________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૫) તેવી રીતે સર્વ પ્રકારના પરિગ્રહથી-વિરમણની=ધન, ધાન્ય, સેનું, રૂપું, બીજી ધાતુઓ, ઘર, ખેતર, દાસ-દાસી, પશુઓ વગેરે નવ પ્રકારના પરિગ્રહના ત્યાગની પ્રતિજ્ઞા.
તે ઉપરાંત (૬ ) રાત્રિ–ભોજન-વિરમણની=રાતે અશન, પાન, ખાધ સ્વાદ ચારે પ્રકારના આહાર-ત્યાગની પ્રતિજ્ઞા.
અને
એ સિવાય. પાંચ સમિતિ (ઈસમિતિ, ભાષાસમિતિ વગેરે), તથા મનગુપ્તિ, વચન કાયગુણિ-૩ ગુટિઓ પાળવાની હોય છે.
શ્રાવક ધર્મ –બાર વતે (૫ અણુવ્રત, ૩ ગુણવ્રત અને ૪ શિક્ષાત્રતા)
સાધુઓનાં મહાવ્રતની અપેક્ષાએ શ્રાવકોનાં પ તે અણુવ ગણાય છે. એમને સ્થૂલ પ્રાણાતિપાતવિરમણ અર્થાત બેન્દ્રિયથી પંચેન્દ્રિય સુધીના સ્થૂલ જીવોની હિંસા ન કરવાની, ન કરાવવાની પ્રતિજ્ઞા હેય છે. વિના અપરાધે કોઈની હિંસા ન કરવાની હેય, આજીવિકા માટે, વેપાર-ધંધા માટે, જેમાં વધારે હિંસા-આરંભ-સમારંભ ન હોય, તેવી મર્યાદિત પ્રવૃત્તિ કરવાની હોય છે.
બીજુ અણુવ્રત-સ્થૂલ મૃષાવાદ-વિરમણ તથા ત્રીજું સ્થૂલ અદત્તાદાન-વિરમણવ્રત પાળવાનું હોય છે, ચોથા અણુવ્રતમાં તેઓએ સ્વદારા-સંતોષ અને પરસ્ત્રીગમન-વિરમણ વ્રત પાળવાનું હેય છે.
પાંચમા આવતમાં તેઓએ પરિગ્રહનું પરિમાણ કરવાનું હોય છે. ન્યાયપાર્જિત પિતાના દ્રવ્યને ૭ ક્ષેત્ર (જિનબિંબ, જિન-ભવન, જિન-આગમ તથા સાધુ સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકા)માં ભક્તિથી વાવવાનું હોય છે, તથા દયા વડે દીન, અનાથ વગેરેમાં દ્રવ્ય-વ્યય કરવાનું હોય છે.
૩ ગુણવતમાં—(૬) દિવિરમણવ્રત () ગોપભોગ-પરિમાણવ્રત (૮) અનર્થદંડ-વિરમણવત.
૪ શિક્ષાત્રતો માં –(૯) સામાયિકત્રત (૧૦) દેશાવકાશિકત્રત (1) પૌષધવત (૧૨) અતિથિ-સંવિભાગ ત્રત પાળવાના હોય છે.
આ સંબંધમાં વિશેષ જિજ્ઞાસુઓએ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યે રચેલ પણ વિવરણ સાથેનું યેગશાસ્ત્ર વાંચવું જોઈએ.
ભગવાન મહાવીરનાં ચરિત્રો તથા ઉપદેશ, ગણધરોએ આગમાં, તથા પૂર્વાચાર્યોએ પ્રાકૃતમાં તથા સંસ્કૃતમાં રહ્યાં છે. ભદ્રબાહુસ્વામી જેવા ચૌદ પૂર્વધરે કલ્પસૂત્રમાં તથા વિ. સંવત ૯૨૫ લગભગમાં શીલાચાર્યે પ્રાકૃત ચેપન મહાપુરુષોને ચરિત્રમાં ભગવાન મહાવીરનું ચરિત્ર દર્શાવ્યું છે. વિ. સં. ૧૧૩૯માં ગુણચંદ્ર ગણિએ પ્રાકૃતમાં બારહજાર લેક પ્રમાણ તથા નેમિચંદ્રસૂરિએ વિ. સં. ૧૧૪૧માં ત્રણહજાર લેક–પ્રમાણ તથા શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્યે સંસ્કૃતમાં છ હજાર લોક પ્રમાણ મહાવી-ચરિત્ર (ત્રિ. શ. પુ ચરિત્ર ૧૦ મું પર્વ) રહ્યાં છે.
ભગવાન મહાવીર, એ કઈ સંકુચિત વર્તુલના ન હતા તેઓ તે વિશ્વોપકારક વિશ્વ-વિભૂતિ મહાને આત્મા હતા. સમગ્ર જગતના, ત્રણે લેકેના ગુરુ હતા. માત્ર માની જ નહિ, જગતના કોઈપણ પ્રાણીની
સન્માન સમારંભ
For Private And Personal Use Only
