________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ 40 454. . યોગિરાજ આનંદઘનજી કે
લેખક:રાજપાલ મગનલાલ વહે–રાધનપુર
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ ' ના પિષ-મહાના સંયુક્ત અંકમાં આ સંબંધમાં શ્રી અગરચંદ નાહટાનો લેખ પ્રગટ થયેલ છે તેની સ્પષ્ટીકરણરૂપે ભાઈશ્રી રાજપાલને આ લેખ પ્રસિદ્ધિ અર્થે મળે છે તે અહીં પ્રસિદ્ધ કરીએ છીએ.
કોઈપણ ધર્મ સંપ્રદાયમાં અવારનવાર મહાપુરુષો થયા જ કરે છે. આપણે ત્યાં ભગવાન મહાવીર સ્વામી પછીની પરંપરા તપાસીશું તો ભદ્રબાહુ જેવા ચાદ પૂર્વધર, સ્થૂલભદ્ર જેવા અજોડ બ્રહ્મચારી, વાસ્વામી જેવા દશપૂર્વી, સિદ્ધસેન જેવા પ્રખર નિયાયિક અને વાદી, હરિભદ્ર જેવા સત્યશોધક, હેમચન્દ્ર જેવા કલિકાલસર્વજ્ઞ, ઉપા. યશોવિજયજી જેવા સર્વશાસ્ત્રપારંગત, સત્યવિજયજી જેવા ક્રિયાવિશુદ્ધિ કરાવનાર તથા આનંદઘનજી જેવા મહાઅધ્યાત્મયોગી થયા છે અને સમાજ, ધર્મ તથા ધર્મના મૂળ અને ઉતર તર ઉપર કાળના પ્રવાહને લીધે, જે કાંઈ ધૂળ-કચરા-કાટ ઇત્યાદિ ચળ્યા હોય તેને પરિહાર કરાવી, જનહદયને ધર્મનું નવનીત આપ્યું છે. આ તિર્ધરો ન થયો હોત તો સમાજ અને ધર્મમાં ન ઉલેચી શકાય તેવો ગાઢ અંધકાર વ્યા હોત.
એન સમાજના કેટલાં અધ્યાત્મયોગી તરીકે આનંદધનજી મહારાજને ગણવામાં ઔચિત્ય ભંગ નહી થાય તેમ માનું છું. તેમનું વિશદ અધ્યાત્મજ્ઞાન અને જીવનમાં પરિણમેલ યોગતત્વ, તેમનાં સ્તવન અને પદોમાં ભારોભાર જોઈ શકાય છે. ઘણે ભાગે સમકાલીન જનતા મહાપુરુષોને તેના યથાર્થ સ્વરૂપમાં ઓળખી શકતી નથી એમ મનાય છે. આનંદઘનજી મહારાજ માટે પણ એવું જ બન્યું છે. પણ આખરે સાચી વસ્તુ બહાર આવ્યા વિના રહેતી નથી જ. ગિરાજને ક્ષર દેહ આજે નથી પણ તેમને અક્ષરદેહ જે આ૫ણુ સામે છે તે ઘણું ઘણું કહે છે. અને તેથી જ તેમના દેહવિલય પછી એ મહાપુરુષ માટે આપણા સમાજમાં જિજ્ઞાસા અને આદર મોટા પ્રમાણમાં જોઈ શકાય છે. - તેઓશ્રીના પદે-જે બહેતરીના નામે પ્રસિદ્ધ છે, વારતવિક સેએક જેટલા થાય તેમાં કેટલાક ફેરફાર થયે સંભવે છે પણ સ્તવન વીશી માટે તેમ નથી. છેલ્લા બે તીર્થંકરના રતવને બાદ કરતા બાકીના ૨૨ જિનનાં સ્તવને તેમની કૃતિ તરીકે શ્રી જ્ઞાનસારજી મહારાજ કબૂલ રાખે છે.
ચોવીશી ઉપરને શ્રી જ્ઞાનસારજી મહારાજને બે શ્રેષ્ઠ ગણી શકાય તેવો છે. છેલા ૩૦–૪૦ વર્ષ માં તેમનાં પદો ને સ્તવન ઉપર વિદ્વાનેએ સારા પ્રમાણમાં લખ્યું છે, છતાં એક વરતુ વિચારણીય છે કે લંબાણ વિવેચનોથી પણ ભારે અર્થગર્ભિત એવા મૂળપદાને યથાર્થ ભાવ ખરે ખર અભિવ્યક્ત થાય કે કેમ એ શંકાસ્પદ છે, કારણ આનંદધનજી મહારાજના પદે માત્ર વિદ્વત્તાથી ઉકેલી શકાય તેવા નથી. એ દશાનો અનુભવ ન હોય
For Private And Personal Use Only
