________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિચારીએ–
વ્યસનોની વણઝાર....... (લે. ડો. ભાઈલાલ એમ. બાવીસી M. B. B. S. Feep. પાલીતાણા)
વ્યસન એક જાતનો વળગાડ છે. જેમ ભૂત વળગે અને માણસ હેરાન-પરેશાન થાય છે, તેમજ વ્યસનો પણ માનવીને હેરાનગતી કરે છે. વ્યસન માણસને તનથી, મનથી, અને ધનથી નુકશાનીમાં મૂકી દે છે. તનથી માનવી શરીરે નબળો પડી જાય છે. અનેક રોગો થાય છે, શરીર નબળું પડી જાય છે. પણ કોઈ કામ કરી શકવાની શક્તિ રહેતી નથી. જ્યારે વ્યસન હે ય (દારૂ, ભાંગ, બીડી) તે વસ્તુ લે ગરેજ કામ સૂઝે છે. મનથી એવી નબળાઈ આવી જાય છે કે કોઈ કામ કરવાનું મન બ થતું નથી. જ્યારે જે વ્યસન હોય તે વસ્તુ લેવાથીજ મન સ્થિર થાય છે અને ધાર્યું કામ કરી શકે છે, અને મન ઠેકાણે આવે છે. ધન વિના તો કોઈ વ્યસન જ નભે નહિ પોતાની પાસે પૈસે ખર્ચા જ કરે છે. વ્યસની માણસની ઈજજત પણ હોતી નથી. પૈસે પિતાને પોતાની પાસે) ખર્ચાઈ જાય ત્યારે એ વ્યસનીને કોઈ પૈસા ઉછીના આપતું નથી કે માલ-વસ્તુ પણ ઉધાર આપતું નથી. એટલે એ ગરીબીમાંજ પગ ઘસી ઘસીને જિંદગી પૂરી કરે છે. એટલે માણસે દારૂ, ભાંગ કે બીડી અથવા વેશ્યાગમન જેવું વ્યસન કરવું જઈ એ નહિ. પરંતુ સત્સંગ કર, સારા પુસ્તકો વાંચવા, સદાચારી સાથે ફરવું–હરવું જોઈએ, અથવા કંઈ ન બને તે ધર્મક્રિયા કરવી. અને તે જ આત્મા પરમાત્મા બની શકે કે સત્પથે વળે. આ બાબત અમારા “સામાયિક મ ડળ”માં ચર્ચાતા પં. શ્રી કપુરચંદભાઈએ વ્યસનથી થતી ખુવારી અને એક પછી બીજું વ્યસન કેમ થાય છે, એ દષ્ટાંત આપી સમજાવ્યું–
રાજગૃહિ નગરીમાં એક શ્રીમંત શેઠને પિતાના ન્હાના દિકરાને મદદ કરવા એકાદ નાકર રાખવા વિચાર્યું, આજકાલ તે આપણે જાણીએ છીએ કે અખબારેમાં (જાહેર–ખબર) આપ્યા વિના સાલતું નથી. એટલે તે શેઠ એક અખબારમાં જાહેર ખબર છપાવી કે “એક હોશિયાર ને ચાલાક નોકર જોઈએ છે જે પેઢી સંભાળી શકે.”
બીજે દિવસે હેના (જાxખ) જવાબમાં એક માણસ આવ્યો ને કહે કે- “શ્રીમાન, આપની જાહેર-ખબર વાંચી, નોકરીના ઉમેદવાર તરીકે આવ્યા છે, ગરીબ માણસ છું. રાખો તે કૃપા થશે.”
હૃમને કઈ વ્યસન છે? કારણ વ્યસને તરફ મહેને નફરત છે.” હા જી, કોઈ વાર એકાદ એલચી લઉં છું?
ઈલાયચી એ તે મુખવાસ ગણાય. એમાં કોઈ વાંધો નહિ. ઈલાયચી આખો દિવસ ખાઓ છે કે કોઈ વખત ?
ના જી, આ તે કઈ વખત કડક ભાંગ પીધી હોય ત્યારે જ મેટું સાફ કરવા લઉં છું. ‘ત્યારે હમે કડક ભાંગ પણ પીએ છે ? બીજું કાઈ વ્યસન છે?
|| આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
