________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રિય હોય છે, તેથી જ તેને તંદુરસ્ત રાખવા જન્મમરણના ચક્કરને અંત આવ્યો નથી હંમેશા કડવું ઔષધ પિવરાવતી હોય છે અને એ હકીકત છે. એટલે અનેકવાર મનુષ્ય જન્મ તેવું જ પૂજ્ય મહારાજશ્રીની બાબતમાં લોકો લેવા છતાં આપણા જીવનની સાધના સાચા ધર્મના પંથે જાય તે જ એક તેમની માત્ર ઇચ્છા માર્ગે નથી થવા પામી, જૈનધર્મ મનુષ્ય દેહ છે. આ કારણે જ તેઓશ્રી શ્રોતાજનેને સમય કરતાં મનુષ્યત્વ ઉપર જ વધુ ભાર મૂકે છે. ચિત અમૃતરૂપી કડવું ઔષધ પણ આપે છે. ભગવાન મહાવીરે પણ પિતાની અંતિમ
પ્રસ્તુત ગ્રંથનું નામ મંગલાચરણ” છે દેશનામાં કશું જ છે કે માધુરં વ7 ટૂરું જે બહુ સમજ પૂર્વક પસંદ કરવામાં આવ્યું છે. અથૉત્ હે ભવ્ય જીવો ! મનુષ્યત્વ પામવું એ જેનાથી કયાણ અથવા હિત સધાય છે. તેને જ દુર્લભ છે. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર (અ ૭-૧૬)માં મંગલ કહેવાય છે. આચરણ શબ્દનો અર્થ કહ્યું છે કે મનુષ્યત્વ એ મૂળ મૂડી છે અને ચારિત્ર થાય છે. આ રીતે મંગલાચરણના દેવગતિ એ લાભ છે, એ મૂળને નાશ અર્થ કલ્યાણકારી ચારિત્ર એ થાય છે. આ થવાથી જીવે નારક અને તિર્યંચ તરીકે ઉત્પન્ન ગ્રંથમાં જે ઉપદેશને ભંડાર ભયે છે. તે થાય છે. આવું મનુષ્યત્વ કયારે પ્રાપ્ત થાય તે જોતાં ગ્રંથનું નામ બધી રીતે યથાર્થ જ છે. સંબંધમાં પણ ભગવાને કહ્યું છે કે (ઉત્તરા. કલ્યાણકારી ચારિત્રની શરૂઆત માગનસારી અધ્ય. ૩-૭) “ અનેકાનેક યોનિઓમાં ભયં. જીવનથી થાય છે માને અનુસરે અર્થાત કર દુઃખે ભાગવતાં ભેગવતાં જ્યારે કોઈવાર સાચા માર્ગે ચાલે તેને માર્ગાનુસારી કહેવાય છે. અશુભ કમ ક્ષીણ થાય છે અને આત્મા શુદ્ધ શ્રીમદ્ હેમચંદ્રાચાર્યે તેમના ગશાસ્ત્રના
- નિર્મળ બને છે ત્યારે તે મનુષ્યત્વને પામે છે. પ્રથમ પ્રકાશમાં માત્ર દશ ગાથામાં માર્ગોનુ.
માનવતા-મનુષ્યત્વ પ્રાપ્ત કરવા માટેની પ્રથમ સારીના પાંત્રીસ ગુણની વાત મુક્તાફળની
ભૂમિકા મહારાજશ્રીએ આ ગ્રંથમાં સમજાવેલ માળાના મોતીની માફક ગૂંથી દીધી છે. તે
5 છે. વાચકે સહેલાઈથી સમજી શકે અને તદનુ ઉપર મહારાજશ્રીએ વિદ્વત્તાપૂર્ણ જે વ્યાખ્યાને
સાર આચરણ કરવા પ્રેરણા મળે, એવી દઈ આપ્યો છે, તેને પ્રસ્તુત ગ્રંથમાં સંગ્રહ કર
દષ્ટિથી મહારાજશ્રીએ પ્રસ્તુત ગ્રંથમાંના વ્યાવામાં આવ્યું છે. માર્ગાનુસારીના પાંત્રીસ ગુણો
ખ્યાને અત્યંત સરળ અને સુગમ્ય ભાષામાં પર મહારાજશ્રીએ એવું વિશદ અને વિસ્તૃત
પ્રસંગને અનુરૂપ એવા ઉચિત દષ્ટાંત સાથે વર્ણન કર્યું છે કે, જૈન ધર્મને કક્કો બરા
આપેલાં છે. સમજપૂર્વક જે આ બધા વ્યાખ્યાને ખડી ન જાણનારને પણ આમાંથી પૂરતી
વાંચવામાં આવે તે મને ખાતરી છે કે માણ સામગ્રી મળી રહે છે. જૈન ધર્મના પાયાના સના જીવનમાં પરિવર્તન થયા વિના ન જ રહે. જ્ઞાન આ ગ્રંથમાંથી મળી રહે તેવું છે. ગ્રથને માર્ગાનુસારીને ગુણામાં સૌથી પ્રથમ સ્થાન ઉપદેશ કઈ પણ વાચકને ધર્મ અને સદા. ‘ન્યાય સંપન્ન વિભવનું છે યથા વીનં તથા ચારના માર્ગે લઈ જાય છે એ આ ગ્રંથની નિષ્પત્તિ: જેવું બી તેવું ફળ. પોતાની સંપત્તિ એક અનોખી ખૂબી છે.
ન્યાય પૂર્વકની પેદા કરેલી હોવી જોઈએ. આ માનવ જન્મ પ્રાપ્ત થવા છતાં જો માનવતા વાત કેટલી બધી મહત્વની છે તે તે તેના પ્રગટ ન થાય તો તે પ્રાપ્ત થવાનો સાચો લાભ પર પાસેથી વધુ પાનામાં મહારાજશ્રીએ મળી શકતો નથી. અનેક વખત મનુષ્ય નિમાં વિવેચન કર્યું છે, તે પરથી જ સમજી શકાય તેવું આપણે જન્મ લઈ લીધું હોવા છતાં આપણા છે. મહારાજશ્રીએ સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે “વિશ્વાસ
આમાનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
