________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વ, ચીમનભાઈનું લખાણું રાજકીય સમસ્યાઓ જનિક પત્ર પણ છે. દૈનિક અને સામાયિકોના પર સવિશેષ રહ્યું હતું.
વાચકેમાં એક વર્ગ એવો હોય છે જે વાર્તા, નવેમ્બર, ૧૯૮૨માં ચીમનભાઈનું અવસાન કટ ક્ષલેખ, આરોગ્ય, રાજકારણ વગેરેમાં પિતાના થયું, ત્યારપછી ‘પ્રબુદ્ધ જીવનની જવાબદારી કઈ પ્રિય લેખકના બંધ ણી થઈ જાય છે, અને સ ઘની કાર્યવાહક સમિતિએ મને સોંપી. એ લેખકનું કશું વાંચવામાં એને રસ નથી હોત. સાહિત્યના અધ્યાપક તરીકે કામ કરનાર અને એટલે કે ઈપણું સામયિકમાં ફેરફારો થાય ત્યારે ધર્મચિંતનમાં વિશેષ રસ ધરાવનાર મારા જેવા એનો એક પ્રકારનો વાચકવર્ગ ઘટે તો અન્ય માટે આ જવાબદારી વ્યવસાય અને લેખનની પ્રકારનો વાચક વર્ગ વધે એમ બને. અય પ્રવૃત્તિઓમાંથી સમય ફાજલ પાડવાની પ્રબુદ્ધ જીવનમાં પ્રગટ થતી લેખ સામગ્રીનું દષ્ટિએ ઘણી મોટી હતી. સ્વ. પરમાનંદભાઈ વરૂપ સમયે સમયે બદલાયા કર્યું છે. એમાં કાપડિયા અને સ્વ. ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ વાચકોને અભિરૂચી ઉપરાંત તંત્રીની પોતાની જેવા સમર્થ તંત્રીઓના અનુગામી તરીકે મારી દષ્ટિ, રુચિ અને શક્તિએ પણ કાર્ય કર્યું છે. પાત્રતા ઘણી ઓછી ગણાય. વળી રાજકારણ વસ્તુતઃ તંત્રીની જવાબદારી વાચકોની રુચિને મારા રસને જેટલે વિષય તેટલો અભ્ય. સને નહિ, ઘડવાની પણ હોય છે. એમાં વાર પણ લાગે એટલે એમની સરખામણીમાં મારી પાસેથી છે, “પ્રબુદ્ધ જીવનની જવાબદારી મેં સ્વીકારી “બુદ્ધ જીવ’ના તત્રી તરીકે જોજકારણના ત્યાર પછી વિષયોનું વૈવિધ્ય વધે એ માટે વિષય ઉપર લેખની અપેક્ષા ૨ખાય તે મારી પ્રયાસ કર્યા છે, માત્ર સામાન્ય વાચકને જ પ્રકૃતિ અને સ્થિતિની મર્યા જોતાં ન સંતોષાય એ લક્ષમાં રાખ્યા નથી, અધિકારી વાચકને માટે સ્વાભાવિક છે. મારી સમક્ષ બે પ્રશ્ન હતાઃ સવ. ગહનગંભીર અભ્યાભનિષ્ઠ, ગ્રંથસ્થ કરી શકાય પરમાણુભાઈ ચીમનભાઈની જેમ તત્કાલીન, એવી લેખસામગ્રી આપવા પ્રયાસ પણ કર્યો છે. સામાજિક કે રાજકીય વિષયો ઉપર અભ્યાસ કરી વર્તમાન સમયમાં ભારતમાં ટી. વી. ના લેખ લખવા કાં તો મારી પ્રકૃતિને વફાદાર રહીને માધ્યમને ફેલાવો દિનપ્રતિદિન વધતો ચાલ્યો મારા રસ રુચિ અનુસાર વિભિન્ન વિષય ઉપર છે. એટલે લે કે ફાજલ સમય વાંચવામાં જે લેખ લખવા પુરે ગમીએ, તુ માત્ર કરવા ખાતર વપરાતું હતું તેમાંથી ઘણે સમય હવે ટી. વી. અનકરણ કરવાને બદલે મારી જાતને વફાદાર જોવામાં વપરાવા લાગ્યો છે. વળી પ્રાસંગિક રહેવું તે મને વધુ પેચ લાગ્યું છે. એ સ્પષ્ટતા વાંચન સામગ્રીની દષ્ટિએ દૃનિ અને તેના સાથે જ મેં આ વૈચ્છિક માનાર્ડ જવાબદારી વિવિધ વિભાગો તથા સચિત્ર સાપ્તાહિક ઘણો સ્વીકારી છે. મને રુચે તે વિષય ઉપર લેખ પ્રચાર પામ્યા છે. સામાન્ય જનતાને તત્કાલીન લખવાન મેં સ્વીકાર્યું છે. એમાં દેખીતી રીતે બનતી જતી ઘટનાઓની વિગતોમાં વિશેષ જ જૈન ધાર્મિક વિષય ઉપર લેખ વધુ આવે રસ હોય એ દેખીતું છે. ખન, બળાત્કાર, તે સ્વાભાવિક છે ‘પ્રબુદ્ધ જીવન” એક વૈચારિક ચોરી, અપછાત, અકસ્માત, કાવતરા, મારાપત્ર છે તેમ સાથે સાથે જૈન યુવક સંઘનું મારી, લડાઈ, દુર્ઘટના, દુકાળ, આતંકવાદ, મુખપત્ર છે. એટલે એમાં જૈન વિષયનું પ્રમાણ આંતરવિગ્રહ, રેલ ઈત્યાદિ પ્રકારની ઘટનાઓ વધતું એ હું જા. કર તો તે પણ સ્વાભાવિક વિષે રંગીન ફોટાઓ સહિત જેમાં સભર અને નિર્વાહ્ય છે. “પ્રબુદ્ધ જીવનનો મુખ્ય વાચક માહિતી આપવામાં આવી હોય તેવા વગ એના સભ્યોને છે, તેમ છતાં તે સાર્વ પ્રકારના લખાણોમાં સામાન્ય વાચકને રસ વધુ જુન ૮૮]
(૧૨૫
For Private And Personal Use Only
