________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનિષ્ઠ આચાર્ય શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગર સુરીશ્વરજીની
સ્વર્ગારોહણ તિથિ પ્રસંગેનું વ્યાખ્યાન [જેઠ વદિ ૩ તા. ૮-૬-૭૪ના દિવસે ગનિક આચાર્ય શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગર સૂરીશ્વરજીની ૪૯મી સ્વર્ગારેહણ તિથિ પ્રસંગે પૂ. આચાર્ય શ્રી કૈલાસસાગરસૂરિજી મહારાજના વિદ્વાન શિષ્યરત્ન પૂ. પદ્મસાગરજી ગણિવર્ય મહારાજે મુંબઈના ગેડીજી જૈન ઉપાશ્રયમાં આપેલા વિદ્વત્તાપૂર્ણ વ્યાખ્યાનને મહત્ત્વને ભાગ નીચે આપવામાં આવ્યો છે. પ્રસ્તુત વ્યાખ્યાનની વિસ્તૃત બેંધ શ્રી. લાલચંદ કે. શાહ બી. એ. (ઓનર્સ) બી. ટી. એસ. ટી. સી. એ લીધેલી, જે પરથી સંકલન કરી નીચેનું વ્યાખ્યાન તૈયાર કરવામાં આવેલ છે.
–સંપાદક અનંત ઉપકારી વીતરાગ ભગવંતે અંતિમ દેશના વખતે મહત્ત્વપૂર્ણ ઉપદેશ આપેલ છે. જીવન શું છે? મૃત્યુ શું છે ? અને તે વચ્ચેનું રહસ્ય શું છે તે અંગે બધું આ ઉપદેશમાં આડી જાય છે. એક સુંદર ઉપમા છે. જંગલમાં વિશાળ પશુ પરિવાર હતો. ત્યાં એક સિંહ આવ્યો અને બધા વચ્ચેથી એક અગત્યના પશુને ઉપાડી ચાલ થઈ ગયે. વિશાળ પરિવાર હોવા છતાં કોઈ તેને ન બચાવી શકયું. માનવજીવનની પણ આવીજ પરિસ્થિતિ છે. યમરૂપી સિંહ આવે ને શિકાર કરી ચાલતો થઈ જાય. કુટુંબ પરિવાર હાથ ઘસતા જોયા કરે. ત્યાં છે કોઈનું રક્ષણ? કોઈ કેર્ટને સ્ટે ઓર્ડર ત્યાં કામ આવી શકે છે ?
સ્વર્ગસ્થ આચાર્ય શ્રી બુદ્ધિસાગરસુરીશ્વરજીનું જીવન અપૂર્વ હતું. જેને કુળમાં જન્મ નહોતે થયે પણ જૈન કુટુંબો વચ્ચે જન્મ થયો હતો. આચાર્ય શ્રી રવિસાગરજી મહારાજ રસ્તે જતા હતા ત્યાં પાછળથી દેડતી ભેંસ આવી. બુદ્ધિસાગરજી બન્યા પહેલાના બેચરદાસની દૃષ્ટિએ આ દશ્ય પડ્યું. મહારાજશ્રીને બચાવવા પ્રયત્ન કર્યો અને ભેંસને લાકડી મારી દૂર ખસેડી દીધી. સદ્ભાવના સાહસને લઈ આવે છે. પરંતુ આચાર્યશ્રીએ બેચરદાસને ભસને મારતા વાર્યા અને કહ્યું કે જીવનમાં પ્રતિકાર નહીં સ્વીકાર થવો જોઈએ. બેચરદાસને અહિંસાની નવીજ દષ્ટિ પ્રાપ્ત થઈ. સાધુનું જીવન પરોપકાર માટે છે. સાનિતિ પરહિતાનિ કાર્યાણિ યઃ સઃ સાધુઃ સાધુનું જીવન સાધનાથી સૌરભભર્યું હોય છે. દુનિયાના સંઘર્ષને સ્વીકાર કરવાથી શાંતિનો અનુભવ થાય છે એ પાઠ આચાર્યશ્રીએ બેચરદાસભાઈને આવે અને જીવનમાં પરિવર્તન આવ્યું. આચાર્યશ્રીએ બેચરદાસની જિજ્ઞાસા જોઈ મહેસાણા પાઠશાળામાં અભ્યાસ માટે વ્યવસ્થા કરાવી આપી. પૂર્વજન્મની સાધના તે હતી જ, તેના પર ચડેલી ધૂળ ઊડી ગઈ. સર્વ દર્શનનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું. યુવાવસ્થા હતી. પછી તે પાલનપુર મુકામે દીક્ષા લીધી અને બેચરદાસભાઈ બુદ્ધિસાગરજી બન્યા. સાધનાની અપૂર્વ દષ્ટિ હતી, જીવ માત્ર માટે તેમને પ્રેમ હતો. સંઘર્ષમાં સમન્વય સાધતા. તેમના શબ્દોમાં ચિંતન હતું, બળ હતું. જિન આગમના મંથનમાંથી મેળવેલ નવનીત જગતને અપ્યું. વીતરાગના શબ્દોમાં પ્રચંડ શક્તિ છે. તે શક્તિને સ્વીકારવા ગ્ય પાત્રતા જોઈએ. પૂજ્ય શ્રી, બુદ્ધિસાગરસૂરિજીએ લેક ભાષામાં જૈન દર્શનનો પરિચય કરાવ્યો. રેચક ભાષામાં ગ્રંથની રચના કરી. તેમની રચનામાં સાધનાની સુગંધ મહેકે છે. સમન્વયની દૃષ્ટિથી પરિચય કરાવવાની દૃષ્ટિ હતી, જીવન તે ટૂંકું હતું પણ થોડા સમયમાં મહાન કામ કરી ગયા. સંઘર્ષમાં પોતાની શક્તિને વેડફી ન દેતાં. એ શક્તિને ઉપયોગ સમન્વયમાં કરી પ્રશસ્ય સર્જન કર્યું. તેમણે નિર્મળ અને શુદ્ધ ભાવે પરમાત્માને પરિચય કરાવ્યો. જગતના જીવોનાં જીવનને જીર્ણોદ્ધાર કર્યો. તેમનામાં લઘુતા-નમ્રતા અમાપ હતા, તેમનું જીવન અગરબત્તી સમાન હતું. પ્રતિકાર નહીં પણ સહન કરવું, સળગાવનારને સુગંધ અર્પવી. સ્વર્ગારોહણ તિથિ પ્રસંગેનું વ્યાખ્યાન
For Private And Personal Use Only
