________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
* *
* *
તમ. સાધ,6ી. * * * *
– લેખક – * * * રતિલાલ માણેકચંદ શાહ * * * વિકાસના પથ પર પ્રયાણ કરનાર આત્માન મળ-મૂત્રના ભંડારની કલ્પના કરે છે. સ્વાદુઅજ્ઞાનના અંધારપટ લુપ્ત થવા લાગે છે, પદાર્થોમાં ઇંદ્રિયોને હેકાવવાની કલ્પના કરે છે. આંતરિક જીવનમાં વહેતી ગુણ-સરિતાના ફૂટેલા તેથી તે પ્રત્યેકથી તે દૂર જ રહે છે. આત્મ-મસ્તી ઝરણું નિરખી મન મયૂર મસ્ત બની નાચે છે. એજ એની અનોખી અવસ્થા બની રહે છે. એને અહે, અસીમ-દુર્ગમ-અજ્ઞાનમય અંધકારમાં સાંસારિક સુખોને આનંદ લલચાવી શકતો નથી. આ પ્રકાશ પુંજ ક્યાંથી પસરા ! હવે તો આ એ તે પોતાની આત્મ સાધનામાં અવિરત પણે પ્રકાશ એજ મારો જીવન પથ બનો. આ પ્રમાણે મચ્યો રહે છે. વૈષયિક સુખમાં રાચતા ને, સાધક વિચારે છે કે જગતના જડના સૌંદર્ય- સંસારની ગુલામીમાં સબડતા જીવેને તેઓને માન-પાન એ સુખના પદાર્થો નથી. પરંતુ અમૂલ્ય સમય એ શુલ્ક સુખ સ્વાદ નથી, થતી આંતરિકતના દર્શન કરવામાં વચ્ચે પડી રહેલી બરબાદી એને ખૂબજ સાલે છે. જગતે પસંદ પ્રતિબંધક દિવાલ છે. દુઃખના સમયે સહિબગુતાને કરેલા, વિવે માની લીધેલાં સુખના રાહ પર ન ટકવા દેનારી કઈ વિલક્ષણ શક્તિ છે. અરે! ચાલ્યા જતા જીવને નિરખી એનું હદય દયાદ્ર આંતર વિશુદ્ધિ ઉપર ઉડનારે એ વિચિત્ર ગંદ- બની જાય છે. વાડ છે. અજ્ઞાનમાં આળોટતા ભૂંડને એ ગંદકી વિષયે ક્ષણભર સુખની કલ્પના કરાવીને ગમે, હું તે આત્માને સાધક, પરમ જ્ઞાનને વિલન થાય છે. પરંતુ ત્યારબાદ તેની ઝંખના ઉપાસક બાહ્યભાવથી ભિન્ન થયેલે, આંતરિકતાના કુસંસ્કારોને દઢ બનાવી જાય છે. એટલે માનવીનું ઉકર્ષ માટે તડપતે કઈ અદભૂત અવધૂત ! મન એ પ્રાપ્ત કરવા ઝંખતુ હોય છે. મારામાં ભંડવૃત્તિ કેમ સંભવે !
સચિત રહેતું હોય છે. તેની પાછળ પાગલ જેના જીવનમાં રાગ-દ્વેષ-મહ-માન-માયા- બનેલું મન તે ચિંતાના ગુંચળાઓમાંથી વિષય-કષાયાદિની ગંદગી ચાંટી નથી. તેના જીવ- અલિપ્ત થઈ શકતું નથી. તેથી સાધકો તેનાથી નને આનંદ અનિર્વચનીચ હોય. તેની પ્રતિભા અલિપ્ત થઈ જાય છે. સાધક સમજે છે અપ્રતિહત બને. એનું બ્રહ્મતેજ અક્ષય બને. એ કે. મારે તે અનંતધામે આરહણ કરવું છે. નિપરિગ્રહીને નિરપેક્ષ હોવાથી મસ્ત ચગીની વીતરાગતાનું પ્રગટીકરણ કરવું છે; સ્વરૂપમાં જેમ સ્વસ્વરૂપમાં મસ્ત રહે છે.
રહેવું છે. હું તે સીધે જ એ દુર્ગમ કેડી પર જડ શરીરના સૌંદર્યને ચલાયમાન. પરિ. પ્રયાણ કરીશ એ વિશમ વાટને વટાવી જઈશ. વતનશીલ અને વિનાશક માને છે. માનવદેહ મેરા અનત આનંદ-સુખનું પ્રગટીકરણ કરીશ, એ વિષય--ગવિલાસનું સાધન નથી. એ તે સાધક આતમના પૂર્વક પોતાના પુરુષાર્થને ભેગ-વિલાસ-વિષય-કણાને વિલીન કરવાનું તેમજ વીર્યને ઉર્ધ્વગતિ માટે ફોરવે છે. અપ્રતિમ હથિયાર છે. એવી ભાવના ભાવી સાધક “હું” એટલે આત્મા, આત્માને સંગે તેનાથી દૂર રહે છે તે લક્ષ્મીમાં કથીરની ક૯૫ના મળેલ જે શરીર તે હું નહિ. જે દેહાધ્યાસથી કરે છે. સ્ત્રીમાં જુગુપ્સા પ્રેરક માંસ-પરુ- મારા ચેતનની સંસારા વસ્થા વધતી જાય, બ્રે જુલાઈ–૮૪]
[૧૩૭
For Private And Personal Use Only
