________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ત્યાગની પ્રથમ ઘણી જરૂર છે. આ ત્યાગ વૈરાગ્ય ” કહેવામાં આવે છે તે પ્રગટ થાય છે, તેના માર્ગમાં મુખ્યતાએ વિદ્મરૂપ જણાતી રાજ, પણ જે તે વૈરાગ્ય અમુક દિવસ પૂરતો જ હોય, વૈભવ, સ્ત્રી, પુત્ર, ધન, મિત્ર, કુટુંબ, સંબં- વ્યવહારના કંટાળાથી જ ઉત્પન્ન થયેલ હોય ધીઓ, ઘર, જમીન આદિ તમામ વસ્તુઓને અથવા અમુક વસ્તુના અભાવથી ઉત્પન્ન થયેલા ત્યાગ કરાવશે. આ ત્યાગથી મહ ઉત્પન્ન હોય તે આ પુસ્તકાદિ જે રૂપાંતરે ગ્રહણ કરેલાં કરાવનારાં, દુનિયાના બંધનમાં બાંધી રાખનારાં છે તે જ પ્રતિબંધ અને મમત્વનાં સ્થાન થઈ કર્મબંધનનાં ઘણાં કારણે ઓછાં થશે, છતાં પડશે. સ્ત્રી પુત્રાદિ જે બંધનનાં કારણો હતાં શરુઆતને આ ત્યાગ હોવાથી એકનો ત્યાગ તેનાં કરતાં આ શિષ્ય શિષ્યાદિ વધારે બંધનનાં કરાવી બીજી વસ્તુઓનો તે સંગ્રહ કરાવશે. નિમિત્તે થશે. પ્રથમના કર્મબંધના કારણોથી તે ત્યાગી થશે ત્યાં માતાપિતાને ઠેકાણે તેને આ વિશેષ બંધનનાં કારણે થઈ પડશે. પ્રથમ ગુરુની જરૂર પડશે, ભાઈઓને ઠેકાણે ગુફભાઈઓ જેને પ્રતિબંધરૂપે પ્રભુના માર્ગમાં આ જીવ સ્થાન લેશે, પુત્રપુત્રીઓને ઠેકાણે શિશિષ્યાઓ માનતા હતા તેને હવે આ રૂપાંતરે ગ્રહણ આવશે, ઘરને ઠેકાણે ઉપાશ્રય-મઠ-ધર્મશાળાદિ કરેલાં સાધનો પ્રભુના માર્ગમાં વિશેષ પ્રકારે સ્થાન ગ્રહણ કરવા પડશે, ધનને ઠેકાણે પુસ્તક પ્રતિબંધરૂપે થશે, આત્મભાન ભુલાવશે, આસક્ત આવશે, તાંબાપીત્તળ, સોનારૂપાનાં વાસણોને બનાવશે અને છેવટે આગળ વધવામાં અશક્ત સ્થાને લાકડાનાં ઉપકરણો ગોઠવાશે, વાને બનાવી મૂકશે. રૂપાંતરે સંચય કરે પડશે અને નોકર ચાકરાદિના સ્થાને ગૃહસ્થ શિષ્યને સમુદાય હાજરી
પણ જે પ્રથમના ચાલુ વૈરાગ્યમાં વધારો આપશે.
થત રહે, આત્મા તરફનું નિશાન મજબૂત
થાય, ગમે તે ભેગે આત્મસ્વરૂપ પ્રગટ કરવું આમ એકના ત્યાગ પછી બીજાનું ગ્રહણ જ છે એ નિશ્ચય દઢ થાય, આ શુભ બંધનમાં કરવાનું આવે છે, છતાં પ્રથમ કરતાં આ પણ કયાંઈ ન બંધાયે હોય, મત-મતાંતરના રૂપાંતર ઘણું સારું છે, આગળ વધવામાં મદદગાર કદાગ્રહો સ્યાદ્વાદ લીન જ્ઞાનથી તેડી પાડ્યાં સાધન છે, પાપ આશ્રવનાં સાધનોને ઠેકાણે હોય, ક્રોધ માનાદિ કષાયોને પાતળા કરી પુન્ય આશ્રવનાં કારણે આ છે, અશુભના સ્થાને નાખ્યા હોય અને ગુરુકૃપાથી આત્મતત્ત્વનું એ શુભ સાધન છે. તાત્વિક મમત્વવાળાને જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું હોય તે તેને વૈરાગ્ય તત્ત્વબદલે ઉપર ઉપરની લાગણીવાળાં છે એટલે જ્ઞાનના રુપમાં બદલાઈ જશે. મજબૂત બંધન કે પ્રતિબંધરૂપ નથી.
હવે તેને કર્મકાંડથી પડેલા મતભેદ નજીવા આટલું છતાં જે પ્રથમ વૈરાગ્ય વૈરાગ્ય લાગશે. અપેક્ષાએ તે બધા મત-મતાંતરોના બજો રહે, ચા ન ગયો હોય એટલું જ સઘળા અર્થો અને નિર્ણય કરી શકશે, તેને મન નહિ પણ તેમાં દિન પર દિન વધારે થતે પિતાનું અને પારકું હવે રહેશે નહિ, કઈ રહ્યો હોય તો આગળ વધતાં, સૂત્ર સિદ્ધાંત પિતાનું કે પારકું નથી અથવા બધા પિતાના ભણતાં, ગુર્નાદિકની સેવા કરતાં અને સત્સમાગમાં છે એ દિવ્ય પ્રેમ પ્રગટ થશે, ગમે તે ગચ્છરહેતા તાત્વિક ત્યાગ જેને “રાન ગર્ભિત મતને હોય છતાં આ ગુણને દેખીને તે મતાં
આત્મ-દ્રવ્યથી ભિન્ન પરિચિતન ત્યાગ
૧૩૫
For Private And Personal Use Only
