૂપ અહ-મમને નમ્રનાથી નાશ કરી, પ્રકૃતિને મૃદુ અને કરૂણ બનાવ ! સતેષના શસ્ત્રથી યાભને હણી, જીવન સ’તેષી અને ઉદાર સરલતાથી માયાને નિર્મૂલ કરી, સ્વભાવ અને નિમ ળ બનાવ અને ઉપશાંત રસથી કેાધને દૂર કરી, આત્માને શાંત અને સૌમ્ય બનાવ ! જેથી તારુ જીવનદિર સોહામણુ અને સુખથી
અનાવ ! નમ્ર
સભર અને
આવા ઉદ્બોધનથી સ જેવા પ્રાણીએ પશુ અતરનેા અધકાર હટાવી, દિવ્ય કિરણ મેળવી, વિષને સ્થાને અમૃત વર્ષાવી, મૈત્રી પ્રેમ અને સહાનુભૂતિનુ સિંચન કરી, જીવન મંગલમય બનાવી ગયેા. તે શું આપણે સર્પથી પણ નીચે છીએ, કે હજી પણ અતરના અધારા ઉલેચાતા નથી અને આત્માનું તેજ કિરણ લાધતુ નથી. તથા જીવનના અ`ત શામા છે, તેના નક્કર ખ્યાલ આવતા નથી, જીવનને મગલ-સુખી અને શાંતિ મય બનાવવુ હોય તેા બહારની દૃષ્ટિ બ`ધ કરો ? અને અ’તરષ્ટિને ખુલી-જાગૃત કરે?
આપણું ચામડાની આંખે ભલે દેખતાં હાઇએ;
[
પણ અંતરની આંખ ખાલાઈ ગઈ, તે। દેખાતી આંખે આપણી પાસે અનેક અનાચાર કરવશે. જેથી શાંત-સુખી અને મ’ગલતત્વથી ભરેલ આપણા જીવનમાગ દુ:ખ-ઉદ્વેગ અને હતાશાના ઝા વાતેથી ઘેરાઇ જશે.
આંખો મળી છતાં એ જ આંખેા પાપ કરાવે જેથી
tr
: આંધળે! અથડાય
દેખતાં કરતાં અધાપે સારા છે, કે દેખવું નહિ અને દાઝવું નહિ તેા તેના પર દયા-કડ્ડા આવે; પરંતુ દેખાતે ભટકાય તેા તેના કેવી કરૂણતા છવાઈ જાય, આંધળા અથડાય તે દેરી શકાય દેખતા અથડાઈ તે કઇ રીતે દેરી શકાય. અવિવેક ત્યાં અંધારુ:
એક વખત એક વૃદ્ધ કથા શ્રવણુ કરવા જતા હતા સામે એક યુવક ચાલ્યા આવતા હતા. રાત્રિના સમય હતા. વૃદ્ધ આંખે અધ હતા. છતાં હાથમાં ફાનસ જોતાં, યુવકે આશ્ચર્યથી પૂછ્યું”. દાદા ? આંખે તે દેખતા નથી. પછી હાથમાં ફાનસ રાખવાનુ કારણ શું? જ્યાં દૃષ્ટિ જ નથી, પછી ફાનસ રાખેા તે ય ભલે અને ન રાખે તા પણ ભલે. કારણ આંખમાં જ તેજ નથી પછી બહુારના તેજથી ફાયદા શે ? દાદા ! તમારે અંધારું' કે અજવાળું સરખું જ છે.
વૃધ્ધે સસ્મિત કહ્યું, ભાઈ તારી વાત સત્ય છે. હુ તા અંધ છું. જેથી મારે માટે ફાનસ નિરક છે; પરંતુ ભાઇ ! તમારા જેવા દેખતાં મારા જેવા અધ સાથે ન અથડાય, એ માટે આ ફાનસ રાખ્યું છે. હું તે દેખતે નથી, જેથી સાવચેતીથી ચાલીશ; પરંતુ તમારા જેવા દેખતાં જ આંધળીયા ઈંટ ૪ છે, જેથી મારા જેવાને ભટકાઇ મરવાને ભય રહે છે.
આંખનેા હેતુ આપણને પડતા મચાવવાના છે. દૃષ્ટિ મળી છતાં પતનમાંથી ન બચાવે, વાસનામાંથી ન દાડાવે, બદીઓથી ન ર।કે તથા વિષય-વિકાર