Atmanand Prakash Pustak 082 Ank 05

Author(s): Popatlal Ravjibhai Salot
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

પ્રથમ .મહંત,
– લેખક – રતિલાલ માણેકચંદ શાહ-નડીઆદ
ચર.વૃષ એને મનુષ્ય જન્મ જે દેવોને ભરોસે રહીને આવો શ્રેષ્ઠ મનુષ્ય જન્મ વેડફી પણ દુર્લભ ગણાય છે તે આપણને મહા પુણ્યના દેવા ન ઈએ. મનુષ્ય જન્મ તે મુક્તિ ઉદયે મળી ગયેલ છે, તે એટલા માટે ન . કે, મેળવવા માટે મળેલ છે તે આપણે શેનાથી મુક્ત કેવળ ભેગવિલાસે ભેળવી આયુષ્ય પૂર્ણ કરીએ; થવા માંગીએ છાએ તે પ્રથમ વિચારવું જોઈએ. અને પાછા નારકી નિગોદમાં ચાલ્યા જઈ એ. શાસ્ત્રમાં પ્રથમ તે મિથ્યાત્વને મહાપાપ કહ્યું તે તે જીવ-જંતુઓ, પશુઓ વિગેરે પણ કરે છે. તે પાપને બાપ છે માટે પ્રથમ આપણે છે; તે સત્કર્ષ મનુષ્ય જન્મ આજે આપણને મિથ્યાત્વને મારીએ એને સત્ય પથના રાહી બની મળી ચૂક્યો છે તેની વિશેષતા કઈ? સાથી તેને એ, વિભાવમાંથી સ્વભાવમાં આવીએ, અજ્ઞાન દેવને પણ દુર્લભ ગણવામાં આવે છે ? તે તામાંથી જ્ઞાનમાં આવીએ. અંધકારમાંથી પ્રકાશમાં વિચારવું જ રઘુ. તેને એટલા માટે સર્વશ્રેષ્ઠ આવીએ, ત્યાર બાદ આમાથી આત્માને ઓળખી ગણવામાં આવે છે કે, ચારે ગતિમાં ફક્ત આજ તેનું અનુસંધાન કરીએ, અશે તેની અનુભૂતિ એવી ગતિ છે કે જેમાં વિશેષમાં બુદ્ધિ મલેલી થતાં સમક્તિને અવિકાર કરીએ અને તે રાહ છે; એટલે વિચાર પૂર્વક આત્મલક્ષે જે આપણી પર આગળ વધતા છેવટે પૂર્ણાએ પહોંચીએ. પ્રવૃત્તિ અચરાય તે પૂર્ણતાને પામવાને પુ- એક તે મનુષ્ય જન્મ મલવા અત્યંત દુર્લભ ષાર્થ આજ ભવમાં આપણે આચરી શકીએ છે. અને જે તે મળી ગયે તે આર્યદેશ, સુગુરુ, છીએ, આમ તો દેવની ગતિ ઉત્તમ ગણાય છે,
સુધર્મ, સુશાસ્ત્ર વિગેરે મળવા દુર્લભ છે, આ છે, પરંતુ ત્યાં તે કેવળ સુખમાં જ લીન રહેવાનું
ના પ્રત્યેક સુમેળ મહાપુણ્યના ઉદયે માનવીને પ્રાપ્ય હોઈ, મંઝિલે પહોંચવાને પુરૂષાર્થ આચરી બને છે. પહેલાં આટલું આપણ બરાબર સમજી શકાતું નથી, કેવળ મનુષ્ય જન્મમાંજ તે શક્ય
લઈએ, આ ઉત્તમ મનુષ્ય જન્મ મલ્ય છે તે છે, તે માટે જ આ ભવને ચમત્કર્ષ કહેવામાં આ
આ દેહેજ મુક્તિ મેળવવાનો પુરુષાર્થ આચરીએ આવ્યું છે.
તે માટે સાચી લગની લાગવી જોઈ એ જે અત્યંત જન્મવું, ભણવું–ગણવું, સ સારો ભોગવવા, અવશ્યક છે. સંતતી પેદા કરવી, વિષય કષા માં રાચવું, મનુષ્યમાં રાજસવૃત્તિ છે એજ દેવવૃત્તિ છે પરિગ્રહ એકઠે કર વિગેરેમાં જીવન એળે કે દેવ પણું છે, રાજસમનુષ્ય તે દેવ છે, રાજસ ગૂમાવી દેવા માટે આવા શ્રેષ્ઠ મનુષ્ય જન્મને ગુણવડે મુક્તિ પ્રાપ્ત થતો નથી, માટે જ કહેલું ઉપયોગ કરી દુતિમાં ચાલ્યા જવા માટે આવે છે કે, દેવતાઓ મોક્ષ મેળવી શકે નહિ. મોક્ષની સર્વોત્કર્ષ જન્મ મલેલ નથી તેમ ચેકસ માનવુ ઈચ્છા રાખનારાઓ એ રોજ સવૃત્તિને ત્યાગ કરીને જ રહ્યું. સંસારના પ્રત્યેક પદાર્થો પરિવર્તનશીલ, સાત્વિકવૃત્તિ એટલે કે મનુષ્ય વૃત્તિમાં આવવું ચલાયમાન, અસ્થિર અને વિનાશક છે. તેને જોઈએ, સાત્વિક વૃત્તિવાળાએજ મોક્ષનો આવિ
[આત્માનંદ પ્રકાશ