________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
*
www.kobatirth.org
અહેાત ગઇ થાડી રહી
યાને
ક્ષુલ્લકુમાર
સાકેતપુર નગરના રાજમહેલના સામેના ચાગાનમાં નકીને સુંદર નાટાર'ભ થતા હતા. રાજા, પ્રધાન અને પ્રજાજના પાતપાતાની ચાગ્યતા પ્રમાણેના સ્થાને બેઠા હતા.
આ નાટાર'ભમાં માણસા તે ઘણા હતા, પણ તે બધામાં એક યુવાન નકી મુખ્ય હતી. આ નકી સંગીત ગાય ત્યારે માણસા તેના સંગીતના પદને ખેલી માથું ધુણાવતા હતા. તે નાચ કરે ત્યારે પ્રેક્ષકા તેની સાથે ઊંચા નીચા થઈ નાચ કરવાનો દેખાવ કરતા હતા. નર્તકીએ સભાને રંજન કરવા વિવિધ પ્રયાગ। ભજવ્યા છતાં તે પ્રયાગથી ન ધરાયા રાજા કે ન ધરાયા પ્રજાજના.
શિયાળાની માટી રાત, તેણે લેાકને ર ંજન કરવામાં ઘણીખરી પસાર કરી, હવે તેના પગ દુઃખતા હતા, ગળું સુકાતું હતુ, તેની આંખ કંઈક ઘેરાતી હતી. નર્તકીની વિચક્ષણ માતા આ વાત જાણી ગઈ, તેથી તેણે પુત્રી ભૂલેચૂકે હવે થાડા વખત માટે પ્રમાદ કરી, તેનું સ ગીત ખગાડી ન નાંખે તે માટે એક સુકત બેલી. સુઝહુગાઈય સુડડુવાય.
અણુપાલિય દીહરાઇય.
સુઝુનચ્ચિય
સામ સુંદિરે ।
ઉસુમિણ તે મા પમાયએ
“ હે સુંદરી ! તે બહુ સારું ગાયન કર્યું, ઘણું સારું વગાડ્યું અને સારી રીતે નૃત્ય કર્યું એ રીતે આખી રાત પસાર કરી. હવે થાડા માટે તું પ્રમાદ કરી અગાડીશ નહિ.
ડીસેમ્બર-૮૪]
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
* * *
આ
આ સુકતની ખૂબ જાદુઇ અસર થઈ. સાધારણ રીતે નિયમ તે એવા હોય છે કે નાટકીયાને સૌ પ્રથમ રાજા દાન આપે. પછી બીજા પેાતાની શક્તિ મુજખ દાન આપે. પણ આ નાટક જોનારમાંથી કોઈ એક અજાણ્યા યુવાન ઉભા થયા, તેણે આગળ આવી પોતાની લાખ રૂપિયાની કેબલ ન`કીને ભેટ ધરી.
લેાકાએ તાળીઓના અવાજે તેને પ્રોત્સાહન આપ્યું. આ યુવાન પેાતાને સ્થાને બેસે ત્યાં તા રાજકુમાર ઉભા થયા, તેણે પેાતાના રત્ન જડિત કુંડળા નંકી તરફ ફૂંકયાં. પ્રજાએ જોરથી તાળીઓ પાડી. નર્તકીના નૃત્યને ઉત્તેજન આપ્યું.
રાજકુમાર બેઠો કે તરતજ રાજ્યના મુખ્ય મંત્રીએ એક લાખની કિંમતનું મુદ્રારનૢ નંકીને આપ્યું. આ પછી એક શેઠની સ્ત્રીએ એક લાખ રૂપિયાના રત્નના હાર આપ્યા, હાથીના માવતે પોતાના અંકુશ ભેટ આપ્યા.
રાજા શાણા હતા અને વિચારવંત હતા. તેથી હવે વધુ મર્યાદા ભંગ ન થાય માટે પોતાનું મેટુ ઈનામ નર્તકીને આપી રાજમર્યાદા સાચવી લીધી પછી તેણે સૌ પ્રથમ ભેટ આપનાર પેલા અજાણ્યા યુવાનને પૂછ્યું,
For Private And Personal Use Only
* યુવાન ! તને એવા શાથી ઉત્સાહ આવી ગયા કે ગામના રાજા કાંઈ ભેટ આપે તે પહેલાં તૂ' ભેટ આપવા ઉછળી પડયે ?
""
યુવાન ખેલ્યા રાજન્ ! આની પાછળ મારી આખી આત્મકથા છૂપાઈ છે. ‘સુઝહુગાઇચ ’ એ સૂકતે મારૂ' આખું જીવન પલ્ટી નાખ્યુ છે.
[૩૧
